Ζούμε σε μια χώρα που οι πολιτικοί μπορούν να να δέρνουν δημοσιογράφους ατιμώρητα (όπως έγινε πρόσφατα με τον νταή βουλευτή της Χρυσής Αυγής κ. Ηλία Κασιδιάρη), αλλά...
αν γράψει κάποιος δημοσιογράφος κάτι για ένα πολιτικό κινδυνεύει με αυτόφωρη φυλάκιση, ανεξαρτήτως αν αυτό που έγραψε είναι αληθές ή ψευδές· αρκεί μια μήνυση για συκοφαντική δυσφήμιση και ο δημοσιογράφος παίρνει την άγουσα για το κρατητήριο.
Δεν γνωρίζουμε αν όσα έγραψε για τον κ. Πάνο Καμμένο ο δημοσιογράφος της εφημερίδας «Τα Νέα» κ. Γιώργος Παπαχρήστος είναι αληθή. Μπορεί να είναι ψευδή ή και να συνιστούν συκοφαντική δυσφήμιση. Ο κ. Καμμένος -παρά το γεγονός ότι έχει μακρά ιστορία μηνύσεων κατά πάντων και για τα πάντα- είχε κάθε νόμιμο δικαίωμα να υποβάλλει μήνυση, έστω και καταχρηστικά. Το πρόβλημα είναι στο θεσμικό πλαίσιο. Αποτελεί απόπειρα φίμωσης το γεγονός ότι οποιοσδήποτε μπορεί να τρομοκρατήσει τους δημοσιογράφους αφού η υποβολή της μήνυσης σημαίνει και αυτόφωρη διαδικασία. Ποιος, για παράδειγμα, μετά την σύλληψη του κ. Παπαχρήστου θα γράψει κάτι για τον κ. Καμμένο χωρίς να σκεφτεί ότι μπορεί να περάσει μέχρι ένα σαββατοκύριακο στο τμήμα, μέχρι δηλαδή να προσδιοριστεί η τακτική δικάσιμος; Ποιος θα γράψει οτιδήποτε για οποιονδήποτε πολιτικό, όταν αυτός ακόμη και με αστήριχτες μηνύσεις μπορεί να τον τιμωρήσει με κράτηση πριν γίνει η δίκη;
Η αυτόφωρη σύλληψη του κ. Παπαχρήστου -αλλά και άλλων δημοσιογράφων κατά το παρελθόν- αποκαλύπτει μια από τις πολλές στρεβλώσεις και του δαιδαλώδους νομοθετικού πλέγματος της χώρας. Διαπιστώνουμε ότι πολλάκις οι νόμοι επιτρέπουν να τιμωρούνται αυστηρότερα εκείνοι που λένε κάτι, από εκείνους που κάνουν κάτι (δέρνουν, προπηλακίζουν κ.λπ.)
Αναδεικνύει επίσης το μέγα έλλειμμα ελευθερολογίας στην Ελλάδα. Γράφαμε και παλιότερα ότι «το αμερικανικό Σύνταγμα έχει 17 μόνο λέξεις για να προστατεύει την ελευθερία του λόγου: “Το Κογκρέσο δεν θα θεσπίσει κανένα νόμο που να περιορίζει την ελευθερία του λόγου και του Τύπου”. Η σύγκριση της Πρώτης Τροπολογίας με την “προστασία” της ελευθερίας του λόγου που προσφέρει το Ελληνικό Σύνταγμα είναι απελπιστική. Κατ’ αρχήν το άρθρο 14 έχει 571 λέξεις (!) συν 168 που έχει το άρθρο 15 για να περιορίσει αιτιολογημένα τη Ραδιοφωνία και την Τηλεόραση (αφού χρησιμοποιούν δημόσια περιουσία) κι εντελώς αναιτιολόγητα τον κινηματογράφο και τη φωνογραφία. Έχουμε δηλαδή 739 λέξεις που ευφημίζονται ως “προστασία της ελευθερίας του λόγου”, αλλά στην ουσία βρίθουν αντιδημοκρατικών εξαιρέσεων» («Αναθεωρώντας το άρθρο 14» Καθημερινή 12.5.2006)
Δυστυχώς το Σύνταγμα είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου των δαιδαλωδών ρυθμίσεων που ισχύουν και καταπνίγουν την ελευθερολογία. Μεταξικοί νόμοι που ποινικοποιούν την έκφραση, νόμοι περί αγωγών φόβητρο για κάθε δημοσιογράφο που θέλει να γράψει την αλήθεια και λοιπά, πολλά, πολλά. Το γεγονός ότι οι εφημερίδες δεν βγαίνουν με λευκές σελίδες οφείλεται στην παλιά ρωμέικη πρακτική της μη εφαρμογής των νόμων. Έτσι, ξεκινώντας από το Σύνταγμα και φτάνοντας μέχρι τις δικαστικές αποφάσεις, καταλήγουμε να έχουμε και το πιο ασφυκτικό νομικό πλαίσιο και την πλήρη ασυδοσία. Τα πάντα απαγορεύονται και τα πάντα γίνονται. Γι' αυτό συνήθως την πληρώνουν οι μικροί και ποτέ οι ασύδοτοι.
Βεβαίως για αυτή την κατάσταση έχουν τεράστιο μερίδιο ευθύνης και οι δημοσιογράφοι. Όχι μόνο για την ποιότητα της δουλειάς τους που καταλήγει πολλάκις να είναι συκοφαντίες, αλλά γιατί ποτέ δεν ασχολήθηκαν με τα θεμελιώδη ζητήματα ελευθερίας των. Όπως λέγαμε παλιότερα «κάθε Έλλην δημοσιογράφος ξεχωριστά έχει άποψη επί παντός και η ελληνική δημοσιογραφία στο σύνολό της για τίποτε. Ούτε για τα πράγματα που αφορούν τη δουλειά μας. Οι ενώσεις μας κινούνται μεταξύ ρηχού συντεχνιασμού και φτηνού αντι-ιμπεριαλισμού. Δεν νοιάστηκαν, δεν νοιαστήκαμε, ποτέ για το “λειτούργημά” μας, το οποίο χρειάζεται την ελευθερία για να υπάρξει. Έχουμε πρόταση για το πώς πρέπει να διαφυλαχτεί η ελευθερία του Τύπου στις ΗΠΑ, αλλά δεν ασχοληθήκαμε ποτέ με το δικό μας πλαίσιο ανελευθερίας του Τύπου» («Το πλαίσιο ανελευθερίας του Τύπου», Εισήγηση στο «15ο δημοσιογραφικό συνέδριο της Σαμοθράκης» Σαμοθράκη 22.6.2007)
Η αυτόφωρη σύλληψη ενός προβεβλημένου δημοσιογράφου έφερε πάλι στην επιφάνεια ένα θέμα που αφορά άμεσα την Δημοκρατία. Την ελευθερία στον δημόσιο διάλογο. Αν δούμε αυτά τα συμβάντα υπό το πρίσμα της θεωρίας των κινήτρων, δεν είναι τυχαίο ότι ότι στο δημόσιο χώρο περισσότερο δερνόμαστε από ότι συζητάμε. Κατά κάποιο τρόπο, το νομοθετικό πλαίσιο δημιουργεί περισσότερα αντικίνητρα να μιλήσει κανείς, από όσα δημιουργεί για να δείρει. Αλλά ακόμη κι αν δείρει θα αθωωθεί με βάση «Το (άτυπο) δίκαιο της σφιγμένης γροθιάς”.
Πάσχος Μανδραβέλης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου