Σαν σήμερα ξεκίνησε ο «Μάης του '68» (ΒΙΝΤΕΟ)...

Σαράντα πέντε χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από τον «Μάη του '68», μιας εκ των μεγαλύτερων επαναστατικών γενικών απεργιών στην παγκόσμια ιστορία.

Τα γαλλικά γεγονότα του 1968 έπεσαν σαν...
«κεραυνός εν αιθρία» τόσο για την πλειοψηφία της επίσημης Αριστεράς που αιφνιδιάστηκε από τα γεγονότα όσο και για την συντηρητική κυβέρνηση Ντε Γκολ.

Τον Μάη του 1968, ο Economist εξέδωσε ένα ειδικό αφιέρωμα στη Γαλλία γραμμένο από τον Νόρμαν ΜακΡέι για να σημειώσει τα δέκα χρόνια «Γκωλικής τάξης».

Στο αφιέρωμα αυτό, ο ΜακΡέι υμνούσε τις επιτυχίες του γαλλικού καπιταλισμού, επισημαίνοντας ότι οι Γάλλοι είχαν υψηλότερο βιοτικό επίπεδο από τους Βρετανούς:

Κατανάλωναν περισσότερο κρέας, κατείχαν περισσότερα αυτοκίνητα κ.λ.π. Και ανέφερε το « μεγάλο εθνικό πλεονέκτημα» της Γαλλίας σε σχέση με τη γειτονική χώρα: τα γαλλικά συνδικάτα ήταν «τραγικά αδύναμα».

Το μελάνι στο άρθρο του ΜακΡέι δεν είχε προλάβει καν να στεγνώσει όταν η γαλλική εργατική τάξη κατέπληξε ολόκληρο τον κόσμο με μία κοινωνική εξέγερση πρωτοφανή στη νεότερη ιστορία.

Η εξέγερση δεν είχε προβλεφθεί

Τα γεγονότα του Μάη δεν είχαν προβλεφθεί στη Γαλλία αλλά και πουθενά αλλού. Οι φοιτητές αποτέλεσαν το ευαίσθητο βαρόμετρο των τάσεων της γαλλικής κοινωνίας. Το κύμα των φοιτητικών διαδηλώσεων και καταλήψεων που προηγήθηκαν των γεγονότων του Μάη ήταν κάτι σαν τον κεραυνό που προηγείται της καταιγίδας. Στους μήνες πριν τον Μάη υπήρξε έντονη ζύμωση στους φοιτητές που αποκρυσταλλώθηκε σε μια σειρά διαδηλώσεων και καταλήψεων.

Αντιμέτωπος με μια αυξανόμενη παλίρροια φοιτητικών κινητοποιήσεων ο πρύτανης του επιφανούς πανεπιστήμιου της Σορβόννης αποφάσισε να το κλείσει μόλις για δεύτερη φορά σε 700 χρόνια.

Η πρώτη φορά ήταν το 1940, όταν οι Ναζί κατέλαβαν το Παρίσι. Η απόπειρα της αστυνομίας να εκκενώσει το προαύλιο της Σορβόννης στις 3 Μαΐου ήταν η σπίθα που ενεργοποίησε ένα βυτίο γεμάτο μπαρούτι. Ξεσπά βία στη Quartier Latin (Λατινική Συνοικία), με αποτέλεσμα περισσότερους από 100 τραυματίες και 596 συλλήψεις.
Την επόμενη μέρα τα μαθήματα στη Σορβόννη ακυρώθηκαν. Οι κύριες φοιτητικές οργανώσεις, η UNEF και η

Snesup κάλεσαν σε απεργίες διαρκείας. Στις 6 Μαΐου δοθήκαν νέες μάχες στη Quartier Latin: 422 συλλήψεις, 345 αστυνομικοί και περίπου 600 φοιτητές τραυματίστηκαν. Η καταπίεση προκάλεσε μαζική αγανάκτηση. Οργισμένοι φοιτητές ξήλωναν πεζοδρόμια για να πετάξουν πέτρες στην αστυνομία και δημιούργησαν οδοφράγματα στη βάση των παλιών καλών Γαλλικών παραδόσεων. Φοιτητές σε πανεπιστήμια σε ολόκληρη τη χώρα δηλώνουν την συμπαράστασή τους.

Οδοφράγματα στο κέντρο του Παρισιού

Την νύχτα της 10ης Μαΐου υπήρξε ολοκληρωτική εξέγερση στη Quartier Latin. Οι εξεγερμένοι δημιουργούν οδοφράγματα στα οποία η αστυνομία απαντά με μεγάλη βιαιότητα. Οι οπλισμένοι κακοποιοί της Γαλλικής αστυνομίας εισβάλουν σε ιδιωτικά διαμερίσματα και χτυπούνε βίαια απλούς ανθρώπους, ακόμα και μια έγκυο γυναίκα. Αλλά ήρθαν αντιμέτωποι με περισσότερα από όσα περίμεναν. Απλοί Παριζιάνοι βομβάρδισαν την αστυνομία με γλάστρες και άλλα βαριά αντικείμενα που πετούσαν από τα παράθυρα! 367 άνθρωποι νοσηλεύτηκαν και οι 251 ήταν αστυνομικοί. Άλλοι 720 τραυματίστηκαν και 468 συνελήφθησαν. Αυτοκίνητα κάηκαν ή καταστραφήκαν. Ο Υπουργός Παιδείας προσβάλει τους διαδηλωτές: «Ούτε μόρφωση, ούτε πίστη, ούτε νόμος» (Ni doctrine, ni foi, ni loi).

Καταδίκη από το επίσημο Κομμουνιστικό Κόμμα

Κατά την διάρκεια της πρώτης εβδομάδας, οι ηγέτες του Κ.Κ.Γ. είχαν υποτιμήσει τους φοιτητές και οι μσυνδικαλιστές ηγέτες είχαν προσπαθήσει να τους αγνοήσουν.

Η L'Humanité δημοσίευσε ένα άρθρο από των μελλοντικό ηγέτη του Κ.Κ.Γ. George Marchais με τον τίτλο «Οι Ψεύτικοι Επαναστάτες θα αποκαλυφθούν».

Αλλά αντιμέτωπη με την γενική κατακραυγή του πληθυσμού και την πίεση από τη βάση, η συνδικαλιστική γραφειοκρατία αναγκάστηκε να λάβει δράση. Στις 11 Μαΐου, τα κύρια συνδικάτα, το CGT, το CFDT και το FEN κάλεσαν σε γενική απεργία για τις 13 του Μάη. Περίπου 200.000 διαδηλωτές φώναζαν συνθήματα όπως «De Gaulle δολοφόνε!»

Επιστρέφοντας εσπευσμένα στο Παρίσι, ο George Pompidou ανακοίνωσε την επαναλειτουργία της Σορβόννης την ίδια μόλις μέρα. Αυτό είχε σαν στόχο να λειτουργήσει σαν χειρονομία συμβιβασμού που θα απέτρεπε την κοινωνική έκρηξη. Άλλα ήταν πολύ λίγο, πολύ αργά. Οι μάζες το εξέλαβαν σαν ένδειξη αδυναμίας και κινήθηκαν ακόμη πιο μπροστά.

Γενική Απεργία εργατών

Εκατοντάδες χιλιάδες φοιτητών και εργατών ξεχυθήκαν στους δρόμους το Παρισιού.

«Ατελείωτα στοιχειοθετούνταν μπροστά. Υπήρχαν ολόκληρα τμήματα από νοσοκομειακό προσωπικό με λευκές ποδιές, με κάποιους από αυτούς να κρατούν αφίσες που έλεγαν 'Πού είναι οι αγνοούμενοι τραυματίες;'. Κάθε εργοστάσιο, κάθε μεγάλη βιοτεχνία φαινόταν να είχε αντιπροσώπους. Υπήρχαν υπεράριθμες ομάδες από εργάτες στους σιδηρόδρομους, ταχυδρόμους, τυπογράφους, προσωπικό του μετρό, μεταλεργάτες, εργαζόμενους στη πολιτική αεροπορία, μικρούς εμπόρους, ηλεκτρολόγους, δικηγόρους, εργάτες στις αποχετεύσεις, τραπεζικούς υπαλλήλους, οικοδόμους, εργάτες σε εργοστάσια χημικών και γυαλιού, σερβιτόρους, δημοτικούς υπαλλήλους, μπογιατζήδες και διακοσμητές, εργαζόμενους στο αέριο, πωλήτριες, ασφαλιστικούς υπαλλήλους, σκουπιδιάρηδες, κινηματογραφιστές, οδηγούς λεωφορείων, δασκάλους, εργάτες σε βιομηχανίες πλαστικών, σε συνεχόμενα μπλοκ, η σάρκα και τα οστά της σύγχρονης καπιταλιστικής κοινωνίας, μία ατελείωτη μάζα, μια δύναμη που θα μπορούσε να παρασύρει τα πάντα στο πέρασμά της , αν το επιθυμούσε.» (απόσπασμα από το Revolutionary Rehearsals/Επαναστατικές Πρόβες, σελ.12)

Οι ηγέτες των συνδικάτων πίστευαν ότι αυτή η κινητοποίηση θα ήταν αρκετή για να σταματήσει το κίνημα. Οι ηγέτες δεν είχαν καμία πρόθεση να συνεχίσουν και να εξαπλώσουν τη γενική απεργία. Είδαν τη διαδήλωση σαν ένα μέσο εκτόνωσης. Αλλά από τη στιγμή που άρχισε, το κίνημα σύντομα απόκτησε τη δική του ζωή.

Καταλήψεις εργοστασίων σε κάθε γωνιά της Γαλλίας

Τα κύματα απλωθήκαν σε κάθε γωνιά της Γαλλίας. Παρόλο που μόνο τριάμισι εκατομμύρια εργάτες ήταν οργανωμένοι στα συνδικάτα, δέκα εκατομμύρια απέργησαν και ταυτόχρονα άρχισε ένα κύμα καταλήψεων εργοστασίων σε όλη τη Γαλλία.

Στις 14 Μάη, μία μέρα μετά τη μαζική διαδήλωση στο Παρίσι, οι εργάτες κατέλαβαν τη Sud-Aviation (αεροπορική εταιρία) στη Νάντη και το εργοστάσιο της Renault στο Κλεόν και ακολούθησαν οι εργάτες της Renault στις Flins, Le Mans και Boulogne-Billancourt. Απεργίες χτύπησαν και άλλα εργοστάσια κατά μήκος της Γαλλίας, συν το RATP και το SNCF. Η διανομή εφημερίδων σταμάτησε. Στις 18 Μαΐου οι ανθρακωρύχοι σταμάτησαν τη δουλειά και ακινητοποιήθηκαν όλα τα μέσα μαζικής μεταφοράς στο Παρίσι και σε δεκάδες άλλες μεγάλες πόλεις. Οι επόμενοι ήταν οι εθνικοί σιδηρόδρομοι, ενώ ακολούθησαν οι αερομεταφορές, τα λιμάνια, τα ταχυδρομεία, τα φέρρυ μπόουτ, οι εργάτες στο αέριο και την ηλεκτροδότηση (οι οποίοι συμφώνησαν να διατηρήσουν τις οικιακές παροχές).

Οι εργάτες πήραν το έλεγχο των αποθεμάτων πετρελαίου στη Νάντη, αρνούμενοι την είσοδο σε όλα τα βυτιοφόρα που δεν είχαν εξουσιοδότηση από την απεργιακή επιτροπή. Ένα πανό τοποθετήθηκε στο μοναδικό υπό λειτουργία βενζινάδικο, που επιβεβαίωνε ότι βενζίνη θα δινόταν μόνο σε γιατρούς. Υπήρξε συνεννόηση με τις αγροτικές ενώσεις της γύρω περιοχής, και κανονίστηκαν προμήθειες τροφίμων, με τιμές ελεγχόμενες από τους εργάτες και τους αγρότες. Για να αποφύγουν τη κερδοσκοπία, τα καταστήματα αναγκάστηκαν να κολλήσουν ένα αυτοκόλλητο που έλεγε: «Το κατάστημα εξουσιοδοτείται να είναι ανοιχτό. Οι τιμές βρίσκονται υπό την μόνιμη επίβλεψη των συνδικάτων.» Τα αυτοκόλλητα υπογράφονταν από τα CGT, CFDT και FO. Ένα λίτρο γάλα πωλούνταν προς 50 λεπτά σε σύγκριση με το σύνηθες των 80 λεπτών. Ένα κιλό πατάτες μειώθηκε από τα 70 στα 12 λεπτά, ένα κιλό καρότα από 80 σε 50 κ.ο.κ.

