Τρία χρόνια αποτυχίας των μνημονίων - Τι λέει το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα...Σαν το σκύλο που κυνηγάει την ουρά του μοιάζει το αποτύπωμα της οικονομικής πολιτικής για τα τρία χρόνια που πέρασαν με την παρουσία του ΔΝΤ στη χώρα μας.
Το απίθανο έλλειμμα 15% του ΑΕΠ που εμφάνισε η...
κυβέρνηση Παπανδρέου για το 2009 και οδήγησε στο πρώτο μνημόνιο και το πρώτο πακέτο μέτρων την Ανοιξη του 2010 σε συνδυασμό με την 100% αποτυχία αντιμετώπισης της παραοικονομίας και την άρνηση της πολιτικής των αποκρατικοποιήσεων, πυροδότησαν το φαύλο κύκλο «νέων ελλειμμάτων - νέων μέτρων - βαθύτερης ύφεσης» που συνεχίζεται βυθίζοντας την οικονομία σε ακόμη χαμηλότερα επίπεδο.
Στην αποτίμηση των πολιτικών των δύο μνημονίων που εφαρμόστηκαν ανεπιτυχώς μέχρι σήμερα, είναι αφιερωμένο ξεχωριστό κεφάλαιο του μεσοπρόθεσμου προγράμματος σταθερότητας που κατατέθηκε στη Βουλή και στο οποίο επιχειρείται να δοθεί μια απάντηση στο τι έφταιξε για τη αποτυχία των δημοσιονομικών στόχων και οδήγησε στην ανάγκη ενός νέου ακόμη πιο σκληρού μνημονίου για την περίοδο 2013 - 2016, το οποίο θα κληθεί να ψηφίσει η Βουλή.
Σ΄αυτό, το τεχνικό κείμενο, δεν προκύπτει η απάντηση στο αγωνιώδες ερώτημα «πώς θα βγούμε από την κρίση» αλλά περιγράφεται ανάγλυφα πώς βυθιστήκαμε σ΄αυτή. Αξιοσημείωτο είναι ότι το 2010 κι ενώ βρισκόμαστε στα πρόθυρα της χρεοκοπίας οι πρωτογενείς δαπάνες του τακτικού προϋπολογισμού αυξήθηκαν κατά 4,66 δισ. ευρώ(!) ενώ το 2011 τα νέα μέτρα και η αβεβαιότητα περί παραμονής ή εξόδου από το ευρώ οδήγησαν στη συρρίκνωση της οικονομίας κατά 7,1% προκαλώντας έκρηξη της ανεργίας.
Εφέτος η ανεργία, το κύμα συνταξιοδοτήσεων και η συρρίκνωση για τρίτη χρονιά του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων οδηγούν σε βαθύτερο σημείο την οικονομία και σε αποτυχία το τελευταίο πρόγραμμα παρ΄ότι αυτό υπογράφηκε και ψηφίστηκε από την κυβέρνηση Παπαδήμου μόλις τον περασμένο Μάρτιο.
Αναλυτικά οι ειδικοί προσέγγισαν το θέμα ως εξής:
2010: Υφεση 4,9%, έλλειμα 9,1%
«Το έτος 2010 παρουσιάστηκε σημαντική απόκλιση στην εκτέλεση του Προϋπολογισμού Κεντρικής Κυβέρνησης, παρά τα μισθολογικά και άλλα δημοσιονομικά μέτρα που ελήφθησαν κατά το έτος αυτό για την μείωση των δαπανών και την αύξηση των εσόδων (έλλειμμα Γενικής Κυβέρνησης ως ποσοστό του ΑΕΠ -10,7% έναντι προϋπολογισθέντος -9,1%).
Από τεχνικής άποψης, η ανωτέρω απόκλιση οφείλεται:
• στην υστέρηση των εσόδων του τακτικού προϋπολογισμού κατά 3.601 εκατ. ευρώ,
• στην αύξηση των πρωτογενών δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού κατά 4.665 εκατ. ευρώ,
• στην υστέρηση των εσόδων του ΠΔΕ, λόγω των μειωμένων εισροών από την ΕΕ κατά 759 εκατ. ευρώ,
• στη μείωση των δαπανών του ΠΔΕ κατά 1.846 εκατ. ευρώ,
• στην αρνητική επίδοση των άλλων υποτομέων της Γενικής Κυβέρνησης κατά 1.465 εκατ. ευρώ,
• στην αρνητική επίδραση της αναθεώρησης του ΑΕΠ προς τα κάτω κατά 3,9% σε ονομαστικούς όρους, λόγω της ύφεσης».
2011: Υφεση 7,1% - ανεργία στο 17,3%
«Οι δημοσιονομικές προβλέψεις για το κλείσιμο του έτους 2011 καταρτίστηκαν ή αναθεωρήθηκαν, με Νόμο, τρεις φορές. Την πρώτη φορά με τον προϋπολογισμό του Δεκεμβρίου του 2010, τη δεύτερη φορά τον Ιούνιο του 2011 με την ψήφιση του ΜΠΔΣ και την τρίτη φορά το Νοέμβριο του 2011 με την αναθεώρηση του ΜΠΔΣ. Ο λόγος για τις συνεχείς αυτές αναθεωρήσεις ήταν η μεγάλη ύφεση στην οποία βυθίστηκε η ελληνική οικονομία που έφθασε το -6,1% σε ονομαστικούς όρους του ΑΕΠ (7,1% σε σταθερές τιμές).
Η απόκλιση μεταξύ του ελλείμματος της Γενικής Κυβέρνησης το 2011 που ανήλθε σε -9,4% σε σύγκριση με το στόχο του ΜΠΔΣ του Ιουνίου 2011 (-7,3%), έφθασε τις 2,1 ποσοστιαίες μονάδες.
Συγκρινόμενη με το στόχο του αναθεωρημένου ΜΠΔΣ του Νοεμβρίου του 2011 που ήταν 9,0% η απόκλιση ήταν 0,4%, που οφείλεται κυρίως στη μεγάλη μείωση του ΑΕΠ.
Η φιλόδοξη δημοσιονομική προσπάθεια των 28,4 δισ. ευρώ που προέβλεπε το ΜΠΔΣ του Ιουνίου του 2011 είχε ιδιαίτερα εμπροσθοβαρή χαρακτήρα (23,7% των συνολικών μέτρων λήφθηκαν το 2011) με αποτέλεσμα την επιβράδυνση της οικονομίας και την κατακόρυφη αύξηση του ποσοστού ανεργίας στο 17,3%, σε σύγκριση με 12,5% το 2010.
Επίσης μειώθηκαν τα φορολογικά έσοδα και οι ασφαλιστικές εισφορές σημαντικά έναντι των προβλεπομένων, ενώ μειώθηκε και η επίδοση των υπόλοιπων υποτομέων της Γενικής Κυβέρνησης.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat το 2011, η Ελλάδα εμφάνισε το δεύτερο μεγαλύτερο έλλειμμα στην ΕΕ (-9,4%) μαζί με την Ισπανία, με την Ιρλανδία να εμφανίζει το υψηλότερο (-13,4%) και να ακολουθεί τρίτο το Ηνωμένο Βασίλειο (-8,0%)».
2012: Υφεση 7%, ανεργία στο 25%
«Οι δημοσιονομικές προβλέψεις για το κλείσιμο του έτους 2012 επίσης καταρτίστηκαν ή αναθεωρήθηκαν, με Νόμο, δύο φορές. Την πρώτη φορά με τον Προϋπολογισμό που ψηφίστηκε το Δεκέμβριο του 2011 και τη δεύτερη φορά το Φεβρουάριο του 2012 με τη ψήφιση του Συμπληρωματικού Προϋπολογισμού. Ο λόγος για τις συνεχείς αυτές αναθεωρήσεις ήταν η μεγάλη ύφεση στην οποία βυθίστηκε η ελληνική οικονομία που έφθασε το -7,0% σε ονομαστικούς όρους του ΑΕΠ.
Στόχος του Προϋπολογισμού του 2012 ήταν η συνέχιση της δραστικής μείωσης του πρωτογενούς ελλείμματος Γενικής Κυβέρνησης, στο πλαίσιο ενός αρχικά ιδιαίτερα φιλόδοξου Μεσοπρόθεσμου Σχεδίου Δημοσιονομικής Προσαρμογής και οικονομικής ανάπτυξης που αποσκοπούσε στη δημιουργία πρωτογενούς πλεονάσματος Γενικής Κυβέρνησης ύψους 4,5% του ΑΕΠ το 2014. Κύριοι άξονες της προσπάθειας για την επίτευξη του παραπάνω στόχου ήταν ο περαιτέρω εξορθολογισμός των δαπανών και η μεγαλύτερη απόδοση των κρατικών πόρων.
Στην πράξη, αποδείχτηκε ότι η πολύ βαθύτερη ύφεση έκαναν τον αρχικό στόχο για το 2012 ανεδαφικό, επαναπροσδιορίζοντάς τον σε -1,5% του ΑΕΠ.
Επιπλέον, η συνεχιζόμενη ύφεση, η οποία ήταν υπερδιπλάσια της προβλεφθείσας στον Προϋπολογισμό του 2012, επηρεάζει δυσμενώς τα φορολογικά έσοδα και τις ασφαλιστικές εισφορές και αυξάνει τις κοινωνικές παροχές του κράτους π.χ. επιδόματα ανεργίας.
