Η κρίση χρέους που εκδηλώνεται στον πυρήνα της κοινής αγοράς «τσακίζει» τους πυλώνες επί των οποίων στηρίχθηκε η ευρωπαϊκή δημιουργία. Στις χώρες που επλήγησαν, η ανεργία αυξήθηκε και η ποιότητα ζωής έπεσε απειλώντας να συμπαρασύρει και...
τους δημοκρατικούς θεσμούς, ενώ η αναγκαιότητα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης αμφισβητείται από όσους παραμένουν ακόμη στο απυρόβλητο.
Η απελπισία που δημιουργούν τα αντικειμενικά προβλήματα και η προσπάθεια να δοθούν σ’ αυτά απλουστευμένες απαντήσεις επιτρέπουν τη δυναμική επανεμφάνιση του ακραίου λαϊκισμού, του εθνικισμού και της ξενοφοβίας…
Εδώ είναι Βαλκάνια
Ο χαρακτηριστικότερος ίσως ενδείκτης της έντασης του φαινομένου είναι η εντυπωσιακή άνοδος των ακροδεξιών κομμάτων. Ιδίως στις χώρες των Βαλκανίων, όπου η άσχημη οικονομική κατάσταση αποτελεί τον κοινό τόπο, το κήρυγμα του εθνικιστικού μίσους βρίσκει ευήκοα ώτα. Ο πρόεδρος της γειτονικής Σερβίας T. Nikolicθεωρείται από έγκυρους αναλυτές ακροδεξιός εξτρεμιστής και αντιευρωπαϊστής, ο οποίος χρησιμοποιεί το ζήτημα της αναγνώρισης του Κοσόβου –όπου η αντίστοιχη ακροδεξιά παραφυάδα που ακούει στο όνομα Vetevendosia(Αυτοπεποίθηση) εκπροσωπείται στην τοπική βουλή– για να προωθεί την πολιτική του ατζέντα.
Αντίστοιχη είναι και η περίπτωση της AleancaKuqeZi(Μαύρη και Κόκκινη συμμαχία) στην Αλβανία, η οποία υποδαυλίζει τα αλυτρωτικά αντανακλαστικά των αλβανοφώνων του Κοσόβου, της ΠΓΔΜ και της Σερβίας, αλλά και του κόμματος Jobbicτης Ουγγαρίας, που έχει ως κεντρικό του αίτημα την απομάκρυνση των Ρομά. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η ομοιότητα αυτών των μορφωμάτων με τη Χρυσή Αυγή, αλλά και με το αντίστοιχο ακροδεξιό κόμμα της Λέγκας του Βορρά –το ποσοστό της οποίας σημείωσε σημαντική άνοδο φτάνοντας το 8% στις τελευταίες εκλογές– της γειτονικής και συμπάσχουσας, λόγω κρίσης, Ιταλίας είναι κάτι περισσότερο από προφανής.
Η απειλή στον «ενάρετο» Βορρά
Η αιματηρή τρομοκρατική επίθεση του ακροδεξιού εξτρεμιστή Anders Behring Breivik στη Νορβηγία, το καλοκαίρι του 2011, με τραγικό απολογισμό 77 νεκρούς –η συντριπτική πλειονότητα των οποίων ήταν μέλη της νεολαίας του κυβερνώντος εργατικού κόμματος, εκ των οποίων αρκετοί παιδιά μεταναστών β’ γενιάς– που συγκλόνισε ολόκληρη την ανθρωπότητα, θεωρήθηκε τότε μεμονωμένο περιστατικό. Δεν πρέπει να λησμονείται όμως ότι το λαϊκιστικό και ξενοφοβικό Κόμμα της Προόδου –του οποίου υπήρξε για ένα διάστημα μέλος ο προαναφερόμενος στυγερός δολοφόνος– παραμένει η δεύτερη πολιτική κίνηση της χώρας, συγκεντρώνοντας ποσοστό της τάξης του 23%. Αντίστοιχη εικόνα παρουσιάζει ο πολιτικός χάρτης και των υπόλοιπων σκανδιναβικών χωρών: Οι ευρωσκεπτικιστές αληθινοί Φινλανδοί, που έχουν συχνά τοποθετηθεί κατά της παροχής οικονομικής βοήθειας προς τη χώρα μας, έλαβαν το 19% των ψήφων στις εκλογές του Απριλίου του 2011, ενώ το ποσοστό του ακροδεξιού Κόμματος του Λαού στη Δανία άγγιξε το 14%.
