Αλλαγές ταμπέλας διαχρονικά: Η διάκριση των τριών εξουσιών...

Ο Αριστοτέλης, ο αξεπέραστος πολιτειολόγος όλων των εποχών, διατύπωσε κατά τον πλέον σαφή και αυστηρό τρόπο τη διάκριση των τριών εξουσιών του δημοκρατικού πολιτεύματος:

«Έστι δη τρία μόρια των πολιτειών πασών… έστι δε...
των τριών τούτων εν μεν τι το βουλευόμενον περί των κοινών, δεύτερον δε το περί τας αρχάς, τρίτον δε τι το δικάζον. Κύριον δ’ έστι το βουλευόμενο» (Πολιτικά Δ12976-1298α).

Επίσης τόνισε: «Πολίτευμα δ’ έστι το κύριον των πόλεων» (Πολιτικά Γ΄1279α), «Δημοκρατία δ’ έστιν όταν είναι κύριον το πλήθος» (Πολιτικά Γ΄ 1279β), «της δε Ελευθερίας μετέχουσι πάντες» (Πολιτικά Γ΄1280α), «Ελευθερίας όλως ίσοι» (Γ΄1280α), «Υπόθεσις μεν ούν της δημοκρατικής πολιτείας, ελευθερία» (ΣΤ΄ 1317α).

Ιστορικά η εξέλιξη των ευρωπαϊκών πολιτευμάτων, εκτός των δικτατοριών είναι: 1.Το Βασιλικό πολίτευμα, που μετεξελίχθηκε σε Βασιλευόμενη Δημοκρατία και 2.Η Κοινοβουλευτική Δημοκρατία, που στη θέση του Βασιλιά τοποθετήθηκε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας.

Ουσιαστικά, όμως, τα ευρωπαϊκά δημοκρατικά πολιτεύματα δεν έχουν σαφή διάκριση των τριών εξουσιών με αποτέλεσμα να διαμορφώνονται κυβερνητικές εξελίξεις κατάργησης της εκτελεστικής εξουσίας, όπως συνέβη στη τωρινή οικονομική κρίση σε Ελλάδα και Ιταλία. Ακολουθεί δε το παράδοξο φαινόμενο, αλλά κατανοητό της ανθρώπινης φύσης, ο Βουλευτής του κόμματος, που πλειοψήφησε στις εκλογές και δεν έγινε υπουργός να είναι μεν ψυχολογικά ευχαριστημένος για την εκλογή του, αλλά ταυτόχρονα δυσαρεστημένος δε για τη μη υπουργοποίησή του. Και σε μια δύσκολη οικονομική συγκυρία τρεις – τέσσερις Βουλευτές να ρίχνουν την Κυβέρνηση της πλειοψηφίας του Λαού! Αυτό δεν είναι Δημοκρατία.

Το γεγονός αυτό, ηλίου φαεινότερο, αποδεικνύει την αχίλλειο πτέρνα της ευρωπαϊκής Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας. Και φυσικά επιβάλλεται να τη συγκρίνομε με το δημοκρατικό πολίτευμα των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, που υπήρξε δημιούργημα της αριστοτελικής σκέψης σαφούς διάκρισης των τριών εξουσιών, που είναι «κύριον το πλήθος». Σε δύσκολες δε συνθήκες οικονομικής κρίσης και Πολέμου η ανεξάρτητη εκτελεστική εξουσία συνέχισε την διακυβέρνηση της Χώρας για μια τετραετία, που της εμπιστεύθηκε ο αμερικανικός λαός. Και είναι το αμερικανικό πολίτευμα το καλύτερο στον κόσμο, αλλά βέβαιο όχι το άριστο, γιατί κατά τον Αριστοτέλη: «Ήκιστα μοχθηρόν έστι η Δημοκρατία» (Ηθικά Νικομάχεια 1160β), («Το λιγότερο κακό είναι η Δημοκρατία»).

