Οι άνθρωποι πλέον συμμετέχουν (στα media)...

Κώστας Κυριακόπουλος

Ενα από τα πρώτα πράγματα που διδάχθηκε η γενιά μου όταν μπήκε στη δημοσιογραφία στα τέλη της δεκαετίας του '80, αρχές του '90, ήταν ότι δεν κρίνουμε αποφάσεις της Δικαιοσύνης.

Λογικό ακουγόταν εκείνη την εποχή, καθώς οι ...
πηγές πληροφόρησης ήταν μετρημένες στα δάχτυλα και το πολιτικό σύστημα είχε το αποκλειστικό προνόμιο να παράγει ειδήσεις υπό δημοσίευση ή όχι, οι δημοσιογράφοι το αποκλειστικό προνόμιο να τις μεταδίδουν (με όλες τις απαραίτητες επαγγελματικές ενέργειες και χειρισμούς) και οι πολίτες το μοναδικό προνόμιο να καταναλώνουν το δημοσιογραφικό περιεχόμενο χωρίς να συμμετέχουν στις διαδικασίες παραγωγής του. Αλλα χρόνια τότε όμως. Μέσα σε δύο δεκαετίες οι παραδοσιακοί μηχανισμοί παραγωγής, μετάδοσης και κατανάλωσης ειδήσεων άλλαξαν θεμελιωδώς και η νέα εποχή μπορεί να επιφυλάσσει ολίγον μπερδεμένους ρόλους για όλους, αλλά πλέον οι πολίτες -με οποιονδήποτε τρόπο και αν προκύπτει από τη χρήση τεχνολογίας- συμμετέχουν στο καινούργιο περιβάλλον, το νέο οικοσύστημα των ειδήσεων. Ακόμη και να μη γράφουν τη γνώμη τους στα social media, να συμμετέχουν ή όχι στη συνολική διαμόρφωση, άλλες φορές δίκαιη, άλλες άδικη, μηδενιστική. Είτε όμως μοιάζει με γιουχάισμα είτε με μαζική κραυγή αλήθειας και δικαιοσύνης, είτε με απάθεια, αυτό είναι. Οι άνθρωποι πλέον συμμετέχουν.

Η ζωή δεν μπορεί καν να λειτουργήσει εκτός των media, όλων μα όλων, κι ας μη βιαστούν κάποιοι αιθεροβάμονες αναχωρητές να ισχυριστούν ότι η ζωή είναι καλύτερη χωρίς ίχνος κοινωνικής δικτύωσης μέσω της τεχνολογίας. Για μερικές μέρες του χρόνου, στις διακοπές, ίσως να είναι, αλλά ας μην κρυβόμαστε. «Ο,τι γνωρίζουμε για τον κόσμο, το γνωρίζουμε μέσα από τα media», έλεγε ο Γερμανός κοινωνιολόγος Niklas Luhmann (1927-1998), εννοώντας ότι η γνώση μας για τον κόσμο διαμορφώνεται κυρίως από τη διαδικασία που αυτός αντανακλάται στα ΜΜΕ. Πάρτε αυτή την άποψη και βάλτε την στην εποχή μας...

Η περίπτωση των μαζικών διαδηλώσεων στην Κωνσταντινούπολη, τα γεγονότα στην Αίγυπτο, οι διαδηλώσεις στη Βραζιλία, η Αραβική Ανοιξη πιο πριν, είναι χαρακτηριστικές περιπτώσεις παγκόσμιας διαδικτύωσης, κινητοποίησης, συντονισμού και ενημέρωσης εκατομμυρίων ανθρώπων, που μπορεί να διαφέρουν σε πολλά πράγματα αλλά μοιάζουν σε πολύ συγκεκριμένα και προσδιορίσιμα. Δεν είναι τυχαίες οι δηλώσεις Ερντογάν για το «φάντασμα του Twitter» ούτε και το γεγονός ότι ολοκληρωτικά καθεστώτα, μόλις νιώσουν ότι κινδυνεύουν από αγανακτισμένα κοινωνικά στρώματα που δεν έχουν, ούτως ή άλλως, πρόσβαση στα παραδοσιακά media, θέτουν φραγμούς και διάφορους περιορισμούς στη χρήση των social media. Δεν είναι εκ προοιμίου κάτοχοι της απόλυτης αλήθειας όσοι συμμετέχουν σε αυτές τις -εν πολλοίς αυθόρμητες- διαδικασίες, αλλά αυτό που αναδεικνύεται με κάθε ευκαιρία είναι ότι είτε αμφισβητείται είτε έχει τελειώσει -ανάλογα με την περίπτωση- αυτή ακριβώς η εποχή της μονοπωλιακής εξουσίας και της ελεγχόμενης ενημέρωσης, αυτό το κλειστό δίκτυο διακυβέρνησης και άσκησης πολιτικής, που αφήνει τις ζωές των ανθρώπων έξω χάριν της επίπλαστης δικαίωσης των αριθμών.

Ετσι, λοιπόν, μπορεί τα παραδοσιακά media να συνεχίζουν να μην κρίνουν αποφάσεις της Δικαιοσύνης. Αλλά, πλέον, δεν είναι μόνον αυτά. Μόνο μέσα σε μία ημέρα, την περασμένη Παρασκευή, συγκεντρώθηκαν περισσότερες από 3.000 υπογραφές σε ιστότοπο που διεκδικεί την αποφυλάκιση του Κ. Σακκά, ο οποίος είναι φυλακισμένος για 31 μήνες χωρίς δίκη και ενώ έχει ξεπεράσει τις 33 ημέρες απεργίας πείνας, με τον κίνδυνο για τη ζωή του περισσότερο από εμφανή. Η συζήτηση για το συγκεκριμένο θέμα μπορεί να είναι τεράστια, αλλά σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να γίνει εκτός του σεβασμού κάποιων ορίων, που για το ανθρώπινο είδος θεωρούνται περισσότερο από αυτονόητα...

enet.gr