Κινδυνεύει και η Γερμανία
Είναι γνωστό το αφήγημα που έχει επιλέξει το Βερολίνο για την κρίση χρέους, σύμφωνα με το οποίο για όλα ευθύνεται η κακή διαχείριση που έκαναν οι χώρες του Νότου κατά την προηγούμενη περίοδο, την οποία και καλείται τώρα να πληρώσει ο συνεπής Γερμανός φορολογούμενος. Πέρα από ανακριβής, αυτή η θεώρηση των πραγμάτων δικαίως μπορεί να θεωρηθεί ότι βοηθά και στην εκκόλαψη του «αυγού του φιδιού», καθώς ενεργοποιεί τα ξενοφοβικά και σοβινιστικά αντανακλαστικά των Γερμανών, καθιστώντας πιο δύσκολο το έργο της κυβέρνησης κάθε φορά που επιχειρεί να πείσει το λαό για την αναγκαιότητα της οικονομικής ενίσχυσης των χωρών που αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Δημιουργείται έτσι ένας φαύλος κύκλος. Ενδείκτης για το πού υπάρχει η πιθανότητα να οδηγηθούν τα πράγματα, στην καρδιά της Ευρώπης, αν δεν αλλάξει αυτή η δογματική αντίληψη, είναι η πολιτική κατάσταση στη γείτονα Αυστρία (πιστός δορυφόρος της γερμανικής πολιτικής), όπου το νεοναζιστικό κόμμα FPOέρχεται πρώτο στις δημοσκοπήσεις…
Η περίπτωση της Μ. Βρετανίας
Μπορεί στη Μ. Βρετανία να μην υπάρχει κανένας αξιόλογος ακροδεξιός σχηματισμός, όμως το δέλεαρ του εύπεπτου λαϊκισμού που προσφέρει ο ευρωσκεπτικισμός δεν άφησε ασυγκίνητο τον πρωθυπουργό J. Cameron. Οι φωνές μέσα στην κυβερνητική πλειοψηφία που εισηγούνται να οδηγηθεί η χώρα σε ρήξη με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους εταίρους, κερδίζουν διαρκώς έδαφος. Αιχμή του δόρατος της πολιτικής τους αποτελεί η πεποίθηση ότι θα είναι ευχερέστερο για τη Μ. Βρετανία να βελτιώσει τα δημοσιονομικά της μεγέθη, αν επιχειρήσει μια εθνική διαχείριση του προβλήματος, σταματώντας να συνεισφέρει με σημαντικά κονδύλια στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Άλλωστε η εύνοια που δείχνει ο πρωθυπουργός προς τέτοιες πρακτικές διαφαίνεται από τις αποστάσεις που επιχειρεί να κρατά από τις θεσμικές δράσεις της Ένωσης –με πιο ακραίο ίσως παράδειγμα την επιλογή του να μην παραστεί κατά την απονομή του Νόμπελ ειρήνης στους Ευρωπαίους ηγέτες– αλλά και από πρόσφατη δήλωσή του όπου υπαινίχτηκε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την παραμονή ή όχι της χώρας στην ευρωζώνη. Είναι βέβαια αλήθεια ότι έχουν γίνει και συνεχίζονται προσπάθειες να επιτευχθεί ένα είδος συμβιβασμού, ιδίως μεταξύ Βερολίνου και Λονδίνου, όμως η προβληματική στάση των Βρετανών, που αρνούνται να συνεισφέρουν σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή, απειλεί να οδηγήσει σε περιπέτειες.
Κοινό τόπο όλων των παραπάνω περιπτώσεων αποτελεί το γεγονός ότι η δημοτικότητα, που λόγω των συνθηκών συγκεντρώνουν οι ακραίες θέσεις, οδηγεί τουλάχιστον στην ανοχή τους –αν όχι την υιοθέτηση– από τους μείζονες πολιτικούς σχηματισμούς. Εν τέλει οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης, λόγω της ανασφάλειας που τους δημιουργούν οι δημοσκοπικές πιέσεις που δέχονται, νομιμοποιούν την ατζέντα της Ακροδεξιάς υποβοηθώντας τελικά εις βάρος τους τη διαιώνιση του κακού.
Άνοδος της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη
Η κρίση χρέους που εκδηλώνεται στον πυρήνα της κοινής αγοράς «τσακίζει» τους πυλώνες επί των οποίων στηρίχθηκε η ευρωπαϊκή δημιουργία. Στις χώρες που επλήγησαν, η ανεργία αυξήθηκε και η ποιότητα ζωής έπεσε απειλώντας να συμπαρασύρει και τους δημοκρατικούς θεσμούς, ενώ η αναγκαιότητα της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης αμφισβητείται από όσους παραμένουν ακόμη στο απυρόβλητο. Η απελπισία που δημιουργούν τα αντικειμενικά προβλήματα και η προσπάθεια να δοθούν σ’ αυτά απλουστευμένες απαντήσεις επιτρέπουν τη δυναμική επανεμφάνιση του ακραίου λαϊκισμού, του εθνικισμού και της ξενοφοβίας…
Εδώ είναι Βαλκάνια
Ο χαρακτηριστικότερος ίσως ενδείκτης της έντασης του φαινομένου είναι η εντυπωσιακή άνοδος των ακροδεξιών κομμάτων. Ιδίως στις χώρες των Βαλκανίων, όπου η άσχημη οικονομική κατάσταση αποτελεί τον κοινό τόπο, το κήρυγμα του εθνικιστικού μίσους βρίσκει ευήκοα ώτα. Ο πρόεδρος της γειτονικής Σερβίας T. Nikolicθεωρείται από έγκυρους αναλυτές ακροδεξιός εξτρεμιστής και αντιευρωπαϊστής, ο οποίος χρησιμοποιεί το ζήτημα της αναγνώρισης του Κοσόβου –όπου η αντίστοιχη ακροδεξιά παραφυάδα που ακούει στο όνομα Vetevendosia(Αυτοπεποίθηση) εκπροσωπείται στην τοπική βουλή– για να προωθεί την πολιτική του ατζέντα.
Αντίστοιχη είναι και η περίπτωση της AleancaKuqeZi(Μαύρη και Κόκκινη συμμαχία) στην Αλβανία, η οποία υποδαυλίζει τα αλυτρωτικά αντανακλαστικά των αλβανοφώνων του Κοσόβου, της ΠΓΔΜ και της Σερβίας, αλλά και του κόμματος Jobbicτης Ουγγαρίας, που έχει ως κεντρικό του αίτημα την απομάκρυνση των Ρομά. Αξίζει εδώ να σημειωθεί ότι η ομοιότητα αυτών των μορφωμάτων με τη Χρυσή Αυγή, αλλά και με το αντίστοιχο ακροδεξιό κόμμα της Λέγκας του Βορρά –το ποσοστό της οποίας σημείωσε σημαντική άνοδο φτάνοντας το 8% στις τελευταίες εκλογές– της γειτονικής και συμπάσχουσας, λόγω κρίσης, Ιταλίας είναι κάτι περισσότερο από προφανής.
Η απειλή στον «ενάρετο» Βορρά
Η αιματηρή τρομοκρατική επίθεση του ακροδεξιού εξτρεμιστή Anders Behring Breivik στη Νορβηγία, το καλοκαίρι του 2011, με τραγικό απολογισμό 77 νεκρούς –η συντριπτική πλειονότητα των οποίων ήταν μέλη της νεολαίας του κυβερνώντος εργατικού κόμματος, εκ των οποίων αρκετοί παιδιά μεταναστών β’ γενιάς– που συγκλόνισε ολόκληρη την ανθρωπότητα, θεωρήθηκε τότε μεμονωμένο περιστατικό. Δεν πρέπει να λησμονείται όμως ότι το λαϊκιστικό και ξενοφοβικό Κόμμα της Προόδου –του οποίου υπήρξε για ένα διάστημα μέλος ο προαναφερόμενος στυγερός δολοφόνος– παραμένει η δεύτερη πολιτική κίνηση της χώρας, συγκεντρώνοντας ποσοστό της τάξης του 23%. Αντίστοιχη εικόνα παρουσιάζει ο πολιτικός χάρτης και των υπόλοιπων σκανδιναβικών χωρών: Οι ευρωσκεπτικιστές αληθινοί Φινλανδοί, που έχουν συχνά τοποθετηθεί κατά της παροχής οικονομικής βοήθειας προς τη χώρα μας, έλαβαν το 19% των ψήφων στις εκλογές του Απριλίου του 2011, ενώ το ποσοστό του ακροδεξιού Κόμματος του Λαού στη Δανία άγγιξε το 14%.
Κινδυνεύει και η Γερμανία
Είναι γνωστό το αφήγημα που έχει επιλέξει το Βερολίνο για την κρίση χρέους, σύμφωνα με το οποίο για όλα ευθύνεται η κακή διαχείριση που έκαναν οι χώρες του Νότου κατά την προηγούμενη περίοδο, την οποία και καλείται τώρα να πληρώσει ο συνεπής Γερμανός φορολογούμενος. Πέρα από ανακριβής, αυτή η θεώρηση των πραγμάτων δικαίως μπορεί να θεωρηθεί ότι βοηθά και στην εκκόλαψη του «αυγού του φιδιού», καθώς ενεργοποιεί τα ξενοφοβικά και σοβινιστικά αντανακλαστικά των Γερμανών, καθιστώντας πιο δύσκολο το έργο της κυβέρνησης κάθε φορά που επιχειρεί να πείσει το λαό για την αναγκαιότητα της οικονομικής ενίσχυσης των χωρών που αντιμετωπίζουν πρόβλημα. Δημιουργείται έτσι ένας φαύλος κύκλος. Ενδείκτης για το πού υπάρχει η πιθανότητα να οδηγηθούν τα πράγματα, στην καρδιά της Ευρώπης, αν δεν αλλάξει αυτή η δογματική αντίληψη, είναι η πολιτική κατάσταση στη γείτονα Αυστρία (πιστός δορυφόρος της γερμανικής πολιτικής), όπου το νεοναζιστικό κόμμα FPOέρχεται πρώτο στις δημοσκοπήσεις…
Η περίπτωση της Μ. Βρετανίας
Μπορεί στη Μ. Βρετανία να μην υπάρχει κανένας αξιόλογος ακροδεξιός σχηματισμός, όμως το δέλεαρ του εύπεπτου λαϊκισμού που προσφέρει ο ευρωσκεπτικισμός δεν άφησε ασυγκίνητο τον πρωθυπουργό J. Cameron. Οι φωνές μέσα στην κυβερνητική πλειοψηφία που εισηγούνται να οδηγηθεί η χώρα σε ρήξη με τους υπόλοιπους Ευρωπαίους εταίρους, κερδίζουν διαρκώς έδαφος. Αιχμή του δόρατος της πολιτικής τους αποτελεί η πεποίθηση ότι θα είναι ευχερέστερο για τη Μ. Βρετανία να βελτιώσει τα δημοσιονομικά της μεγέθη, αν επιχειρήσει μια εθνική διαχείριση του προβλήματος, σταματώντας να συνεισφέρει με σημαντικά κονδύλια στον κοινοτικό προϋπολογισμό. Άλλωστε η εύνοια που δείχνει ο πρωθυπουργός προς τέτοιες πρακτικές διαφαίνεται από τις αποστάσεις που επιχειρεί να κρατά από τις θεσμικές δράσεις της Ένωσης –με πιο ακραίο ίσως παράδειγμα την επιλογή του να μην παραστεί κατά την απονομή του Νόμπελ ειρήνης στους Ευρωπαίους ηγέτες– αλλά και από πρόσφατη δήλωσή του όπου υπαινίχτηκε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για την παραμονή ή όχι της χώρας στην ευρωζώνη. Είναι βέβαια αλήθεια ότι έχουν γίνει και συνεχίζονται προσπάθειες να επιτευχθεί ένα είδος συμβιβασμού, ιδίως μεταξύ Βερολίνου και Λονδίνου, όμως η προβληματική στάση των Βρετανών, που αρνούνται να συνεισφέρουν σε μια τόσο κρίσιμη στιγμή, απειλεί να οδηγήσει σε περιπέτειες.
Κοινό τόπο όλων των παραπάνω περιπτώσεων αποτελεί το γεγονός ότι η δημοτικότητα, που λόγω των συνθηκών συγκεντρώνουν οι ακραίες θέσεις, οδηγεί τουλάχιστον στην ανοχή τους –αν όχι την υιοθέτηση– από τους μείζονες πολιτικούς σχηματισμούς. Εν τέλει οι διαμορφωτές της κοινής γνώμης, λόγω της ανασφάλειας που τους δημιουργούν οι δημοσκοπικές πιέσεις που δέχονται, νομιμοποιούν την ατζέντα της Ακροδεξιάς υποβοηθώντας τελικά εις βάρος τους τη διαιώνιση του κακού.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου