Παραδόσεις, βγαλμένες από τα βάθη του χρόνου, αναβιώνουν τις ημέρες του Πάσχα από άκρη σε άκρη της Ελλάδα, ενώ λαογραφικές εκδηλώσεις λαμβάνουν χώρα στη μεγαλύτερη γιορτή της χριστιανοσύνης.
Η ... μεγάλη γιορτή της Λαμπρής ξεκινά απο νωρίς το πρωί με τον παραδοσιακό οβελία να ψήνεται στη σούβλα, ενώ γύρω απο το εορταστικό τραπέζι γλεντούν οικογένεια και φίλοι με τραγούδια και χορό. «Βροχή» πέφτουν τα τσουγκρίσματα με τα κόκκινα αυγά, που έχουν βαφτεί από τη Μ. Πέμπτη.
Σε πολλές περιοχές της χώρας τα έθιμα είναι πολλά, έχουν τις ρίζες τους στην Τουρκοκρατία και συνδέονται με σημαντικά γεγονότα του κάθε τόπου. Οι Αλογοδρομίες, οι Αυγομαχίες, η Ανάσταση σε νεκροταφεία είναι ορισμένα μόνο από τα ήθη και έθιμα που συνεχίζονται σε πολλά κυρίως χωριά, στα οποία επιστρέφει τις γιορτινές μέρες πλήθος κόσμου.
Στην Κεντρική Μακεδονία, σε πολλά χωριά των Πιερίων και στους παραδοσιακούς οικισμούς αναβιώνει το «Κάψιμο της Ρόκας», όπου την τρίτη ημέρα του Πάσχα οι γυναίκες του χωριού, ντυμένες με τις παραδοσιακές φορεσιές χορεύουν τον διπλωτό χορό και τραγουδούν τραγούδια της εορτής του Πάσχα.
Στην Πέλλα, τη δεύτερη μέρα του Πάσχα στο χωριό Μαργαρίτα πραγματοποιείται το τοπικό έθιμο Σπάσιμο των Αυγών και προσφέρονται στους επισκέπτες τοπικά παραδοσιακά εδέσματα, ενώ στα Γιαννιτσά αναβιώνει το έθιμο «Κουνιές». Το έθιμο αυτό γίνεται γιατί η αιώρηση, δηλαδή το κούνημα, θεωρείται ότι γίνεται «σε καλό», δηλ. υπέρ υγείας και πλούσιας σοδειάς.
Οι γνωστές «αυγομαχίες» αναβιώνουν κάθε χρόνο τη δεύτερη μέρα του Πάσχα στην κεντρική πλατεία του χωριού Καστανούσα του δήμου Σιντικής, στις Σέρρες. Από το Μάρτιο ξεκινούν οι προετοιμασίες για το διαγωνισμό, με τις κότες να ταϊζονται με καθαρό σιτάρι και λίγο άμμο, για να κάνουν αυγά με γερό τσόφλι. Νικητής αναδεικνύεται αυτός που έχει τα λιγότερα σπασμένα αυγά. Το έθιμο των αυγομαχιών βρίσκει τις ρίζες του στον ελληνικό Πόντο και συμβολίζει την Ανάσταση του Κυρίου και τη σύγκρουση του καλού με το κακό.
Την τρίτη μέρα του Πάσχα τρία διαφορετικά έθιμα αναβιώνουν στο νομό Χαλκιδικής και συγκεκριμένα, στην Ιερισσό, στην Αρναία και στη Συκιά. Το έθιμο «Του μαύρου νιου τ αλώνι», έχει τις ρίζες του στην τουρκοκρατία. Το 1821 οι Τούρκοι κατά διαταγή του Σιντίκ Γιουσούφ Μπέη έσφαξαν 400 Ιερισσιώτες. Με ύπουλο τρόπο υποσχέθηκε γενική αμνηστία σ΄ όλους όσους θα παραδινόταν. Αφού παραδόθηκαν 400 που πίστεψαν στα λόγια του, τους ανάγκασε με την απειλή των όπλων να χορεύουν. Σε κάθε στροφή του χορού τα σπαθιά των Τούρκων έσφαζαν και από έναν χορευτή. Έκτοτε για να τιμηθεί εκείνη η θυσία, κάθε χρόνο την Τρίτη μέρα του Πάσχα, στον χώρο αυτό τελείται τρισάγιο και στην συνέχεια στήνεται χορός στον οποίο συμμετέχουν εκατοντάδες Ιερισσιώτες και επισκέπτες.
Το έθιμο Κούτσμανους και Σουσσαρίτσα, αναβιώνει την τρίτη μέρα του Πάσχα, στην Αρναία. Οι άνδρες φορούσαν τα καλά τους, με τα καριοφίλια και τα άλογα τους, ανηφόριζαν για το ύψωμα του Άη-Λια. Μετά την πανηγυρική θεία λειτουργία τα παλικάρια διαγωνίζονταν στη σκοποβολή. Στην παραλία της Συκιάς, στη Χαλκιδική, διοργανώνεται την τρίτη ημέρα του Πάσχα Αλογοδρομίες στο δημοτικό κάμπινγκ «μύλοι». Οι Αλογοδρομίες είναι ένα έθιμο που έχει βαθιά τις ρίζες του στο χρόνο και αναβιώνει με επιτυχία τα τελευταία χρόνια.
Στην Ανατολική Μακεδονία, στις Ελευθερές Καβάλας αναβιώνουν τα παραδοσιακά «Μαζίδια», ένα έθιμο που χρονολογείται από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Οι πιστοί μεταφέρουν εν πομπή τα εικονίσματα από τη βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Ταξιάρχη, την παλαιότερη εκκλησία της περιοχής, στα θέση Μαζίδια όπου βρίσκεται το γραφικό εξωκλήσι των Αγίων Ραφήλ, Ειρήνης και Νικολάου. Εκεί, τελούν αρτοκλασία και αγιασμό αναπέμποντας παρακλήσεις προς τον Αναστάντα Χριστό να ευλογήσει την καλλιεργητική περίοδο που ξεκινάει ώστε να είναι αποδοτική και εύφορη. Στη συνέχεια, στην πλατεία του παλιού παραδοσιακού οικισμού, στήνεται μεγάλο γλέντι.
Στη Δημοτική Κοινότητα Κρηνίδων του Δήμου Καβάλας, τη δεύτερη μέρα του Πάσχα, εδώ και πάρα πολλά χρόνια αναβιώνουν οι «αυγομαχίες». Η προετοιμασία αυτής της γιορτής ξεκινάει εβδομάδες πριν, με τη συγκέντρωση των καλύτερων αυγών από κότες και φραγκόκοτες.
Στην περιοχή της Δράμας, το δικό της χαρακτήρα έχει η Δευτέρα του Θωμά στους Σιταγρούς, όπου οι εκεί εγκατεστημένοι Πόντιοι συνεχίζουν πανάρχαια έθιμα των κοιτίδων τους, όπως επισκέψεις στα μνήματα, με διανομή κόκκινων αυγών και γλυκισμάτων και με τραγούδια, έθιμα με καθαρά αρχαϊκή μορφή και με συνακόλουθες μεταφυσικές δοξασίες και αντιλήψεις. Την Πέμπτη της Διακαινησίμου, στην Καλή Βρύση Δράμας, ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει η πομπική περιφορά της εικόνας της Αναστάσεως γύρω γύρω από το χωριά για προστασία του χωριού από κάθε κακό και ιδιαίτερα από το χαλάζι που είναι εξαιρετικά επικίνδυνο για την παραγωγή την ανοιξιάτικη περίοδο.
Στη Θάσο στην Κοινότητα Λιμεναρίων διατηρείται το πανάρχαιο έθιμο «Για βρέξ Απρίλη μ», που γιορτάζεται την Τρίτη του Πάσχα. Οι κάτοικοι της κοινότητας και οι επισκέπτες το γιορτάζουν με δημοτικούς χορούς, ενώ σε μεγάλα τσουκάλια μαγειρεύεται κρέας με ρύζι που στη συνέχεια μοιράζεται στους συγκεντρωμένους.