Από το 1921 έως το 1932 κυβερνά το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Όμως το 1929 ξεσπά μία πρωτοφανής για τις Η.Π.Α οικονομική κρίση και ο Λαός στρέφεται προς το Δημοκρατικό Κόμμα. Το 1932 εκλέγεται Πρόεδρος των Η.Π.Α ο υποψήφιος του Δημοκρατικού Κόμματος Φραγκλίνος Ρούζβελτ (1882-1945). Ο δε Πρόεδρος Ρούζβελτ εξοπλίζεται με ευρύτατες αρμοδιότητες για την αντιμετώπιση της οικονομικής κρίσης. Και το 1936 ξανακέρδισε τις εκλογές, όπως και το 1940. Οι Ιάπωνες με αιφνιδιαστική επίθεση το 1941, χωρίς την κήρυξη πολέμου, στο ναύσταθμο του Πέρλ Χάρμπορ και προξένησαν μεγάλες ζημιές στον αμερικανικό στόλο του Ειρηνικού. Αυτό δε είχε ως αποτέλεσμα την είσοδο των ΗΠΑ στο δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Κανένας, όμως, δεν ζήτησε την παραίτηση του Προέδρου Φ. Ρούζβελτ, ως υπαίτιο της καταστροφής. Η ευθύνη καταλογίσθηκε στην στρατιωτική ηγεσία. Ο Πρόεδρος Φ. Ρούζβελτ, της μεγαλύτερης δύναμης στον κόσμο, έπαιξε αποφασιστικό ρόλο εναντίον του Φασισμού. Και κερδίζει για τέταρτη συνεχή τετραετία τις προεδρικές εκλογές του 1944. Οι δε δύο προεδρικές τετραετίες μέχρι τότε μόνο εθιμικά ήταν καθιερωμένες. Η συνταγματική καθιέρωση της έγινε με τη ψήφιση της 22ας τροπολογίας του 1947. Ο φιλάσθενος Πρόεδρος Ρούζβελτ πεθαίνει το 1945 και αναλαμβάνει την προεδρία ο Αντιπρόεδρος Χάρη Τρούμαν, ο οποίος υπήρξε άξιος διάδοχος του στη τελική συντριβή του Φασισμού και στην επιβολή της πειθαρχίας σε χαρισματικούς στρατιωτικούς ηγέτες, όπως ο Μακ Άρθουρ και ο Πάτον, τους οποίους απέλυσε από τον αμερικανικό στρατό. Και γι’ αυτό οι Η.Π.Α από τις σύστασής τους και για διακόσια χρόνια μέχρι σήμερα δεν είχαν δικτατορίες. Ακόμη αναδιοργάνωσε τους διεθνείς δημοκρατικούς θεσμούς (Χάρτης Αγίου Φραγκίσκου), προσέφερε οικονομική βοήθεια στις χειμαζόμενες χώρες (Δόγμα Τρούμαν) και δημιούργησε σύμφωνα ασφαλείας (ΝΑΤΟ και ΣΕΑΤΟ).

Το Δημοκρατικό Κόμμα κυβέρνησε επί 20 συνεχή χρόνια, αντιμετωπίζοντας με επιτυχία την οικονομική κρίση του 1929 και του Φασισμού στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Το δε Ρεπουμπλικανικό Κόμμα επέδειξε μια άριστη πολιτική και πατριωτική στάση συμπαράστασης στην εκτελεστική εξουσία των Φ.Ρούζβελτ και Χ.Τρούμαν μέσα από το Κογκρέσο με αίσθημα ευθύνης και οξυδερκούς πολιτικής. Και αυτό επιβραβεύθηκε με την εκλογή Προέδρου του ρεπουμπλικάνου στρατηγού Ντουάϊτ Αϊζενχάουερ το 1952 και την επανεκλογή του το 1956.

Αντίθετα η Ελλάδα, η πατρίδα της διάκρισης των τριών εξουσιών, με τα συστήματα της Βασιλευόμενης Δημοκρατίας και της Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας στη συνέχεια της γηραιάς Ευρώπης κατά το 20ο αιώνα δεν απέφυγε δύο δικτατορίες του Μεταξά και της Χούντας και διαχρονικά τις αλλαγές ταμπέλας τέσσερις φορές για «τα μάτια του κόσμου» των δύο μεγάλων παρατάξεων, αλλά και των περιφερειακών μικρών κομμάτων για να εμφανίζονται εκάστοτε στον ελληνικό λαό ανανεωμένα και προοδευτικά στο πνεύμα υποτίθεται των κοινωνικών εξελίξεων.

Δημοκρατικοί: Κόμμα Φιλελευθέρων, ΕΠΕΚ, ΕΝΩΣΗ ΚΕΝΤΡΟΥ και ΠΑΣΟΚ.

Συντηρητικοί: Λαϊκό Κόμμα, Ελληνικός Συναγερμός, ΕΡΕ και Νέα Δημοκρατία.

