Στον ακαδημαϊκό χώρο το πιο γνωστό ελληνικό χωριό είναι η... Κάθε Ραχούλα! Στο όνομά της οικοδομήθηκε τα τελευταία 20 χρόνια ένα δυσανάλογα μεγάλο ποσοστό τμημάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, με τη γνωστή πελατειακή λογική, που βρήκε την απόλυτη έκφραση της στο... σύνθημα-ανέκδοτο «κάθε ραχούλα και ΤΕΙ».
«ΤΑ ΝΕΑ» χαρτογράφησαν το σύνθημα και εντόπισαν ότι από το 1993 ιδρύθηκαν στη χώρα 5 νέα πανεπιστήμια (πέρα από το Ανοικτό Πανεπιστήμιο που παρέχει σπουδές εξ αποστάσεως) και επιπλέον 80 νέα τμήματα σε λειτουργούντα πανεπιστήμια. Με τον ίδιο ρυθμό αναπτύχθηκαν στο ίδιο διάστημα και τα ΤΕΙ σε όλη τη χώρα, αφού αυξήθηκαν κατά 111 τμήματα. Το ξεχείλωμα του χάρτη της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης περιέγραψε στη Βουλή ο υπουργός Παιδείας, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «το 1993 η χώρα διέθετε 334 τμήματα σε ΑΕΙ, ενώ σήμερα έχουμε 534 τμήματα και 40 ανώτατα ιδρύματα... Αρκούσε η βούληση ενός καθηγητή και η στήριξη ενός βουλευτή».
Με το σχέδιο «Αθηνά» ο υπουργός Παιδείας Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος εισηγείται το κλείσιμο λιγότερων από 100 (λειτουργούντων) τμημάτων συνολικά στη χώρα, οπότε το μέγεθος της άναρχης ανάπτυξης της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης γίνεται αντιληπτό.
Η λογική με την οποία όλα αυτά τα χρόνια οι κυβερνήσεις ίδρυαν τμήματα σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ ήταν – στις περισσότερες αλλά όχι σε όλες τις περιπτώσεις – αδυσώπητη. Οπως περιγράφει παλιός πανεπιστημιακός στα «ΝΕΑ», πολύ συνήθης τακτική ήταν η «διάσπαση» παλιών τμημάτων σε δύο νέες κατευθύνσεις, προφανώς με παρεμφερή γνωστικά αντικείμενα, όχι επειδή το επέβαλλε κάποια ακαδημαϊκή στρατηγική ή σχεδιασμός, αλλά γιατί έτσι βολεύονταν περισσότεροι καθηγητές, περισσότεροι εισακτέοι φοιτητές και οι οικογένειές τους, τοπικοί παράγοντες των περιοχών που θα έδρευαν τα νέα τμήματα, το τοπικό εμπόριο και οι ιδιοκτήτες διαμερισμάτων προς ενοικίαση.
Αυτά βέβαια συνέβαιναν όσο υπήρχαν διαθέσιμα κονδύλια από κοινοτικούς πόρους (ΕΠΕΑΕΚ). Ετσι οι 5 από τους 8 υπουργούς Παιδείας της τελευταίας 20ετίας υπέγραψαν όλες αυτές τις ιδρύσεις, με «πρωταθλητή» τον Γεράσιμο Αρσένη. Μάλιστα η στατιστική είναι δυσμενέστερη, καθώς ο Γ. Παπανδρέου έως το 1996 ίδρυσε 5 τμήματα ενώ από το 2009 έως το 2011 η Αννα Διαμαντοπούλου υπέγραψε την ίδρυση μόνο ενός, του Αρχιτεκτόνων Μηχανικών στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας (Καστοριά), το οποίο όμως δεν λειτούργησε, ενώ επί υπουργίας Αρη Σπηλιωτόπουλου και Γ. Μπαμπινιώτη (και φυσικά της υπηρεσιακής Ευφροσύνης Κιάου) δεν ιδρύθηκαν νέα τμήματα. Αυτό σημαίνει πως η παραγωγή των τμημάτων με τα αμφιλεγόμενα γνωστικά αντικείμενα και τα ευρωπαϊκά κονδύλια εκτινάχθηκε την περίοδο 1996-2009, σε διάστημα μόλις 13 ετών. Βέβαια με την ...υπερπαραγωγή σχολών τα προηγούμενα χρόνια, οι υπουργοί των τελευταίων ετών, ενδεχομένως να μην είχαν πια... πόλεις για να ιδρύσουν κι εκείνοι κι άλλες.
ΚΑΙ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ. Και δεν αναφέρουμε καν την εξίσου, αν όχι περισσότερο, άναρχη ανάπτυξη των μεταπτυχιακών σπουδών, που έχουν σήμερα δημιουργήσει πια ένα άτυπο σύστημα «τεταρτοβάθμιας εκπαίδευσης» στη χώρα, το οποίο θα είναι πιθανότατα και το αντικείμενο των επόμενων «ψαλιδιών» στην Εκπαίδευση...
«Υπάρχουν ιδρύματα τα οποία δεν είναι διασυνδεδεμένα με τους αναπτυξιακούς τομείς, εκεί που έχει το συγκριτικό πλεονέκτημα κάθε περιφέρεια. Το πελατειακό σύστημα που είχε δημιουργηθεί εξελίχθηκε σε μοντέλο, δημιουργούσε ένα τμήμα ΤΕΙ σε κάθε χωριό, ένα τμήμα ΑΕΙ σε κάθε πόλη, κάτι το οποίο μπορεί να έδινε ζωή στις καφετέριες, στα εστιατόρια – καλό είναι κι αυτό – αλλά δεν ανταποκρίνεται στην πραγματική ανάγκη της εκάστοτε περιφέρειας», τονίζει ο Κ. Αρβανιτόπουλος.
Στις πόλεις που θίγονται όμως, φοιτητές και τοπική κοινωνία ξεσηκώνονται. Ακαδημαϊκός σχεδιασμός και τοπικό συμφέρον δεν συμβαδίζουν πάντοτε. Πού θα καταλήξει η αντιπαράθεση είναι το ζητούμενο...
NEA
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου