Καρέ καρέ...
Αγνωστο αν ο Ιησούς Χριστός ήταν ένα υπαρκτό ιστορικό πρόσωπο ή μια επινόηση ευφάνταστων και φιλόδοξων πιστών. Το σίγουρο είναι πως ...εδώ και δύο χιλιάδες χρόνια δισεκατομμύρια άνθρωποι πίνουν νερό (και καμιά γουλιά κρασί) στο όνομά του, ενίοτε σφαγιάζουν και μερικούς αλλόθρησκους. Οποιος κι αν ήταν, πολλά κόμικς των τελευταίων ετών τον έχουν χρίσει πρωταγωνιστή τους. Οχι πάντα για «καλό» σκοπό
Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που στο βλοσυρό πρόσωπο του Ιησού, μέσω της εικαστικής απόδοσής του, δημιουργοί εναλλακτικών κόμικς αντικρίζουν την παιδική ανασφάλεια και τις φοβίες που τους γέμισαν οι τύψεις και οι συλλογικές ενοχές από το προπατορικό αμάρτημα και κάθε ανθρώπινο λάθος της ιστορίας (και ήταν πολλά).
Αλλωστε η τιμωρία που επικρέμαται ως συνέπεια των λαθών μας είναι ικανή να μας καίει αιώνια στα καζάνια της κόλασης.
Ο Craig Thompson στο εν μέρει αυτοβιογραφικό Blankets αφηγείται την περιπέτειά του στο καταπιεστικό θρησκευτικό και οικογενειακό περιβάλλον όπου μεγαλώνει, με τον καδραρισμένο Ιησού να παρακολουθεί κάθε βήμα του.
Σαν άλλος Στίβεν Ντένταλους από το Πορτρέτο του Καλλιτέχνη του Τζόις, αντιμετωπίζει έναν Ιησού που του «γυρνάει την πλάτη» όταν κάνει «βρόμικες» σκέψεις μέχρι η χειραφέτηση μέσω της τέχνης και της ενηλικίωσης να του επιτρέψουν να απαγκιστρωθεί από τον φόβο που του γεννούν τα εδάφια του Εκκλησιαστή, τα οποία συνεχώς τον κατατρύχουν.
Αποτέλεσμα της χειραφέτησης είναι και η έρευνα εκ μέρους του της αλήθειας και των ψεμάτων που κρύβονται στα βιβλικά κείμενα, καθώς και του τρόπου με τον οποίο ερμηνεύονται για να συμφέρουν τον εκάστοτε χρήστη τους.
Ο Ιησούς του Stephen Linsday μισεί τα ζόμπι και είναι βίαιος και εκδικητικός (αριστερά), σε αντίθεση με τον μαλθακό και πράο, καλοπερασάκια Ιησού του Jonathan Hickman στο God is Dead (δεξιά) |
Ακόμα πιο έντονες τύψεις και ενοχές έχει ο πρωταγωνιστής του Justin Green στο, επίσης εν μέρει αυτοβιογραφικό, Binky Brown Meets the Holy Virgin Mary.
Στο κατά πολλούς θεωρούμενο ως πρώτο εναλλακτικό κόμικς άλμπουμ της ιστορίας (1972), στα απόνερα του underground κινήματος, ο Green περιγράφει τα αυτοενοχικά σύνδρομα που αποκτά κατά την παιδική του ηλικία όταν στο αυστηρό καθολικό περιβάλλον της νιότης του κάθε «αμαρτωλή» σκέψη παρακολουθείται από την Παρθένο Μαρία και τον Εσταυρωμένο Χριστό.
Αποτέλεσμα του θρησκευτικού τρόμου και της επαπειλούμενης τιμωρίας είναι μια σπάνια ψυχιατρική νεύρωση (που το μέλλον απέδειξε ότι κατά κάποιον τρόπο αφορούσε κυριολεκτικά τον Justin Green), κατά την οποία ο ασθενής φαντάζεται ότι τα άκρα του σώματός του μετατρέπονται σε φαλλόμορφες απολήξεις που μαζί με τον ίδιο τον φαλλό του εκτοξεύουν θανατηφόρες ακτίνες. Και στην περίπτωση του Green, η θεραπεία ήταν μακρόχρονη και επίπονη.
Ανάλογες ενοχικές σκέψεις εκμυστηρεύεται και ο Ivan Brunetti στο Schizo, αλλά αυτός απαντά στις περισσότερες από αυτές με πολύ πιο επιθετικό, σχεδιαστικά και λεκτικά, τρόπο.
Στην ιστορία με τίτλο «Μάλιστα, είμαι απλώς άλλο ένα μπερδεμένο καθολικό αγόρι», παρουσιάζει τον εαυτό του σε παιδική ηλικία να μονολογεί καθώς προσεύχεται αμφίθυμα, γονατιστός μπροστά στην εικόνα του Εσταυρωμένου, και να ζητά συγχώρεση, αλλά ταυτόχρονα να τον βρίζει οργισμένος για όλα τα κακά που του συμβαίνουν.
Ο Ιησούς του Ivan Brunetti, μετανιωμένος και ευάλωτος, συνδιαλέγεται με τον «δημιουργό» του |
Σε έναν εκτενέστατο διάλογο με τον Ιησού έρχεται και στην ιστορία με τίτλο «Γύρνα το Βλέμμα Μέσα και Αντίκρισε το Κενό». Ο Ιησούς με το ακάνθινο στεφάνι και την πληγή από τη λόγχη στα πλευρά του εμφανίζεται μπροστά στον Brunetti και απογοητευμένος τόσο από τη «θυσία» του όσο και από την πορεία της ανθρωπότητας, μεταξύ άλλων του λέει:
«Αυτή είναι η μοίρα όσων αναζητούν την αλήθεια, αδερφέ… Είμαι κλασικό παράδειγμα αυτής της μαλακίας… Τη φιλοσοφία μου σφετερίστηκαν και διαστρέβλωσαν τα αρχίδια στην εξουσία. Και δες πώς κατάντησα: σύμβολο του μαζοχισμού και όπιο του λαού. Μισώ τον λαό! Μετάνιωσα που κάθισα να πεθάνω για τις αμαρτίες τους! Τι νόημα είχε ρε γαμώτο; Είχα αυτή την ηλίθια ιδέα πως είχα κάποια θεόσταλτη αποστολή σε αυτό το γήινο βασίλειο… Πως με έστειλε εδώ μια ανώτερη δύναμη για να δείξω σε όλους τι καταστροφικοί βλάκες είναι και πόσο γαμημένο είναι το σύστημα αξιών τους. Φανταζόμουν το γλυκό μου πεπρωμένο: να πεθάνω στα χέρια ενός εξαγριωμένου όχλου. Θα με πρόδιδαν όλοι, εκτός από λίγους φανατικούς οπαδούς. Ο θάνατός μου θα σηματοδοτούσε μια νέα εποχή και μια νέα φιλοσοφία για τον κόσμο».
Εναν διαφορετικό Ιησού, λίγο αδιάφορο στα περί των ανθρωπίνων και πιο καλοπερασάκια, σκιαγραφεί Η Ζωή του Ιησού του Gerhard Haderer.
O Αυστριακός εικονογράφος και δημιουργός κόμικς, που καταδικάστηκε ερήμην σε φυλάκιση τo 2003 στην Ελλάδα του 21ου αιώνα, για προσβολή προς τα θεία, για να αθωωθεί, ευτυχώς, στο εφετείο δύο χρόνια αργότερα, παρουσιάζει τον Χριστό να ξαπλώνει γυμνός και να κοιμάται με απλωμένα τα χέρια κάτω από ένα δέντρο μετά από οινοποσία.
Οι μαθητές του εμπνέονται από τη στάση του και φτιάχνουν σταυρουδάκια παντός είδους: «Βλέπεις, Κύριε, κατασκευάσαμε μια μικρογραφία σου και σε απαθανατίσαμε σε διάφορα υλικά. Σε έχουμε σκαλίσει σε ξύλο, σε έχουμε φιλοτεχνήσει σε χυτό μπρούτζο, ασήμι και χρυσό, και έχουμε φτιάξει ακόμα και κέρινο ομοίωμά σου έτσι ώστε οι πιστοί σ’ όλο τον κόσμο να μπορούν να σε χρησιμοποιούν ως πρες παπιέ ή για να φωτίζουν τα σκοτεινά τους δωμάτια με το φως από το κερ…» του λένε με χαρά.
Και αυτός τους σταματά και τους αποπαίρνει: «Τραβά δυο γενναίες ρουφηξιές λιβάνι, απογειώνεται και ανέρχεται στους ουρανούς» όπου συναντά τον Χέντριξ, τον Λένον, την Τζόπλιν και τα άλλα παιδιά…
Είτε ως μικροσκοπικό αγαλματίδιο είτε ως «διαφορετικός» νέος είτε ως ριζοσπάστης επαναστάτης είτε ως δωδεκάχρονος «εκλεκτός» είτε ως πανκ τραγουδιστής, ο Ιησούς των κόμικς δεν θυμίζει και πολύ την εικόνα από τα κιτρινισμένα κάδρα των σχολικών μας χρόνων |
Πέραν της παρουσίας του Ιησού ως φόβητρου για τα παιδιά, ως μετανιωμένου θεανθρώπου και ως σατιρικής φιγούρας τα τελευταία χρόνια, έχουν υπάρξει και πολλές ακόμα ρηξικέλευθες αποδόσεις του.
Στο Jesus Hates Jombies του Stephen Linsday, ο Ιησούς ξαναστέλνεται στη γη από τον Θεό για να τη σώσει από τα ζόμπι που τη λυμαίνονται μετά από μια φρικτή πανδημία. Συμμάχους θα έχει τη Μητέρα Τερέζα, τον Ελβις και τον Αβραάμ Λίνκολν!
Σε ρόλο αγαλματιδίου-μινιατούρας, ο Ιησούς βρίσκεται δίπλα σε έναν πρώην αλκοολικό, ονόματι Τσόμσκι, στο Miniature Jesus του Ted McKeever, ενώ στο Chosen του Mark Millar είναι ένα δωδεκάχρονο παιδί με το όνομα Jodie Christianson, που ανακαλύπτει σταδιακά τις ικανότητές του και στο Black Jesus, με το όνομα Chris, είναι ένα «διαφορετικό» παιδί που μπερδεύει τους γύρω του με αυτά που μπορεί να κάνει.
Η Δευτέρα Παρουσία γίνεται πραγματικότητα στο Punk Rock Jesus του Sean Murphy, όταν ο Ιησούς επιστρέφει με το όνομα Chris ως αποτέλεσμα κλωνοποίησης («αφού κλωνοποιήσαμε τα πρόβατα, γιατί όχι και τον βοσκό τους») και γίνεται κεντρικό πρόσωπο σε reality show.
Τη ριζοσπαστική πλευρά της διδασκαλίας του Ιησού καταγράφει το Radical Jesus του Paul Buhle σε σχέδια των Sabrina Jones, Gary Dumm και Nick Thorkelson.
Πιο ριζοσπαστικό ως προς το φανταστικό μέρος είναι το God is Dead του Jonathan Hickman, καθώς επιστρέφουν για την τελική αναμέτρηση όλοι οι θεοί της ιστορίας. Ανάμεσά τους και ο Ιησούς που κατέρχεται από τους ουρανούς με τη φράση: «Τι κάνατε ρε γαμώτο στο μέρος του μπαμπά μου;».
Σύντομα θα τον πυροβολήσουν, θα πεθάνει και τρεις μέρες αργότερα θα αναστηθεί προς έκπληξη όλων, για να ξεκινήσει μια ανέμελη κοινοβιακή ζωή. «Μα καλά, δεν είχατε διαβάσει το βιβλίο μου;» θα αναρωτηθεί. Και εννοεί φυσικά την Καινή Διαθήκη.
Ολα τα προηγούμενα κόμικς, το μόνο κοινό που έχουν με αυτήν είναι τον πρωταγωνιστή. Πολύ διαφορετικό, όμως, από ό,τι τον έχουμε συνηθίσει στις βλοσυρές απεικονίσεις και στις επαναλαμβανόμενες τηλεταινίες. Γι’ αυτό ίσως και με περισσότερο ενδιαφέρον.
comics@efsyn.gr
efsyn.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου