Χωρίς μέλλον...

Του Γιώργου Λακόπουλου

Για όσους δεν παρακολουθούν τις οικονομικές σελίδες των εφημερίδων: κατά τον μήνα Ιούνιο οι καταθέτες απέσυραν από τις τράπεζες κάπου 3,7 δισ. ευρώ. Ετσι, το σύνολο των καταθέσεων έπεσε κάτω από... 190 δισ. ευρώ, από 210 δισ. ευρώ που ήταν στις αρχές του χρόνου. Οι ειδικοί λένε ότι η σχέση καταθέσεων και ύψους ομολόγων, που διοχετεύονται στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα για να αντληθεί ρευστότητα, έγινε πλέον επικίνδυνη από οικονομικής πλευράς. Ωστόσο, το τελευταίο κύμα αναλήψεων μπορεί να είναι υπόθεση της πολιτικής και όχι της οικονομίας.
Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις, η πρώτη παρτίδα αναλήψεων αφορά όσους διοχέτευσαν τα χρήματά τους στο εξωτερικό. Προφανώς το έκαναν όσοι μπορούσαν, κατά κανόνα επιχειρηματίες και υψηλά εισοδηματικά στρώματα. Η δεύτερη παρτίδα περιορίζεται σε όσους πήραν τα χρήματά τους για να τα φυλάξουν στο μαξιλάρι, αυτοί είναι οι μικρότεροι καταθέτες. Κάποια στιγμή το φαινόμενο, με τη μία ή με την άλλη μορφή του, ατόνησε. Λογικό. Οσοι ήταν να αποσύρουν τα λεφτά τους από ανασφάλεια, το έκαναν. Και συνεπώς αυτοί που συνεχίζουν, ειδικά αυτή την εποχή, συνιστούν άλλη κατηγορία.
Δεν υπάρχουν στοιχεία, αλλά αρκούν και οι εμπειρικές εκτιμήσεις για να περιγραφεί αυτό που συμβαίνει: οι Ελληνες καταφεύγουν στις καταθέσεις τους για να διατηρήσουν το ίδιο επίπεδο ζωής! Να κάνουν διακοπές με τον ίδιο τρόπο, να πάρουν καινούργιο αυτοκίνητο με απόσυρση παρότι μια χαρά ήταν και αυτό που είχαν, να χρηματοδοτήσουν τριήμερα θερινής καλοπέρασης στα ίδια μέρη όπου συνήθισαν τα τελευταία χρόνια, να συντηρήσουν την οικογενειακή καταναλωτική ματαιοδοξία. Δηλαδή, χρησιμοποιούν τις κατάθεσες για να μην αλλάξει ο τρόπος της ζωής τους.
Εδώ βρίσκεται η ευθύνη της πολιτικής. Δεν λέει την αλήθεια για την ξηρασία του μέλλοντός μας. Οι πολιτικοί αποφεύγουν να εξηγήσουν ότι δεν γίνεται να συνεχίσουμε όπως ζούσαμε για τρεις δεκαετίες, το θέλουμε ή όχι. Η ροπή προς τις άσκοπες δαπάνες, οι επιλογές πέρα από το βαλάντιο, η διάθεση του εύκολου χρήματος για εύκολη ζωή τελειώνουν. Στο εξής η διαβίωση - όσων έχουν τρόπο να την εξασφαλίσουν, γιατί θα υπάρχουν και αυτοί που δεν θα έχουν - πρέπει να εξορθολογιστεί. Το επίπεδο κατανάλωσης να πλησιάσει το επίπεδο παραγωγής. Κάποιος πρέπει να το πει καθαρά σε όσους θεωρούν ότι η κρίση είναι απλή παρένθεση και δαπανούν προκλητικά και ανέμελα από τα έτοιμα. Τα πράγματα δεν θα (ξανα)γίνουν καλύτερα. Περάσαμε σε φάση για την οποία ο Πολ Βαλερί θα έλεγε: «Το πρόβλημα των καιρών μας είναι ότι το μέλλον δεν είναι αυτό που ήταν».
ΤΑΝΕΑ