Οι φοιτητές, δάσκαλοι, επαγγελματίες, χωρικοί, επιστήμονες, ποδοσφαιριστές ακόμη και τα κορίτσια του Follies Bergères, όλοι ριχτήκαν στον αγώνα. Στο Παρίσι οι φοιτητές κατέλαβαν τη Σορβόννη. Το θέατρο Theatre de l'Odéon κατελήφθη από 2.500 φοιτητές και οι μαθητές κατέλαβαν τα σχολεία.

Πυρετός καταλήψεων και στη διανόηση

«Ο πυρετός των καταλήψεων έπιασε και την διανόηση. Ριζοσπάστες γιατροί κατέλαβαν τα κεντρικά γραφεία της Ιατρικής Ένωσης, ριζοσπάστες αρχιτέκτονες επικύρωσαν τη διάλυση της δικής τους ένωσης, οι ηθοποιοί έκλεισαν όλα τα θέατρα του κεφαλαίου, οι συγγραφείς ηγούμενοι από τον Michel Butor κατέλαβαν την Societé des Gens de Lettres (Κοινότητα του Κόσμου των Γραμμάτων) στο ξενοδοχείο Massa. Ακόμη και τα στελέχη επιχειρήσεων μπήκαν στη δράση, κλείνοντας για λίγο το κτίριο του Conseil National du Patronat Français ( Εθνικό Συμβούλιο Γάλλων Βιοτεχνών), και έπειτα κινήθηκαν προς τη Confederation Generale des Cadres (Γενική Συνομοσπονδία Στελεχών)». (David Caute, Sixty-Eight, the Year of the Barricades/Εξηντα Οκτώ, Η χρονιά των Οδοφραγμάτων, σελ.203).

Αφού τα σχολεία ήταν κλειστά, δάσκαλοι και μαθητές οργάνωσαν παιδικούς σταθμούς, ομάδες ψυχαγωγίας, δωρεάν γεύματα και δραστηριότητες για τα παιδιά των απεργών. Επιτροπές γυναικών των απεργών οργανώθηκαν και έπαιξαν κυρίαρχο ρόλο στην οργάνωση προμηθειών τροφίμων. Όχι μόνο οι φοιτητές και οι μαθητές, αλλά επίσης και οι επαγγελματίες δικηγόροι μολύνθηκαν με το μικρόβιο της επανάστασης. Οι αστρονόμοι κατέλαβαν ένα αστεροσκοπείο.

Υπήρξε απεργία στο Κέντρο πυρηνικής έρευνας στο Saclay, όπου η πλειοψηφία των υπαλλήλων ήταν ερευνητές, τεχνικοί, μηχανικοί ή απόφοιτοι επιστήμονες. Μέχρι και η Εκκλησία επηρεάστηκε. Στη Latin Quarter, νεαροί Καθολικοί κατέλαβαν εκκλησία και απαίτησαν συζήτηση αντί για μετάληψη

Η Εξουσία στους δρόμους

Η εξέγερση στο Παρίσι συνεχίστηκε, με εργάτες και φοιτητές να αντιμετωπίζουν δακρυγόνα και γκλόπς. Σε μία μόνο νύχτα έγιναν 795 συλλήψεις και 456 τραυματιστήκαν. Οι διαδηλωτές επιχείρησαν να πυρπολήσουν το Χρηματιστήριο αυτό το μισητό σύμβολο του καπιταλισμού. Ένας αξιωματικός της αστυνομίας σκοτώθηκε στη Λιόν από φορτηγό.

Από τη στιγμή που ρίχτηκαν στη μάχη οι εργάτες άρχισαν να παίρνουν πρωτοβουλίες, που πήγαν πολύ μακριά από τα όρια μιας απλής απεργίας. Το στοιχείο κλειδί για την ομοιογένεια των κινητοποιήσεων ήταν τα μέσα μαζικής επικοινωνίας. Συνήθως αυτά αποτελούν ισχυρά όπλα στα χέρια του κράτους. Αλλά επίσης εξαρτώνται από τους εργαζόμενους που δουλεύουν στο ραδιόφωνο και τη τηλεόραση. Στις 25 Μάη το κρατικό ραδιόφωνο και η τηλεόραση - το ORTF - ξεκινούν απεργία. Τα τηλεοπτικά νέα των 20.00 διακόπηκαν. Οι δημοσιογράφοι και οι τυπογράφοι επέβαλαν ενός είδους εργατικό έλεγχο στο τύπο. Οι αστικές εφημερίδες αναγκάστηκαν να δεχθούν έλεγχο της ύλης τους και να τυπώσουν τις διακηρύξεις της Επιτροπής των Εργατών.

Ο Ντε Γκολ ανακοινώνει δημοψήφισμα που ματαιώνεται

Η Εθνοσυνέλευση συζήτησε την κρίση στα πανεπιστήμια και τις μάχες του Quartier Latin. Αλλά οι συζητήσεις στα έδρανα της Συνέλευσης ήταν ήδη περιττές. Η εξουσία είχε γλιστρήσει από τα χέρια των νομοθετών και είχε εξαπλωθεί στους δρόμους. Στις 24 Μάη ο πρόεδρος De Gaulle ανακοίνωσε ένα δημοψήφισμα στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση. Όμως το σχέδιο να κατεβάσει δημοψήφισμα ματαιώθηκε από τη δράση των εργατών. Ο στρατηγός ήταν ανίκανος ακόμη και να τυπώσει ψηφοδέλτια για το δημοψήφισμα λόγω της απεργίας των Γάλλων εργατών στα τυπογραφεία αλλά και την άρνηση των Βέλγων συναδέλφων τους να συνεργαστούν. Αυτό δεν ήταν το μόνο παράδειγμα διεθνιστικής αλληλεγγύης. Γερμανοί και Βέλγοι οδηγοί τρένων ακινητοποίησαν τα τρένα τους στα Γαλλικά σύνορα για να μη σπάσουν τη απεργία.

Οι δυνάμεις του κράτους άρχισαν να οργανώνονται. Οι Επιτροπές για την Υπεράσπιση της Δημοκρατίας άρχισαν να στήνονται με στόχο να κινητοποιήσουν τη μεσαία τάξη ενάντια στους εργάτες και τους φοιτητές. Η ταξική ισορροπία δυνάμεων δεν είναι απλά ζήτημα σχετικής αριθμητικής υπεροχής της εργατικής τάξης σε σχέση με τους αγρότες και τη μεσαία τάξη γενικότερα.

Ντανιέλ Κον Μπεντίτ, ο ήρωας που συμβιβάστηκε

Είκοσι τριών ετών ήταν τότε φοιτητής της Κοινωνιολογίας. Στον Μάη του '68, ο Κον-Μπεντίτ δεν ανήκε σε καµία πολιτική οργάνωση. Αυτοπροσδιοριζόταν ως αναρχικός.

Ο Κον-Μπεντίτ έγινε γνωστός ως ο «κόκκινος Ντάνι» για το χρώµα των µαλλιών του και των πολιτικών του απόψεων.

Οµως, ο «κόκκινος Ντάνι» υπήρξε το σύµβολο και η ψυχή του Κινήµατος της 22ας Μαρτίου στην εξέγερση της Ναντέρ. «Ηττηθήκαµε ή νικήσαµε;» αναρωτιέται σήµερα. «Και τα δύο. Μακροπρόθεσµα, όµως, αναδειχτήκαµε νικητές µε τις µεγάλες αλλαγές στα ήθη και στην κουλτούρα της κοινωνίας µας, τις οποίες δροµολογήσαµε τον Μάη του '68». Δεν υπάρχουν πια εργοστάσια που να είναι οργανωµένα σαν στρατώνες, έγραφε πρόσφατα στην εφηµερίδα «Γκάρντιαν», ούτε αυταρχικά συνδικάτα, οι γκέι µπορούν επιτέλους να κυκλοφορούν ανενόχλητοι και οι γυναίκες δεν είναι αναγκασµένες να ζητούν την άδεια του συζύγου τους για να πιάσουν δουλειά ή για να ανοίξουν τραπεζικό λογαριασµό.

"Ιn defense of Marxism"