Η παραπάνω αρνητική τάση οδήγησε σε μια σειρά από παρεμβάσεις στήριξης των φορολογικών εσόδων εντός του 2012, όπως:
• τη διεύρυνση της φορολογικής βάσης μέσω της μείωσης του αφορολόγητου ορίου στο εισόδημα των φυσικών προσώπων από 12.000 σε 5.000 ευρώ και τον περιορισμό φοροαπαλλαγών και εκπτώσεων φόρου,
• την κατάργηση της έκπτωσης φόρου εισοδήματος κατά 10% πλέον του αφορολόγητου ορίου με την συγκέντρωση επιπλέον αποδείξεων,
• την επέκταση των τεκμηρίων φορολόγησης για το σύνολο των φορολογούμενων,
• τη συνεχιζόμενη είσπραξη της ειδικής εισφοράς κοινωνικής αλληλεγγύης στα φυσικά πρόσωπα, του τέλους επιτηδεύματος στους ελεύθερους επαγγελματίες και της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για την καταπολέμηση της ανεργίας που έχουν θεσμοθετηθεί από το 2011, • την εξίσωση από τον Οκτώβριο του 2012 του συντελεστή Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης (ΕΦΚ) στο πετρέλαιο (diesel) θέρμανσης και κίνησης στο 80% του ΕΦΚ του πετρελαίου (diesel) κίνησης που ίσχυε μέχρι την 15η Οκτωβρίου 2012.
Σε όρους εσόδων και δαπανών Προϋπολογισμού Γενικής Κυβέρνησης η απόκλιση από τους στόχους που είχε θέσει ο Συμπληρωματικός Προϋπολογισμός για το 2012 μπορεί να αναλυθεί ως εξής:
Από το σκέλος των εσόδων και συγκεκριμένα από τις μειωμένες κατά 4.115 εκατ. ευρώ (2,1% του ΑΕΠ), εκτιμήσεις πραγματοποιήσεων εσόδων σε ταμειακή βάση σε σχέση με τις αντίστοιχες εκτιμήσεις 2012 του Συμπληρωματικού Προϋπολογισμού.
Βασικοί παράγοντες αυτής της αναθεώρησης είναι:
• Οι χαμηλότερες εισπράξεις φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων σε σχέση με τις εκτιμώμενες για το 2012 κατά την κατάρτιση του συμπληρωματικού προϋπολογισμού, καθώς η δυνατότητα που δόθηκε στους φορολογούμενους να πληρώσουν σε 7 δόσεις τον φόρο εισοδήματος είχε ως αποτέλεσμα την μεταφορά ποσών στο πρώτο δίμηνο του 2013. Επιπλέον, μέρος της εκτιμώμενης θετικής επίπτωσης της μείωσης του αφορολόγητου ορίου για το εισόδημα των φυσικών προσώπων στις 5.000 ευρώ αποτυπώνεται τελικά με την μορφή μειωμένων επιστροφών φορολογικών εσόδων.
• Οι σημαντικά μειωμένες εισπράξεις φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων, λόγω της επίπτωσης της συνεχιζόμενης ύφεσης στα αποτελέσματα των νομικών προσώπων.
• Η καθυστέρηση που παρατηρήθηκε στην έναρξη της είσπραξης του φόρου εισοδήματος έτους 2012 και η επέκταση της πληρωμής του σε 5 δόσεις, με αποτέλεσμα σημαντικό μέρος αυτού να εισπραχθεί εντός του 2013.
• Η σημαντική υστέρηση των εισπράξεων του ΦΠΑ, λόγω της συρρίκνωσης της οικονομικής δραστηριότητας, της μειωμένης φορολογικής βάσης στο 2012 και της προς τα κάτω αναθεώρησης των μακροοικονομικών δεικτών, οδηγεί σε καθοδική προσαρμογή των προβλέψεων 2012 κατά 597 εκατ. ευρώ σε σχέση με το Συμπληρωματικό Προϋπολογισμό.
• Οι χαμηλότερες του αναμενόμενου εισπράξεις μη φορολογικών εσόδων.
Από το σκέλος των δαπανών του τακτικού προϋπολογισμού μικρή σχετικά απόκλιση εκτιμάται ότι θα έχουν οι δαπάνες για κοινωνική ασφάλιση και περίθαλψη καθώς και οι λειτουργικές δαπάνες.
Παρ' όλα αυτά μεγάλες αποκλίσεις εκτιμώνται στους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (-1.070 εκατ. ευρώ) που οφείλονται στις μειωμένες ασφαλιστικές εισφορές και στη χαμηλή εισπραξιμότητά τους, καθώς και στην αυξημένη παροχή επιδομάτων ανεργίας, λόγω της παρατεταμένης ύφεσης. Για τους ίδιους λόγους σχετικά μειωμένα είναι και τα αποτελέσματα των ΔΕΚΟ».
BHMA
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου