Χωρίς βιολογικούς ο νομός Ρεθύμνου...

Της ΠΟΠΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗ
Ρεματιές, ποτάμια, χωράφια, λίμνες και θάλασσες είναι οι υποδοχείς των λυμάτων επιχειρήσεων και κατοικιών του νομού Ρεθύμνου. Τουριστικά θέρετρα, ορεινά χωριά, παραδοσιακοί οικισμοί σε όλο το νομό, βρέθηκαν την τελευταία δεκαετία απροετοίμαστα, χωρίς σχεδιασμό και μελέτες στο σκέλος που θα αντιμετωπίζουν την...
ρύπανση από τα λύματα, ώστε πέρα από τους ευνόητους λόγους υγιεινής και την προστασία του περιβάλλοντος να εξασφαλίζουν και θετικό αντίκτυπο στην κοινωνική, πολιτιστική και τουριστική εξέλιξη του νομού.
Με εξαίρεση τον πρώην δήμο Ρεθύμνου στην υπόλοιπη περιφερειακή ενότητα υπάρχει σχεδόν πλήρης απουσία αποχετευτικών δικτύων και βιολογικών με αποτέλεσμα ο νομός να βρίσκεται σε αδιέξοδο αφού: α) Η επέκταση του βιολογικού του μητροπολιτικού δήμου (του οποίου η λειτουργία είναι οριακή), έχει κολλήσει στο ΣτΕ, όπου προσέφυγαν οι τρεις κοινοπραξίες που μετείχαν στο διαγωνισμό για την εκτέλεση του έργου χωρίς να γνωρίζει κανείς πότε θα εκδικαστεί, β) Χωρίς κεντρικό αποχετευτικό δίκτυο και βιολογικούς είναι όλη η δημοτική ενότητα Αρκαδίου και η δημοτική ενότητα Νικηφόρου Φωκά,

γ) Το διαδημοτικό αποχετευτικό έργο των δύο παραπάνω ενοτήτων έχει διακοπεί λόγω απουσίας πόρων αλλά και άλλων εμπλοκών στο Αρκάδι, δ) Ολόκληρή η δημοτική κοινότητα Λαππαίων στερείται αποχετευτικού και έχει μόνον έναν υποτυπώδη βιολογικό στην Αργυρούπολη, ε) τρεις βιολογικοί υπάρχουν όλοι κι όλοι στο δήμο Αγίου Βασιλείου, σε Πλακιά, Αγία Γαλήνη και Ακούμια, ενώ παρά το ότι η δημοτική αρχή υπέβαλλε τρεις ώριμες μελέτες για ισάριθμα έργα στην Περιφέρεια, προκειμένου να ενταχθούν στο ΕΣΠΑ προς το παρόν, και σε αντίθεση με περιοχές του Ηρακλείου και του Λασιθίου, έμειναν εκτός ένταξης, στ) Ο τεράστιος δήμος Μυλοποτάμου διαθέτει βιολογικούς μόνο στο Μπαλί, το Πάνορμο και το Πέραμα, ζ) Μόλις έναν βιολογικό έχει ο δήμος Αμαρίου.Σε μια περίοδο κατά την οποία η Ευρώπη έχει στραμμένο το βλέμμα της στην προστασία του περιβάλλοντος, η ελληνική κυβέρνηση επαναλαμβάνει με εμμονή σε κάθε τόνο ότι στο επίκεντρό της βρίσκεται η πράσινη ανάπτυξη και το περιβάλλον, μια από τις πλέον τουριστικές περιοχές της χώρας στερείται των εργαλείων εκείνων που θα αποτρέψουν την ανεξέλεγκτη απόρριψη λυμάτων.

Εάν η πολιτεία δεν απλουστεύσει τις διαδικασίες αδειοδότησης και δεν απαλλάξει τους ΟΤΑ από τις χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες, ώστε να προχωρήσουν άμεσα τα έργα αποχέτευσης και οι βιολογικοί που έχουν ήδη έτοιμες μελέτες, και να ενταχθούν σε χρηματοδοτικά προγράμματα του ΕΣΠΑ, καθώς και να διευκολυνθούν οι δήμοι που εκπονούν μελέτες και προτίθεται να καταθέσουν φακέλους προς ένταξη τότε δεν μπορούμε να μιλάμε για πολιτική βούληση να αντιμετωπιστεί το κεφάλαιο που λέγεται προστασία του περιβάλλοντος. Θα πρέπει να αναρωτηθούν και να προβληματιστούν οι αρμόδιοι υπουργοί, ο περιφερειάρχης, οι υπηρεσίες της περιφέρειας, που πηγαίνουν τα λύματα του νομού έτσι ώστε να δώσουν προτεραιότητα στα αντίστοιχα έργα.

