Η Μαρία Ρεπούση, βουλευτής της ΔΗΜΑΡ και αναπληρώτρια καθηγήτρια της Ιστορίας και της Ιστορικής Εκπαίδευσης στην Παιδαγωγική Σχολή του ΑΠΘ, δηλώνει, μεταξύ άλλων, ότι η «στοχοποίησή» της «ως ένα “αντεθνικό” πρόσωπο και μάλιστα γυναικείου φύλου που έπρεπε κανονικά να είναι στην κουζίνα του και να...
πλένει πιάτα και όχι να λέει δημόσια τις απόψεις του δημιουργεί εντάσεις».
Διαβάστε τη συνέντευξη της Ρεπούση στο TVXS:
Ποιο το περιεχόμενο του όρου παιδεία για εσάς;
Το περιεχόμενο και η έννοια του όρου έχει να κάνει με τον πολίτη. Με τη διαμόρφωση του πολίτη, τις αξίες, τις στάσεις ζωής, τις ιδέες, τις γνώσεις και τις ικανότητες που θέλουμε να έχουν οι αυριανοί πολίτες, συνεπώς με την κοινωνία. Έχει επίσης να κάνει με την ανάπτυξη του κάθε πολίτη, την προσωπική, πνευματική, συναισθηματική του ανάπτυξη, τελικά με την ευτυχία του. Γι’ αυτό και στην εκπαίδευση αντανακλώνται οι αξίες που η γενιά των μεγαλύτερων θέλει να περάσει στις επόμενες. Και επειδή δεν είναι όλη αυτή η γενιά στην εξουσία, καθώς η κοινωνία έχει τάξεις, φύλα και διάφορες κυριαρχίες, στην εκπαίδευση κατά κύριο λόγο κατοπτρίζονται οι κυρίαρχες αξίες. Για το ποιες θα κυριαρχήσουν και ποιες θα περιθωριοποιηθούν γίνεται κάθε φορά μάχη. Μια μάχη ιδεών και συσχετισμών.
Γι’ αυτό και είναι αναγκαίο να δίνει κανείς τη μάχη του για τις ιδέες του. Αν σιωπήσουμε είμαστε άξιοι της μοίρας μας. Πάρτε για παράδειγμα την τελευταία συζήτηση που προκάλεσε η πρότασή μου για το μετασχηματισμό των θρησκευτικών σε ένα θρησκειολογικό μάθημα. Δείτε ποιοι την υποστήριξαν και ποιοι αντέδρασαν. Είναι από τη μια οι συντηρητικοί κύκλοι της ελληνικής κοινωνίας και οι ποικίλης μορφής εκφραστές των κύκλων αυτών. Είναι από την άλλη οι προοδευτικοί πολίτες που υποστηρίζουν το χωρισμό της εκκλησίας από το κράτος και θέλουν μια εκκοσμικευμένη εκπαίδευση. Δεν είναι πάντα τόσο καθαρές οι διακρίσεις. Αν αντί του μαθήματος των θρησκευτικών, πάρουμε τα αρχαία ελληνικά εκεί θα δούμε οριζόντιες συμμαχίες και αντιπαραθέσεις.
Η εκπαίδευση είναι καθρέπτης πολλών κοινωνικών, ιδεολογικών και πολιτικών αντιπαραθέσεων. Και ταυτόχρονα έχει και την αυτονομία της. Το σχολικό περιβάλλον φιλοξενεί πολλές φορές εστίες αντίστασης που επιτρέπουν την έκφραση πολλαπλών υποκειμενικοτήτων. Τα υποκείμενα, οι άνθρωποι αντιστέκονται στις κυρίαρχες επιλογές. Ευτυχώς. Διαφορετικά με τα θρησκευτικά που διδαχθήκαμε θα βγαίναμε όλοι θρησκόληπτοι.
Πρόσφατα έγινε στη βουλή μεγάλη συζήτηση για το Λύκειο. Οι τοποθετήσεις σας προκάλεσαν μεγάλες αντιδράσεις. Πού οφείλεται αυτό κατά τη γνώμη σας;
Απέναντι σ’ ένα τετριμμένο και ενσωματωμένο στα πολιτικά πράγματα λόγο αντιμνημονιακού χαρακτήρα, έθεσα το ζήτημα του συντηρητικού περιεχομένου της εκπαίδευσης και έδειξα με παραδείγματα γιατί αυτές οι επιλογές είναι στραμμένες στο παρελθόν, αναχρονιστικές και αποκομμένες από τις διεθνείς και ευρωπαϊκές εξελίξεις. Χρησιμοποίησα τρία μαθήματα: τα θρησκευτικά, τα αρχαία ελληνικά και τα λατινικά. Αυτό σε συνδυασμό με τη στοχοποίησή μου ως ένα «αντεθνικό» πολιτικό πρόσωπο και μάλιστα γυναικείου φύλου που έπρεπε κανονικά να είναι στην κουζίνα του και να πλένει πιάτα και όχι να λέει δημόσια τις απόψεις του δημιουργεί εντάσεις. Υπερβάλλω ενδεχομένως. Θέλω μ’ αυτό να υποστηρίξω ότι η δεξαμενή των αντιδράσεων αυτών είναι ο εθνικισμός, ο μισογυνισμός και ο ρατσισμός.
Και δυστυχώς για την Ελλάδα του 21ου αιώνα, η δεξαμενή αυτή είναι πολύ μεγάλη και μεγαλώνει διαρκώς. Και πάλι δυστυχώς, δεν εξαντλείται μόνο στη Χρυσή Αυγή αλλά είναι πολιτικά οριζόντια και με διαφορετικούς συντελεστές επηρεάζει την πολιτική έκφραση όλων των κομμάτων, ακόμα και των κομμάτων της αριστεράς, ριζοσπαστικής ή ανανεωτικής. Δεν κατανοεί η Αριστερά ότι τα ρεύματα αυτά ροκανίζουν τη Δημοκρατία όχι για να την βελτιώσουν αλλά για την ανατρέψουν. Και από τη στιγμή που τα ρεύματα αυτά είναι ισχυρά στην ελληνική κοινωνία, υπάρχει και αρκετός εθνικολαϊκισμός. Τα κόμματα σπεύδουν να διαγωνιστούν σε εθνικιστικές κορώνες για να μην χάσουν ψήφους. Το τελευταίο επιχείρημα είναι ότι μ’ αυτόν τον τρόπο προσπαθούν να μειώσουν την άνοδο της Χρυσής Αυγής. Ακριβώς το αντίθετο κάνουν όσο δεν αντιπαρατίθενται στον εθνικισμό και στο σεξισμό τους. Νομιμοποιούν τη ρητορική της.
Πέρα απ’ αυτό, είχαμε μια σειρά από προτάσεις για το Νέο Λύκειο, τη φυσιογνωμία του, το περιεχόμενο σπουδών, τον τρόπο εισαγωγής στα πανεπιστήμια.
Υποστηρίξαμε για παράδειγμα την κατάργηση των πανελλαδικών εξετάσεων και τη θέσπιση εθνικού απολυτηρίου με το οποίο το παιδί θα γράφεται στο πανεπιστήμιο, στο ΤΕΙ ή σε οποιαδήποτε άλλη σχολή μεταλυκειακής εκπαίδευσης. Στις σχολές υψηλής ζήτησης, όταν οι υποψηφιότητες είναι περισσότερες από τις θέσεις θα μπορεί η σχολή να επιλέγει, θέτοντας ενδεχομένως επιπρόσθετα κριτήρια, όπως είναι για παράδειγμα ο διαφορετικός συντελεστής στο μάθημα το οποίο θεωρείται βασικό για τη συγκεκριμένη σχολή ή ένα δίπλωμα ξένης γλώσσας ή και επιπλέον
Ας επιστρέψουμε στο Λύκειο. Η αύξηση του ωραρίου των καθηγητών έχει ως συνέπεια καθηγητές διαφορετικών ειδικοτήτων να διδάσκουν το μάθημα της Ιστορίας με δεύτερη ανάθεση. Μήπως παραμερίζονται οι παιδαγωγικοί στόχοι μπροστά στο δημοσιονομικό όφελος;
Εδώ πρέπει να πούμε όλη την αλήθεια και όχι τη μισή. Πολλοί από τους φιλολόγους που διδάσκουν το μάθημα της ιστορίας δεν έχουν διδαχθεί ιστορία όπως έχει δείξει σχετική έρευνα του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου. Κατά τη γνώμη μου, αρμόδιοι να διδάσκουν το μάθημα της ιστορίας είναι οι πτυχιούχοι τμημάτων ιστορίας που έχουν και γνώσεις διδακτικής. Θα πρέπει κάποτε να ξαναδούμε τις ΠΕ κατηγορίες. Η κατηγορία «φιλόλογοι» είναι γενικά προβληματική. Θα έπρεπε να υπάρχει διαχωρισμός ανάμεσα σε καθηγητές που διδάσκουν τη γλώσσα και σε καθηγητές που διδάσκουν ιστορία, τουλάχιστον στο λύκειο αν όχι και στο γυμνάσιο. Πέρα απ’ αυτό, η 2η ανάθεση του μαθήματος της ιστορίας συνιστά περαιτέρω υποβάθμισή του. Το βασικό βέβαια είναι η αλλαγή του περιεχομένου του από μάθημα ελληνοκεντρικό, γεγονοτολογικό και ηρωϊκό σε ιστορικό. Από ελεγεία του έθνους σε μάθημα προβληματισμού και ιστορικής σκέψης.
Το Υπουργείο Παιδείας εξέδωσε εγκύκλιο για την υπαγωγή των ιδιωτικών εκπαιδευτικών στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Εργασίας, η οποία "πάγωσε" από το ΣτΕ. Πώς σχολιάζετε τη συγκεκριμένη κίνηση του Υπουργείου;
Είναι σημαντική η απόφαση του ΣτΕ. Οι ιδιωτικοί εκπαιδευτικοί δεν μπορούν πια να απολύονται αναιτιολόγητα, όπως θα ήθελαν ενδεχομένως οι ιδιοκτήτες σχολείων, χωρίς έλεγχο από τα αρμόδια υπηρεσιακά συμβούλια. Η απόφαση αναστολής επιβεβαιώνει πως όχι μόνο η δημόσια αλλά και η ιδιωτική εκπαίδευση, δεν πρέπει να υπάγεται στο Υπουργείο Εργασίας αλλά, σύμφωνα με την επιταγή του Συντάγματος, στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Παιδείας.
Τον Απρίλιο τα Ελληνικά Πανεπιστήμια αποκλείστηκαν από τις διεθνείς ακαδημαϊκές ηλεκτρονικές βιβλιοθήκες λόγω μη καταβολής των απαιτούμενων συνδρομών. Ποιο μπορεί να είναι το μέλλον της έρευνας στην Ελλάδα;
Δυστυχώς το Υπουργείο Παιδείας παρά τις επανειλημμένες ερωτήσεις μας στη Βουλή και παρεμβάσεις μας σε αυτό το θέμα έχει απαντήσει μόνο με υποσχέσεις για ένταξη του Προγράμματος αυτού στις δημόσιες επενδύσεις. Στην πράξη τίποτα δεν έχει γίνει καθιστώντας αδύνατη την πρόσβαση χιλιάδων ερευνητών. Θα επιμείνουμε ζητώντας την άμεση επίλυσή του. Το θεωρούμε καθοριστικής σημασίας για την ποιότητα των πανεπιστημιακών σπουδών και της έρευνας.
Τον Ιούλιο καταργήθηκαν βασικές ειδικότητες της Τεχνικής Εκπαίδευσης, οδηγώντας πολλούς εκπαιδευτικούς στη διαθεσιμότητα και το Τεχνικό Λύκειο σε μαρασμό. Μήπως η απόφαση αυτή σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα προβλήματα στο σχεδιασμό και την υποστήριξη της Τεχνικής Εκπαίδευσης αφήνουν το Τεχνικό Λύκειο "μετεξεταστέο" ;
Η απόφαση του υπουργείου παιδείας να καταργήσει πολλές ειδικότητες της τεχνικής εκπαίδευσης και μάλιστα τις πιο μαζικές πριν ακόμα συζητηθεί το σχέδιο νόμου για το νέο λύκειο και πριν μας εξηγήσεις τους λόγους για τους οποίους προτείνει αυτήν την κατάργηση είναι ένα ακόμα δείγμα του τρόπου με τον οποίο πολιτεύεται το Παιδείας. Να σημειώσω επίσης ότι ανάμεσα στις ειδικότητες που καταργήθηκαν ήταν και όσες συγκέντρωναν το γυναικείο μαθητικό πληθυσμό. Δεν συμφωνώ με τον υπάρχοντα καταμερισμό εργασίας κατά φύλα αλλά δεν τον αλλάξεις καταργώντας τις «γυναικείες» ειδικότητες. Στο εξής και μέχρι ν’ αλλάξουν οι νοοτροπίες για τα φύλα, το τεχνολογικό λύκειο θα είναι σχεδόν κατ’ αποκλειστικότητα ανδρικό (τομείς μηχανολογίας, ηλεκτρονικής, ηλεκτρολογίας, δομικών έργων, αγροτικών εκμεταλλεύσεων, γεωπονίας τροφίμων, ναυτικών πλοιάρχων, ναυτικών μηχανικών).