Στη Δυτική Μακεδονία, ανάσταση στο νεκροταφείο του Αγίου Γεωργίου κάνουν οι κάτοικοι της Κοζάνης. Συγκεντρώνονται γύρω από το μνήμα του νεκρού τους και με αναμμένη τη λαμπάδα περιμένουν το «Χριστός Ανέστη», ενώ δεν ξεχνούν ν' αφήσουν ένα κόκκινο αυγό στο μνήμα για να "χορτάσει" το χαμένο μέλος της οικογένειας.
Στην Καλαμάτα την Κυριακή του Πάσχα, αναβιώνει ένα ξεχωριστό τοπικό έθιμο, ο «σαϊτοπόλεμος», του οποίου οι ρίζες βρίσκονται στους απελευθερωτικούς αγώνες του 1821. Οι διαγωνιζόμενοι οπλισμένοι, με σαΐτες που έχουν κατασκευάσει μόνοι τους από χαρτονένιους σωλήνες γεμισμένους μπαρούτι, αρχίζουν την εκτόξευση και ξεσηκώνουν το πλήθος που παρακολουθεί.
Την Κυριακή του Πάσχα πραγματοποιείται ο χαλκουνοπόλεμος στο Αγρίνιο με τα αυτοσχέδια πυροτεχνήματα. Επί τουρκοκρατίας, οι κάτοικοι δοκίμαζαν την ποιότητα του μπαρουτιού, το οποίο χρησιμοποιούσαν στη συνέχεια κατά των Τούρκων. Οι λεγόμενοι χαλκουνάδες συγκεντρώνονταν στην κεντρική πλατεία της πόλης και συμμετείχαν στον χαλκουνοπόλεμο.
Ο αγώνας δρόμου των γερόντων πραγματοποιείται τη δεύτερη μέρα του Πάσχα στην Αράχωβα. Οι συμμετέχοντες ξεκινούν από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και φτάνουν στο λόφο. Ακολουθούν, χορευτικά συγκροτήματα ενώ το απόγευμα χορεύουν γυναικείοι χορευτικοί σύλλογοι. Οι εκδηλώσεις συνεχίζονται με κλέφτικα αγωνίσματα, όπως το σήκωμα της πέτρας.
Στο χωριό Σκάλα της Ναυπάκτου τη Δευτέρα του Πάσχα τελείται το γαϊτανάκι. Δύο κύκλοι χορευτών, πλέκονται μεταξύ τους σταυρωτά σε δύο ρυθμούς. Ο ένας ρυθμός είναι αργός και ο άλλος σαν το ρυθμό του συρτού. Το γαϊτανάκι έχει τις ρίζες του στην Τουρκοκρατία και στις ομάδες αντίστασης που είχαν δημιουργήσει οι κάτοικοι του χωριού Σκάλα στο Δήμο Ναυπάκτου, κατά την περίοδο εκδίωξής τους από το χωριό.
Το πιο επιβλητικό έθιμο στην Κύθνο είναι αυτό της «Κούνιας» την Κυριακή του Πάσχα. Συγκεκριμένα, στην πλατεία του νησιού, στήνεται μία κούνια, στην οποία κουνιούνται αγόρια και κορίτσια ντυμένα με παραδοσιακές στολές. Αυτός ή αυτή που θα κουνήσει κάποιον, δεσμεύεται ενώπιον Θεού και ανθρώπων για γάμο.
Στην Πάτμο την Κυριακή του Πάσχα στο Μοναστήρι της Πάτμου γίνεται η 2η Ανάσταση κατά την οποία το Αναστάσιμο Ευαγγέλιο διαβάζεται σε επτά γλώσσες και από τον ηγούμενο μοιράζονται κόκκινα αυγά στους πιστούς.
voria.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου