Ο καθείς και η ερμηνεία του. Ο καθείς δηλαδή και το δικαίωμά του στην ερμηνεία, αλλά και στην παρανάγνωση και την παρερμηνεία. Ανθρώπινο. Πολύ ανθρώπινο. Δίνεις π.χ. το ίδιο βιβλίο σε...
δέκα επαγγελματίες αναγνώστες και παραλαμβάνεις δέκα πορίσματα που ελάχιστα συμφωνούν, αφού βολτάρουν πάνω στην κλίμακα την οποία ορίζουν το «αριστούργημα» αφενός, η «παταγώδης αποτυχία» αφετέρου. Λογικό. Δεν διαβάζουν όλοι με το ίδιο πρίσμα και έχοντας τα ίδια εφόδια, ούτε αξιολογούν με τα ίδια κριτήρια. Στην τέχνη ο μοναδικός αντικειμενικός γνώμονας είναι ο «σταθμός» που εισήγαγε ο ευφάνταστος Αριστοφάνης στους «Βατράχους»· χάριν παιδιάς βεβαίως, και σαν για να πει ότι τέτοια πράγματα δεν είναι απλώς ανέφικτα, αλλά αχρείαστα. Την ίδια πολυφωνικότητα, όμως, τη συναντούμε και στην ερμηνεία επιστημονικών δεδομένων, λ.χ. ιατρικής φύσεως. Παίρνεις σβάρνα τους γιατρούς όλο άγχος, με την αξονική ή τη μαγνητική σου, και στους δέκα γνωματεύοντες ακούς δέκα γνωματεύσεις που συμφωνούν ότι διαφωνούν, αφού κι αυτές βολτάρουν πάνω σε μια κλίμακα οριζόμενη από το «περδίκι είστε» αφενός και το «κάνατε τη διαθήκη σας;» αφετέρου.
Ετσι και με την ερμηνεία των κοινωνικών πραγμάτων. Συνήθως (κι αν είσαι πολιτικός, πάντοτε) βλέπεις ό,τι θέλεις να δεις και «αφουγκράζεσαι την κοινωνία» με τα ακουστικά που σε βολεύουν και, χάρη στη φραγή με την οποία τα έχεις εξοπλίσει, δεν πρόκειται να σου φέρουν ενοχλητικά μηνύματα. Το να περιμένεις ευθυκρισία από πολιτικό, όταν μάλιστα ο ίδιος τελεί υπό διαρκή αυστηρή κρίση, είναι σαν να περιμένεις από τον Προκρούστη σεβασμό στη διαφορά και στην ποικιλία· να μην τον νοιάζει, δηλαδή, αν ο ένας περαστικός είναι κοντός κι ο άλλος ψηλός και να μη θέλει να τους προσαρμόσει στα σιδερένια μέτρα της κλίνης του.
Ο κ. Στουρνάρας δεν είναι ακριβώς Προκρούστης, την παράδοση πάντως της δημιουργικής λογιστικής την τηρεί σεβαστικά. Στους αριθμούς βρίσκει αυτό που συνάδει με το μοντέλο που έχει στο μυαλό του, το μόνο «σωστό», «αναπτυξιακό» κτλ. Την πεπατημένη επίσης ακολουθεί και στις παραμυθητικές μεταφορές που χρησιμοποιεί. Είπε λ.χ. σε πασχαλιάτικη συνέντευξή του ότι «φαίνεται φως στην άκρη του τούνελ». Υιοθέτησε, δηλαδή, και αυτός μια μεταφορά που μόνο την αστεία κενότητά της μεταφέρει πια. Πρωτοτύπησε, ωστόσο, ως προς τη σύνδεση του εν τουνελίω φωτός με τη στάση της κοινωνίας: «Οι άνθρωποι εμφανίζονται σιωπηλοί επειδή έχουν δει φως στην άκρη του τούνελ». Ετσι απεφάνθη. Ερμήνευσε, δηλαδή, ως αποτέλεσμα της ελπίδας την κάποια κοινωνική σιωπή, τις λιγότερες και λιγότερο πυκνές διαδηλώσεις. Δεν του πέρασε από τον νου ότι μπορεί να συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Να υπαγορεύεται η κοινωνική στάση όχι από την ελπίδα αλλά από την απελπισία, απόρροια και της κόπωσης, της έλλειψης ξεκάθαρου εναλλακτικού σχεδίου και της κυβερνητικής αδιαλλαξίας. Και δεν του πέρασε γιατί είπαμε. Εχει φραγή. Ιδεολογική.
Παντελής Μπουκάλας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου