Οι εξεγέρσεις που προέβλεψαν την κρίση...

"O ελληνικός Δεκέμβρης του 2008 δεν ήταν αποτέλεσμα, αλλά πολύ περισσότερο προανάκρουσμα της οικονομικής κρίσης που ζούμε σήμερα. Η απογοήτευση μιας γενιάς, που διαισθανόταν ότι το μέλλον της θα είναι χειρότερο από αυτό των γονιών της"...
Πριν από περίπου δύο χρόνια ο Σλαβόι Ζίζεκ υποστήριξε ότι «οι άνθρωποι δεν εξεγείρονται όταν τα πράγματα είναι πολύ άσχημα, αλλά όταν διαψεύδονται οι προσδοκίες τους». Σαν ...
χαρακτηριστικά παραδείγματα έφερνε τη Γαλλική Επανάσταση, που ξέσπασε όταν ο βασιλιάς και οι ευγενείς άρχισαν να χάνουν τον έλεγχο της εξουσίας, αλλά και την επανάσταση της Αιγύπτου το 2011, που πραγματοποιήθηκε από μια γενιά που για πρώτη φορά ξέφυγε από την απόλυτη φτώχεια και προς στιγμήν πίστεψε το νεοφιλελεύθερο όραμα που προωθούσε ο δικτάτορας Μουμπάρακ. Στα παραδείγματά του ο Ζίζεκ επιστρέφει και στην εξέγερση του 1956 στην Ουγγαρία (την πρώτη μεταπολεμική επανάσταση, όπως τη χαρακτήριζε ο Κορνήλιος Καστοριάδης) η οποία δεν ήρθε με το αποκορύφωμα της σταλινικής καταπίεσης, αλλά ύστερα από δυο χρόνια σχετικά ήρεμης διακυβέρνησης από τον Ιμρε Νάγκι.
Υπό αυτή την έννοια κάθε εξέγερση είναι και μια πρόβλεψη αλλά και μια προσπάθεια αναχαίτισης των ακόμη χειρότερων ημερών που έρχονται. Ελάχιστοι κοινωνικοί επιστήμονες θα μπορούσαν να προβλέψουν με τόση διαύγεια την οικονομική κρίση της δεκαετίας του ’70 όπως το έκαναν οι εξεγερμένοι του Μάη του ’68 (όχι μόνο στο Παρίσι αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο). Οι οικονομικοί δείκτες έδειχναν ότι κάτι είχε αρχίσει να χωλαίνει στην εκρηκτική μεταπολεμική ανάπτυξη του καπιταλισμού, αλλά ελάχιστοι οικονομολόγοι τολμούσαν να προβλέψουν τι θα επακολουθούσε με την κρίση του 1973.
Οι μαύροι κάτοικοι της συνοικίας Watts του Λος Αντζελες είχαν κάνει την «πρόβλεψη- εξέγερση» ήδη από το 1965, καθώς η δική τους κοινωνική ομάδα έζησε την κατακρήμνιση του αμερικανικού ονείρου πριν από τον λευκό πληθυσμό. Η εξέγερση ξέσπασε τελικά στις 11 Αυγούστου διά σχετικά ασήμαντον αφορμήν (τη σύλληψη ενός μαύρου για οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ) αλλά προκάλεσε 34 θανάτους, 4.000 συλλήψεις και υλικές καταστροφές ύψους 40 εκατομμυρίων δολαρίων. Δεν είναι τυχαίο ότι ύστερα από αυτή την εξέγερση ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ κατανόησε πλήρως τα ταξικά χαρακτηριστικά του αγώνα των μαύρων και εγκατέλειψε τον αμερικανικό Νότο για να στρέψει την προσοχή του στα γκέτο των μεγάλων αστικών κέντρων – μια πολιτική στροφή που λίγα χρόνια αργότερα θα πληρώσει με τη ζωή του.

Γιατί κάποιες σφαίρες αστυνομικών μπορούν να προκαλέσουν μια εξέγερση και κάποιες άλλες όχι; | 

 

Αντίστοιχα ο ελληνικός Δεκέμβρης του 2008 δεν ήταν αποτέλεσμα, αλλά πολύ περισσότερο προανάκρουσμα της οικονομικής κρίσης που ζούμε σήμερα. Η απογοήτευση μιας γενιάς, που διαισθανόταν ότι το μέλλον της θα είναι χειρότερο από αυτό των γονιών της, ήταν αρκετή για να στείλει χιλιάδες ανθρώπους να συγκρούονται με τα ΜΑΤ για περίπου ένα μήνα. Η δύναμη αυτής της «εξέγερσης - πρόβλεψης» ήταν τόσο μεγάλη ώστε το πολιτικό και οικονομικό κατεστημένο εξέταζε ακόμη και το ενδεχόμενο να κατεβάσει τον στρατό στους δρόμους – πρόταση που, όπως συνηθίζεται τις τελευταίες δεκαετίες, κατέθεσε πρώτος ένας νεοφιλελεύθερος πολιτικός, ο Στέφανος Μάνος. Αντίστοιχη πρόταση δεν γνωρίζουμε να παρουσιάστηκε για το κίνημα των αγανακτισμένων (με εξαίρεση ορισμένα κείμενα στο Protagon), αν και η συντεταγμένη ενίσχυση του ναζισμού από τα κόμματα εξουσίας και τα ΜΜΕ εξυπηρετούσε τον ίδιο στόχο της αναχαίτισης της λαϊκής οργής.

Διαβάστε ολόκληρο το κείμενο του Αρη Χατζηστεφάνου, ΕΔΩ...