Και το ερώτημα είναι απλό και κρίσιμο: Γιατί στην Ελλάδα σε ένα αιώνα τα κόμματα άλλαξαν ταμπέλα τέσσερις φορές, ενώ στην Αμερική δεν άλλαξαν ταμπέλα για δύο αιώνες; Γιατί εκεί τα κόμματα δεν φθείρονται; Και ο λόγος είναι απλός, γιατί τα κόμματα είναι μόνο διοικητικοί μηχανισμοί και τα προγράμματα εκπορεύονται από τους υποψηφίους Προέδρους, Γερουσιαστές και Βουλευτές, που διαμορφώνουν τις κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις. Και εκλέγονται με προκριματικές, ως υποψήφιοι και όχι διορισμένοι από το κόμμα. Οι δε Γερουσιαστές και Βουλευτές για να υπουργοποιηθούν παραιτούνται. Και επίσης για την ισορροπία των πολιτικών δυνάμεων μεταξύ εκτελεστικής και κοινοβουλευτικής εξουσίας παραδοσιακά ο αμερικανός ψηφοφόρος συνήθως ψηφίζει αντίθετα.

Η Ελλάδα έχει γίνει περίγελος στο κόσμο και κυρίως στην Ευρώπη. Μπορούμε, όμως, με το παράδειγμά μας και την οικονομική κρίση να ξεπεράσομε, αλλά και να μεταλαμπαδεύσομε το πολίτευμα της διάκρισης των τριών εξουσιών στην Ευρώπη, όπως φυσικά πρώτοι εμείς το διατυπώσαμε στην αρχαιότητα. Η σύσταση επιτροπής είναι αναγκαία για τη σύνταξη Συντάγματος διάκρισης των τριών εξουσιών και με περιορισμό των Βουλευτών σε 150, που θα προέρχονται από τα μεγάλα και μικρά κόμματα και φυσικά χωρίς Γερουσία, λόγω του μικρού πληθυσμού της Ελλάδας. Μπορεί δε να ξεκινήσει η διαδικασία άμεσα.

Θεωρώ πως η Ελλάδα μπορεί να εφαρμόσει την αριστοτελική διάκριση των τριών εξουσιών, έτσι ώστε αυτή η πανάρχαια χώρα ενός ένδοξου πολιτισμού, που βοήθησε στην εξέλιξη της ανθρωπότητας να αποτελέσει την πρωτοπορία στην Ευρώπη, Ο διάσημος ιστορικός Gombrich θα τονίσει στο βιβλίο του «η Μικρή Ιστορία του Κόσμου» που κυκλοφορεί στην Ελλάδα, πως: «Ο Αριστοτέλης εκτός από δάσκαλος του Αλέξανδρου, ήταν και δάσκαλος ολόκληρης της ανθρωπότητας για δύο χιλιετίες. Για 2.000 χρόνια, κάθε φορά που οι άνθρωποι διαφωνούσαν γύρω από ένα οποιοδήποτε θέμα, ανέτρεχαν στα κείμενα του Αριστοτέλη και τα συμβουλεύονταν». Φυσικά προσθέτουμε πως οι Έλληνες δεν τα είπαν όλα, αλλά έθεσαν τις βάσεις για όλα.

Ας αναλογισθούμε την ιατρική επιστήμη πως λύτρωσε την ανθρωπότητα από τον κομπογιαννιτισμό και με την εξέλιξή της θεραπεύει και σώζει ζωές, την αστροφυσική από τους αστρολόγους και γενικά την εξέλιξη πολλών επιστημών, όπως οι τεχνολογικές επιστήμες Δυστυχώς υπάρχει ακόμη ο κομπογιαννιτισμός της πολιτικής. Μπορεί να τερματισθεί και αυτός, όταν αντιληφθούμε την αξία των πολιτικών και οικονομικών επιστημών, που θα αντικαταστήσουν τον κομπογιαννιτισμό της πολιτικής, ξεκινώντας από την εφαρμογή της διάκρισης των τριών εξουσιών, που εξασφαλίζουν την ελευθερία της σκέψης και της δράσης και αδιατάρακτη την κυβερνητική σταθερότητα μίας τετραετίας. Ο Πρόεδρος της Εκτελεστικής Εξουσίας να μην εξαρτάται από τη Βουλή παρά μόνο για ποινικές υποθέσεις. Διαφορετικά οι αλλαγές της ταμπέλας κάθε τόσο με θνησιγενή κόμματα ορισμένου κύκλου ουσιαστικά είναι, όπως:«άλλαξε ο Μανωλιός και έβαλε τα ρούχα του αλλιώς».



Γεράσιμος Π. Καζάνας

Φιλόσοφος, Ποιητής, Οικονομολόγος
BHMA