Αρχαίο χιούµορ, αθάνατο! ...

Της Μαίρης Αδαµοπούλου

Ο Σωκράτης, ο Μέγας Αλέξανδρος, ο ∆ιογένης και ο Θαλής πρωταγωνιστούν - ως άλλοι Τσακ Νόρις - σε ανέκδοτα.
Μόνο που έχουν ηλικία 2.500 ετών και είναι αληθινά!
Μπορεί οι ... αρχαίοι Ελληνες να µην έβαζαν στο µάτι ούτε τις ξανθές ούτε τους Ποντίους. Μπορεί τα κατορθώµατα του Τσακ Νόρις να µηνήταν της µόδας την εποχή του Περικλή. Ποιος είπε όµως ότι οι άνθρωποι που έχτισαν τον Παρθενώνα συνοµιλούσαν µε τον Σωκράτη και τον Αριστοτέλη και ακολούθησαν τον Μεγάλο Αλέξανδρο στην εκστρατεία του δεν είχαν χιούµορ και µάλιστα καυστικό; Απόδειξη πως ακόµη και οι όροιαστείο καιανέκδοτο _ τους οποίους χρησιµοποιούµε ακόµη καισήµερα _ έχουν την προέλευσή τους στο µακρινό παρελθόν.

Ολα άρχισαν από τον Προκόπιο _ τον ιστορικό του 6ου αιώνα _ το έργο του οποίου είχε τον τίτλο «Ανέκδοτα» και κατηγορούσε τον Ιουστινιανό _ σε αντίθεση µε τα υπόλοιπα βιβλία του_ για δεσποτικήτυραννία, απληστία και διαφθορά και τη γυναίκα του Θεοδώρα ως ακόλαστη και διεφθαρµένη. Εκτοτε καθιερώθηκε η έννοια του «άγνωστου και περίεργου» να σηµαίνει κι αυτό που «ξενίζει και προκαλεί γέλιο».

Οσο για το αστείο προέρχεται από το άστυ, την πόλη δηλαδή, γιανα δείξει τις κοµψές και χαριτωµένες εκφράσεις των κατοίκων των πόλεων σε αντίθεση µε τιςχοντροκοµµένες εκφράσεις τωνκατοίκων πουζούσαν στην ύπαιθρο, των αγροίκων.

Μερικά από τα πιο έξυπνα συγκεντρώθηκαν σε µιαέκδοση που επανακυκλοφορεί απότις ΕκδόσειςΣαββάλα και φέρειτην υπογραφή τουΣωκράτη Γκίκα (συγγραφέα έργωνκυρίως Φιλοσοφίας και Κοινωνιολογίας). Το δευλικό αντλήθηκε κυρίως από τα κείµενα τουΠλουτάρχου, τις βιογραφίες του∆ιογένη του Λαέρτιου, τις κωµωδίες του Αριστοφάνη, το Ανθολόγιο του Στοβαίου και τα αστεία του Ιεροκλή.

Αν βαρεθήκατελοιπόν να ακούτε τι κάνει ο ΤΣακ Νόρις,ανανεώστε το ρεπερτόριό σας µε ανέκδοτα από το παρελθόν, που θα µπορούσαν όµως να έχουν ειπωθεί και σήµερα.

Ο ∆ιογένης βλέποντας κάποιον να δείχνειερωτευµένος µε µια πλούσια γριά, είπε:«Σ’ αυτήν δενκάρφωσε ταµάτια του, αλλά τα δόντια του». Κάποια άλληστιγµή ζητούσε ελεηµοσύνη από ένα άγαλµα κι όταν τον ρώτησανγιατί κάνεικάτι τέτοιο, εκείνος απάντησε «εξασκούµαι στο να µην απογοητεύοµαι από την αναισθησία των ανθρώπων». Και κάποτε ζητώντας βοήθεια από κάποιον του είπε: «Αν έδωσες σε άλλον, δώσε και σε µένα. Αν δεν έδωσες σε κανέναν, τότε άρχισε από µένα. Οταν δε ένας φαλακρός άρχισε να τον βρίζει ο ∆ιογένης του είπε: «∆εν σου ανταποδίδω τις βρισιές,αλλά θαήθελα να πω ένα “µπράβο” στις τρίχες σου, γιατί απαλλάχτηκαν από ένα κακορίζικο κεφάλι».

Ενας πατέραςζήτησε απότον Αρίστιππο να διδάξει τον γιοτου. Ο φιλόσοφος ζήτησε ως αµοιβή 500 δραχµές και ο πατέρας άρχισε τα παζάρια θεωρώντας το ποσό υπερβολικό. «Με τόσα χρήµατα θαµπορούσα να αγοράσω ένα ζώο» είπε. «Αγόρασε», του απάντησε ο Αρίστιππος. «Ετσι θα έχεις δύο». Και όταν κάποιος του είπε ότι η Λαΐδα _ η γνωστή εταίρα _ δεν τον αγαπά αλλάπροσποιείται εκείνοςτου αποκρίθηκε: «Ούτε το κρασί ή το ψάρι µε αγαπούν, εγώ όµως τα απολαµβάνω».

Κάποιος κλώτσησε τον Σωκράτη, χωρίς ο τελευταίος να αντιδράσει. Οι σύντροφοί του ταράχτηκαν καιτον ρώτησαν πώςανέχεται, άπραγος, µια τέτοια συµπεριφορά κι εκείνος τους απάντησε: «Αν µε κλωτσούσεγάιδαρος µήπως θα έπρεπε να του ανταποδώσω την κλωτσιά;». Κι όταν ρωτήθηκε αν είναι καλό να παντρεύεταικανείς ή όχι απάντησε «ό,τι απότα δυο κι αν κάνει κάποιος, θα µετανιώσει». Κάποιος ταξιδιώτης ρώτησε έναν µάντη πώς είναι η οικογένειά του. Ο µάντης απάντησε «όλοι καλά, το ίδιο κι ο πατέρας σου». Ο ταξιδιώτης επισήµανε πως οπατέρας του έχει πεθάνει εδώ και χρόνια. Και ο µάντης του είπε: «Μιλάµε για τον πραγµατικό σου πατέρα...». Κιόταν ένας µισογύνης έβαλε πάνω σε µια ασπίδα τη νεκρή _ αλλά γλωσσού και καβγατζού όσο ζούσε _ σύζυγό του για να την πάει στο νεκροταφείο, οι φίλοι του αναρωτήθηκαν για την επιλογή της ασπίδας. Κι εκείνος απεφάνθη: «Της άρεσαν οι µάχες».

Ρώτησε κάποιος έναν ανόητο δάσκαλο: «Πώς λεγόταν η µητέρα του Πριάµου;». Ο δάσκαλος βρέθηκε σε δυσκολία, αλλάέδωσε την απάντηση: «Εµείς πάντως, για νατην τιµήσουµε, την λέµε κυρία».
Ο φλύαρος κουρέας και ο έντιµος Φωκίωνας

Ενας φλύαρος κουρέας ρώτησε τον βασιλιά Αρχέλαο «πώς θέλεις να σε κουρέψω;» και ο βασιλιάς του απάντησε: «Σιωπηλός». Ο Μέγας Αλέξανδρος πάλι έστειλε στον αθηναίο πολιτικό Φωκίωνα 100 τάλαντα ως δώρο. Ο Φωκίωνας αναρωτήθηκε για ποιον λόγο ο στρατηλάτης τον επέλεξε από όλους τους συµπολίτες του. Οι απεσταλµένοι απάντησαν «διότι µόνο εσένα θεωρεί έντιµο». Κι εκείνος αρνήθηκε το δώρο λέγοντας «ας µε αφήσει λοιπόν να είµαι και να φαίνοµαι έντιµος». Μια άλλη µέρα ο Φωκίωνας διαφωνούσε όπως συνήθιζε άλλωστε µε όλους πάνω σε πολιτικά θέµατα. Εκείνη τη φορά όµως, όταν µίλησε στην Εκκλησία του ∆ήµου, όλοι ασπάστηκαν τις ιδέες του. Απορηµένος γύρισε προς τους φίλους του και τους ρώτησε:

«Μήπως είπα σήµερα κάποια ανοησία, χωρίς να το καταλάβω;». Καθώς ο Θαλής βάδιζε παρατηρώντας τις θέσεις των αστέρων, έπεσε σε έναν λάκκο. Μια γριά, που είδε το γεγονός, τον ειρωνεύτηκε λέγοντας «δεν µπορείς να δεις αυτά που βρίσκονται µπροστά στα πόδια σου και νοµίζεις ότι θα µπορέσεις να µάθεις αυτά που βρίσκονται στον ουρανό;».
TANEA