Γλυκύτητα...

ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ
ΤΕΛΙΚΑ, είναι η Ιστορία γραμμική ή κυκλική; Η απορία καθρεφτίζεται στη γλυκιά φυσιογνωμία του Λεωνίδα Κύρκου. Εφυγε προχθές σε ηλικία 87 ετών.
ΓΕΝΝΗΜΕΝΟΣ το 1924, ο Κύρκος έζησε τον «μικρό 20ό αιώνα». Σύμφωνα με την προσέγγιση του μαρξιστή ιστορικού Ερικ Χομπσμπάουμ, είναι η περίοδος από...
την Οκτωβριανή Επανάσταση του 1917 έως την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης το 1989. Τα χρόνια αυτά προσδιορίζονται βεβαίως από τον κομμουνισμό, τον φασισμό και τον καπιταλισμό, που φάνηκε να επικρατεί στο τέλος.
Ο ΚΥΡΚΟΣ ενσαρκώνει τις ελπίδες, τους προβληματισμούς, τα διλήμματα, την ανανέωση και, τελικά, τα αδιέξοδα της Αριστεράς τα χρόνια αυτά. Δικτατορία του Μεταξά. Δεκεμβριανά. Βάρκιζα. Μακρόνησος. Εξορία. Πέτρινα μετεμφυλιακά χρόνια. Επταετία. Ηταν τα χρόνια όπου η ελληνική Αριστερά ήταν διωκόμενη και πολλές από τις εσωκομματικές συγκρούσεις της διεξάγονταν στην παρανομία. Η σημαντικότερη είναι, βεβαίως, το σχίσμα που παρήγαγε το ΚΚΕ Εσωτερικού.
Η ΜΕΤΑΠΟΛΙΤΕΥΣΗ είναι η «τομή στη συνέχεια» - για να επικαλεστεί κανείς τη φράση του Αντόνιο Γκράμσι. Ακόμη μια συμβολή του Κωνσταντίνου Καραμανλή είναι η πλήρης νομιμοποίηση της ελληνικής Αριστεράς. Συμπίπτει όμως με τη φθίνουσα πορεία των δυνάμεών της. Η δεκαετία του '80 βλέπει στην Ελλάδα - όπως στη Γαλλία και την Ισπανία - τους σοσιαλιστές να εκφράζουν την προοδευτική εκδοχή της διακυβέρνησης. Σε περιβάλλον νομιμότητας, είναι τα σοσιαλιστικά κόμματα που αποδεικνύονται ο σκληρότερος πολιτικός αντίπαλος των αριστερών δυνάμεων, δογματικών ή ανανεωτικών.
ΑΝ στη διεθνή πολιτική το '89 καταρρέει ο υπαρκτός σοσιαλισμός, στην Ελλάδα κυριαρχούν οι διαβουλεύσεις Δεξιάς - Αριστεράς για τις οικουμενικές κυβερνήσεις. Είναι ίσως μια από τις πιο ενδιαφέρουσες στιγμές στη διαδρομή του Λεωνίδα Κύρκου, με τον Χαρίλαο Φλωράκη και τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη στο κάδρο, αλλά και την αινιγματική φυσιογνωμία του Ανδρέα Παπανδρέου στο φόντο. Δεν είναι ωστόσο βέβαιο ότι η ελληνική Αριστερά βγήκε κερδισμένη από την ιστορία αυτή, αλλά και από τη δίκη του Ανδρέα.
ΟΛΑ ΑΥΤΑ είναι πλέον αντικείμενο των ιστορικών. Πιο ενδιαφέρον είναι ότι, ζώντος του Λεωνίδα Κύρκου, η Ιστορία ξαναπήρε μπρος. Η κρίση που άρχισε το 2007, απέδειξε ότι ο θρίαμβος του καπιταλισμού ήταν μια φούσκα. Η θεοποίηση των αγορών οδήγησε τη Δύση στα πρόθυρα της χρεοκοπίας. Από τη Βρετανία μέχρι την Ελλάδα, οι πολιτικές που συνδυάζουν τον φιλελευθερισμό με τη λιτότητα αρχίζουν να αμφισβητούνται. Οι αριστερόστροφες δημοσιονομικές προσεγγίσεις φωτίζονται διαφορετικά.
ΜΑΘΗΤΗΣ της Ιστορίας, ο Κύρκος επέμενε στην ανάγκη σύνθεσης των προοδευτικών δυνάμεων. Δεν είναι τυχαίο ότι είχε πει στον Αλέξη Τσίπρα πως δεν πρέπει να επαναληφθεί το λάθος των εκλογών του 1946. Ηταν μια προσέγγιση σε διαφορετική γραμμή από τη νέα γενιά των αριστερών στελεχών, που αντιμετωπίζουν το ΠΑΣΟΚ όπως τη ΝΔ - αν δεν το προτιμούν ως αντίπαλο.
ΑΓΙΟΓΡΑΦΙΕΣ από τα ΝΕΑ.