Αναλυτικά

Χωρίς βιολογικούς ο νομός Ρεθύμνου
• Σε ρέματα, ποταμούς λίμνες και θάλασσα καταλήγουν τα λύματα
• Στο ΣτΕ έχει κολλήσει η επέκταση του έργου του μητροπολιτικού δήμου

Εάν η πολιτεία δεν απλουστεύσει τις διαδικασίες αδειοδότησης και δεν απαλλάξει τους ΟΤΑ από τις χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες, ώστε να προχωρήσουν άμεσα τα έργα αποχέτευσης και οι βιολογικοί που έχουν ήδη έτοιμες μελέτες, και να ενταχθούν σε χρηματοδοτικά προγράμματα του ΕΣΠΑ (διότι για εθνικούς πόρους δεν μπορεί να γίνεται σήμερα λόγος), καθώς και να διευκολυνθούν οι δήμοι που εκπονούν μελέτες και προτίθεται να καταθέσουν φακέλους προς ένταξη, τότε δεν μπορούμε να μιλάμε για πολιτική βούληση να αντιμετωπιστεί το κεφάλαιο που λέγεται προστασία του περιβάλλοντος. Θα πρέπει να αναρωτηθούν και να προβληματιστούν οι αρμόδιοι υπουργοί, ο περιφερειάρχης, οι υπηρεσίες της περιφέρειας, που πηγαίνουν τα λύματα του νομού, έτσι ώστε να δώσουν προτεραιότητα στα αντίστοιχα έργα.Έχουν σκεφτεί ποτέ τη λίμνη του Πρέβελη για την οποία κατά τ’ άλλα δείχνουν ευαισθησία, το Φράγμα Ποταμών και μια σειρά άλλων φυσικών τοπίων μήπως γίνονται υποδοχείς χιλιάδων κυβικών αστικών και όχι μόνο αποβλήτων καθημερινά; Γιατί δεν μπορεί, κάπου καταλήγουν από τη στιγμή που στερείται ο νομός αποχετευτικών έργων και βιολογικών.

Βέβαια, οι δήμοι του νομού επέδειξαν ολιγωρία τα προηγούμενα χρόνια, δεν εκπόνησαν και δεν ωρίμασαν μελέτες για τέτοια έργα, με αποτέλεσμα στο νομό να υπάρχει ουσιαστικά παντελής απουσία πρόνοιας επεξεργασίας και διάθεσης λυμάτων.

Αλλά ακόμα και στις λίγες εκείνες περιπτώσεις που κάποιοι ΟΤΑ έκαναν μελέτες και υπέβαλλαν φακέλους με έργα αποχέτευσης και βιολογικούς, προσδοκώντας στη χρηματοδότηση τους, είτε από το ΕΣΠΑ είτε από τις Δημόσιες Επενδύσεις, σκόνταψαν στην τυπολατρία και την αυστηρή νομοθεσία (καλώς) στο σκέλος που αφορά τους περιβαλλοντικούς όρους, με αποτέλεσμα λόγω της απίστευτης χρονοβόρας γραφειοκρατίας να εκκρεμούν οι νέες μελέτες ακόμα, ύστερα από μήνες, αν όχι από χρόνια, όπως συμβαίνει με τη μελέτη για το βιολογικό του Κουλούκωνα που πρόκειται να καλύψει όλα τα χωριά του ορεινού Μυλοποτάμου.

Τρανταχτό παράδειγμα αποτελεί και η επέκταση του βιολογικού του δήμου Ρεθύμνου, έργο για το οποίο η πρώτη μελέτη έγινε το 2005, η δημοτική αρχή κατάφερε ύστερα από 5 χρόνια, τον Ιούνιο του 2010, να κάνει τον διαγωνισμό ανάθεσης και 1 χρόνο τώρα να μη μπορεί να τον κατακυρώσει, διότι οι τρεις κοινοπραξίες που εκδήλωσαν ενδιαφέρον έχουν προσφύγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας και κανείς δε γνωρίζει πότε θα εκδικαστεί η υπόθεση. Βέβαια η χρηματοδότηση του έργου είναι στον αέρα, καθώς από τις Δημόσιες Επενδύσεις όπου είναι ενταγμένο θεωρείται απίθανη η εξεύρεση πόρων, οπότε πρέπει να βρεθεί άλλος τρόπος χρηματοδότησης. Μέχρι να «ξεμπλοκάρει» όμως από τη δικαστική εμπλοκή το έργο, καμία ενέργεια δεν είναι επιτρεπτή.

Την ίδια ώρα, όλη η περιοχή του πρώην δήμου Αρκαδίου, με τις δεκάδες ξενοδοχειακές μονάδες, πέραν των εκατοντάδων άλλων επιχειρήσεων και των χιλιάδων κατοικιών, δε διαθέτει κεντρικό αποχετευτικό δίκτυο, όπως και κανένα χωριό ή οικισμός της δημοτικής ενότητας. Κι αν εξαιρεθούν 17 ξενοδοχεία, των οποίων τα λύματα παραλαμβάνει ο βιολογικός του Ρεθύμνου, γίνεται αντιληπτό που οδηγούνται τα υπόλοιπα χιλιάδες κυβικά απόβλητα.

Η κατασκευή του κεντρικού αποχετευτικού δικτύου βρίσκεται στον αέρα ύστερα από την απόφαση της αρμόδιας υπηρεσίας του ΠΕΧΩ να διακόψει τις εργασίες καθώς οι αγωγοί και τα αντλιοστάσια είχαν τοποθετηθεί σε ζώνη Natura και σε περιοχή ωοτοκίας της χελώνας careta-careta. To μέλλον του έργου άγνωστο...

Στον πρώην δήμο Νικηφόρου Φωκά, το κεντρικό αποχετευτικό προχωρεί με ρυθμούς careta-careta λόγω υποχρηματοδότησης, τα δε λύματα της περιοχής πολλάκις τα έχουμε συναντήσει το καλοκαίρι υπό μορφή χαβούζας σε ξεροπόταμους και μικροφάραγγα.

Ούτως ή άλλως βέβαια ακόμα κι αν είχαν ολοκληρωθεί τα αποχετευτικά των δυο παραπάνω δημοτικών ενοτήτων (διαδημοτικό έργο όπως ονομάζεται) ο βιολογικός του Ρεθύμνου δε θα μπορούσε να δεχτεί τα λύματα τους, όπως έχει προγραμματιστεί, εάν δεν κατασκευαστεί το έργο επέκτασης του. Έργο που καρκινοβατεί μεταξύ Συμβουλίου της Επικρατείας και χρηματοδότησης.

Ο δήμος Ρεθύμνου τούτη την ώρα προσπαθεί να εκπονήσει μελέτες για βιολογικούς σε όλη την έκταση του, σε οικισμούς και χωριά, όπου δεν προβλέπεται σύνδεση με το κεντρικό αποχετευτικό του δίκτυο ώστε να αντιμετωπίσει το πρόβλημα των λυμάτων, ωστόσο το ζήτημα είναι που θα βρεθούν οι πόροι για τη χρηματοδότησή τους.

Στον πρώην δήμο Λαππαίων, εάν εξαιρεθεί ο βιολογικός της Αργυρούπολης που εξυπηρετεί μόνο το συγκεκριμένο χωριό, αλλά κι αυτός υπολειτουργεί, δεν υπάρχει κεντρικό αποχετευτικό δίκτυο, δεν υπάρχει κανείς βιολογικός, δεν υπάρχει ούτε καν μελέτη για κάτι τέτοιο.

Στον τεράστιο δήμο Μυλοποτάμου, βιολογικοί υπάρχουν στο Μπαλί, το Πάνορμο και το Πέραμα για την εξυπηρέτηση των αντίστοιχων χωριών. Η μελέτη που έγινε πέρσι για τον βιολογικό του Κουλούκωνα, έργο προϋπολογισμού 10 εκατ. ευρώ περίπου, με προοπτική να εξυπηρετήσει όλο τον ορεινό Μυλοπόταμο από την Αξό ως τα Ζωνιανά, επεστράφη στο δήμο διότι δεν πληρούσε τους περιβαλλοντικούς όρους.

Η δημοτική αρχή θα χρειαστεί κάποιους μήνες ακόμα να εκπονήσει νέα μελέτη και αφήνει τις προσδοκίες ένταξης του έργου για το μέλλον, ελπίζει στο κοντινό.

Στο δήμο Αγίου Βασιλείου, του οποίου το μεγαλύτερο μέρος είναι τουριστικά αναπτυσσόμενο, υπάρχουν τρείς βιολογικοί: στον Πλακιά όπου εξυπηρετείται ο Πλακιάς και η Μύρτιο, στην Αγία Γαλήνη και στα Ακούμια για την εξυπηρέτηση αποκλειστικά των δυο αντίστοιχων τουριστικών χωριών.

Κανένας άλλος βιολογικός δεν υπάρχει ούτε στη δημοτική κοινότητα Φοίνικα ούτε στη δημοτική κοινότητα Λάμπης, ούτε καν στο Σπήλι.

Η νέα δημοτική αρχή έκανε προσπάθειες και ολοκλήρωσε τρείς φακέλους με ισάριθμα αποχετευτικά έργα τους οποίους υπέβαλλε στο τέλος Μαρτίου τόσο στο πρόγραμμα ΕΠΠΕΡΑΑ όσο και στο ΕΣΠΑ προκειμένου να ενταχθούν τα έργα σε χρηματοδότηση.

Παρά το γεγονός ότι είναι ώριμα και παρά το γεγονός ότι μόλις προχθές ανακοίνωσε ο περιφερειάρχης την ένταξη στο ΕΣΠΑ οκτώ αντίστοιχων έργων σε Ηράκλειο και Λασίθι, κανένα από τα απαραίτητα αποχετευτικά έργα του δήμου Αγίου Βασιλείου δεν εντάχθηκαν σε αυτήν την φάση.

Ειδικότερα, η δημοτική αρχή Αγίου Βασιλείου για την αντιμετώπιση του προβλήματος της διάθεσης των λυμάτων, υπέβαλλε φακέλους προς ένταξη στο ΕΣΠΑ για τα παρακάτω έργα:

1. Εγκατάσταση επεξεργασίας και διάθεσης λυμάτων οικισμού Σπήλι, της δημοτικής ενότητας Λάμπης του δήμου Αγίου Βασιλείου. Προϋπολογισμός: 550.000.
2. Εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων οικισμών Μιξόρουμα-Αγιά Πελαγιά -Δαριβιανά-Λαμπινή-Μουρνέ, της δημοτικής ενότητας Λάμπης .Προϋπολογισμός 1.430.000.
3. Εγκατάσταση επεξεργασίας λυμάτων ευρύτερης περιοχής Πλακιά, δηλαδή: Πλακιάς, Σελιά, Μύρθιος, Ασώματος, Λευκώγεια, Δαμνόνι, της δημοτικής κοινότητας Λάμπης. Περιλαμβάνει και νέα χωροθέτηση του βιολογικού του Πλακιά. Προϋπολογισμός 9.850.000.

Ένας είναι και ο βιολογικός στον δήμο Αμαρίου με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει. Στην περιοχή επιβάλλεται ούτως ή άλλως η κατασκευή και κεντρικού αποχετευτικού δικτύου και βιολογικών για έναν επιπρόσθετο λόγο: για την προστασία του Φράγματος Ποταμών καθώς προβλέπεται η ύδρευση μεγάλων τμημάτων του νομού και πρέπει η καθαριότητα του πόσιμου νερού να είναι διασφαλισμένη.

Αποτελεί κοινό μυστικό ότι τα λύματα του νομού καταλήγουν σε ρέματα, ποτάμια, λίμνες, θάλασσα.

Η ρύπανση που συντελείται είναι δεδομένη, τα σημάδια της εξ άλλου είναι ορατά πολύ συχνά...
www.rethnea.gr