Η τεχνολογική εκπαίδευση είναι πολύ βασική για την ανάπτυξη μιας χώρας και πρέπει να πάψουμε ν’ αντιμετωπίζουμε τους μαθητές της ως παιδιά ενός κατώτερου θεού.
Φέτος, οι αποσπάσεις και οι αιτήσεις των αναπληρωτών καθυστέρησαν περισσότερο από κάθε χρονιά, αφήνοντας "ξεκρέμαστους" χιλιάδες εκπαιδευτικούς, οι οποίοι στην καλύτερη περίπτωση δεν ήξεραν που να παρουσιαστούν και στη χειρότερη δεν ήξεραν- και συνεχιζουν να μην ξέρουν- αν θα δουλέψουν, ενώ το Υπουργείο σιωπά. Πιστεύετε ότι ο λεγόμενος "εξορθολογισμός" του εκπαιδευτικού συστήματος μπορεί να γίνει με τον τρόπο που εφαρμόζει τούτη τη στιγμή το Υπουργείο;
Οι μετατάξεις καθηγητών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στην Α/θμια Εκπαίδευση όπως και σε θέσεις διοικητικών υπαλλήλων σε Διευθύνσεις Εκπαίδευσης και σε ΙΕΚ γίνονται με τρόπο που εγείρει σοβαρά ζητήματα διαφάνειας και νομιμότητας. Θ έπρεπε καταρχάς να ολοκληρωθεί η διαδικασία των μετατάξεων των 960 εκπαιδευτικών που είχε προηγηθεί και εκκρεμεί και στη συνέχεια να υπολογιστούν οι πραγματικές ανάγκες της Πρωτοβάθμιας και να προσδιοριστεί ο ακριβής αριθμός οργανικών θέσεων με τις ανάγκες σε διοικητικό προσωπικό. Αμέσως μετά να προκηρυχτούν όλες αυτές οι θέσεις και να κληθούν ανά διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης οι καθηγητές και οι καθηγήτριες που το επιθυμούν να υποβάλουν αιτήσεις.
Στο προσκήνιο βρίσκεται το θέμα της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου. Ανακοινώνονται διάφορα σενάρια για τον τρόπο της αξιολόγησης (π.χ. αυτοαξιολόγηση) αλλά απουσιάζουν παντελώς οι αναφορές στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών. Μπορεί η αξιολόγηση να είναι αποκομμένη από την επιμόρφωση;
Στη χώρα µας πρέπει να σημειωθεί ότι δεν εφαρμόστηκε συστηµατικά κάποιο είδος αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου και του έργου των εκπαιδευτικών στην Πρωτοβάθµια και Δευτεροβάθµια Εκπαίδευση. Μολονότι θεσπίσθηκαν κατά καιρούς νομοθετήματα για την αξιολόγηση, κάποια από αυτά ατόνησαν σταδιακά, ενώ άλλα δεν εφαρµόσθηκαν ποτέ στην πράξη. Παράλληλα, στο διεθνή χώρο και ιδιαίτερα στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τα συστήµατα αξιολόγησης του εκπαιδευτικού έργου και του έργου των εκπαιδευτικών εξελίχθηκαν σηµαντικά, µε αποτέλεσµα στον τοµέα αυτό η χώρα µας να αποκλίνει από τα κρατούντα σε διεθνές και ευρωπαϊκό επίπεδο. Στη ΔΗΜΑΡ θέλουμε ένα λύκειο αξιολογούμενο -έχει ήδη ξεκινήσει μια προσπάθεια, θέλουμε να δούμε πώς θα καταλήξει-τόσο ως προς την αυτοαξιολόγηση της σχολικής μονάδας όσο και την εξωτερική αξιολόγηση- γιατί πιστεύουμε ότι μπορεί να βοηθήσει συνολικά την βελτίωση του εκπαιδευτικού έργου. Επιδιώκουμε την ανάθεση στα σχολεία περισσότερων ευθυνών με αποκέντρωση αρμοδιοτήτων γιατί πιστεύουμε ότι είναι αναγκαίος ο μετασχηματισμός των σχολικών μονάδων σε ολοκληρωμένους οργανισμούς που σκέφτονται, αποφασίζουν, λογοδοτούν.
Της Άναστασίας Καλαφάτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου