Το πολιτικά δύσκολο και συνταγματικά "ευαίσθητο" νομοσχέδιο–σκούπα για τη ριζική αναθεώρηση του μοντέλου αδειοδότησης των...επιχειρήσεων στην Ελλάδα παρουσιάζει επίσημα σήμερα η κυβέρνηση, προσδίδοντας στις ανακοινώσεις χαρακτήρα προεκλογικής φιέστας.
Δίπλα στον αρμόδιο υπουργό Ανάπτυξης θα βρεθεί ο πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς μαζί με το μισό υπουργικό συμβούλιο και συγκεκριμένα τους υπουργούς Διοικητικής Μεταρρύθμισης, Δημόσιας Τάξης, Τουρισμού καθώς και εκπροσώπους από τα υπουργεία Περιβάλλοντος, Υγείας και Αγροτικής Ανάπτυξης, με την κυβέρνηση να θέλει να τονίσει έτσι τη σημασία που δίνει στο μέτωπο των διαρθρωτικών αλλαγών λίγο πριν ξεκινήσουν πάλι οι επίσημες συνομιλίες με την τρόικα.
Ζητήματα συνταγματικότητας
Το εν λόγω νομοσχέδιο, που κομίζει τον θεσμό της «αυτοσυμμόρφωσης» των επιχειρήσεων κατά την αδειοδοτική διαδικασία, εμπεριέχει παράλληλα και υψηλό βαθμό «πολιτικής ευαισθησίας» δεδομένου ότι στην ουσία έρχεται να ισοπεδώσει το σημερινό καθεστώς δημόσιων ελέγχων για τις περιβαλλοντικές άδειες, τις άδειες υγιεινής και ασφάλειας, τις αρχαιολογικές άδειες κ.λπ., με αποτέλεσμα να αναμένεται ότι πολλές από τις ρυθμίσεις του όχι μόνο θα πυροδοτήσουν ισχυρές αντιδράσεις, αλλά και ότι θα προκαλέσουν ζητήματα συνταγματικότητας, ειδικά σε ό,τι αφορά το σκέλος της περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
Στην πραγματικότητα το νομοσχέδιο αυτό θα αποτελέσει τον πυρήνα γύρω από τον οποίο θα οικοδομηθεί σταδιακά το νέο θεσμικό πλαίσιο για την ίδρυση, την έναρξη λειτουργίας, την εγκατάσταση ή μετεγκατάσταση και την επέκταση δραστηριοτήτων των βιομηχανικών μονάδων και κάθε άλλης επιχείρησης στο μέλλον. Το σημερινό μοντέλο, που προβλέπει συγκέντρωση πιστοποιητικών και έκδοση αδειών από τις δημόσιες αρχές σε κάθε βήμα, καταργείται και αντικαθίσταται από την έννοια της «επιχειρηματικής ευθύνης». Στο νέο πλαίσιο δεν θα εκδίδονται άδειες, αλλά θα αρκεί στις περισσότερες περιπτώσεις μια «υπεύθυνη δήλωση» από την επιχείρηση ότι συμμορφώνεται με τις γενικότερες προϋποθέσεις και κριτήρια του νόμου, ώστε να ξεκινά δραστηριότητα.
Εκ των υστέρων
Παράλληλα, βασικές αρμοδιότητες του κράτους, όπως είναι ο έλεγχος των δικαιολογητικών ίδρυσης και λειτουργίας, ο έλεγχος των περιβαλλοντικών όρων, ακόμη και της νομιμότητας των ίδιων των εγκαταστάσεων, θα πραγματοποιούνται από πιστοποιημένες ιδιωτικές επιχειρήσεις δειγματοληπτικά – και μόνο εκ των υστέρων.
Θα αφορά τις άδειες ίδρυσης, εγκατάστασης, λειτουργίας, επέκτασης δραστηριοτήτων, τους περιβάλλοντικούς και ειδικούς όρους, τις άδειες υγιεινής και ασφάλειας κ.ά. που ισχύουν για όλη τη βιομηχανία, τα ορυχεία, τις υδατοκαλλιέργειες, τα λιμενικά έργα, τις επιχειρήσεις περιβαλλοντικών υποδομών, τα επιχειρηματικά πάρκα καθώς και πιο ειδικές κατηγορίες δραστηριοτήτων.
Εισάγεται το σύστημα «δήλωσης συμμόρφωσης». Η επιχείρηση δεν θα περιμένει πότε θα ελεγχθεί από το Δημόσιο, ώστε να λάβει οποιαδήποτε άδεια. Με το νέο σύστημα θα αρκεί μια «υπεύθυνη δήλωση», ώστε να τεκμαίρεται η συμμόρφωσή της με τις γενικές προδιαγραφές του νόμου. Αυτό θα γίνεται ανάλογα με την περίπτωση με τρία εργαλεία:
* Την «αυτοσυμμόρφωση», όπου η ίδια η επιχείρηση αναλαμβάνει την ευθύνη ότι έχει ήδη συμμορφωθεί και φέρει το βάρος της απόδειξης συγκεντρώνοντας όλα τα απαραίτητα πιστοποιητικά, αλλά χωρίς την υποχρέωση να τα προσκομίσει προς έγκριση.
* Την «πιστοποίηση τρίτου», δηλαδή τη δυνατότητα να αναθέτει σε ιδιωτικούς ή δημόσιους πιστοποιημένους φορείς την προετοιμασία και τον έλεγχο του φακέλου, όπως περίπου συμβαίνει σήμερα με την έκδοση οικοδομικών αδειών από μηχανικούς.
* Τη χρήση «εργαλείων της αγοράς» τα οποία έχουν «αποδεικτική αξία» και θα θεωρούνται ισοδύναμα των κρατικών ελέγχων. Αν λ.χ. δηλαδή ο νόμος απαιτεί από την εταιρεία να συνάψει ασφάλεια πυρός και μόνο η ύπαρξη του ασφαλιστήριου συμβόλαιου θα συνεπάγεται ότι η ασφαλιστική εταιρεία έχει εξετάσει εκ των προτέρων αν τηρήθηκαν οι προδιαγραφές.
Πρακτικά η έναρξη δραστηριοτήτων θα γίνεται ευκολότερα και ταχύτερα, ακόμη και για περιβαλλοντικά βαριές δραστηριότητες όπως λ.χ. των ορυχείων χρυσού, των εταιρειών διαχείρισης απορριμμάτων, των γεωτρήσεων υδρογονανθράκων κ.ά. όπου σήμερα οι περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις αποτελούν το δυσκολότερο και πιο χρονοβόρο σκέλος. Το θεσμικό πλαίσιο θα στηρίζεται στη λογική της «επιχειρηματικής ευθύνης», καθώς οι επιχειρήσεις θα αυτοδεσμεύονται ότι για κάθε τους βήμα ακολουθούν συγκεκριμένα και ως επί το πλείστον «τυποποιημένα» πρότυπα. Τα πρότυπα αυτά και οι προδιαγραφές για κάθε επιμέρους δραστηριότητα θα αποσαφηνιστούν και θα θεσπιστούν σταδιακά με υπουργικές αποφάσεις.
Στις περισσότερες περιπτώσεις, ακόμη και αν πρόκειται για βαριές βιομηχανικές δραστηριότητες, δεν θα υπάρχει εκ των προτέρων έλεγχος και όπου αυτό προβλέπεται θα γίνεται δειγματοληπτικά σε «πραγματικό χρόνο» όταν η επιχείρηση έχει ξεκινήσει τη λειτουργία της, ενώ ο έλεγχος συμμόρφωσης θα ανατεθεί σε ιδιωτικές εταιρείες που θα έχουν σχετική πιστοποίηση...
Εφημερίδα των Συντακτών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου