Ρίσκα...

Του Δημήτρη Μητρόπουλου

ΗΓΕΤΗΣ Ή ΚΛΗΤΗΡΑΣ; Είναι το κλασικό ερώτηµα που θέτει ο πολιτειολόγος Ρίτσαρντ Νόισταντ αναλύοντας τον ρόλο του Προέδρου στο αµερικανικό πολιτικό σύστηµα.

ΤΟ ΔΙΛΗΜΜΑ είναι καίριο. Κι αυτό γιατί στην αµερικανική Δηµοκρατία η διάκριση εξουσιών δίνει υπερτροφικά χαρακτηριστικά στους θεσµούς. Τις δεκαετίες του ‘50 και του ‘60, η CIA είχε ... πρόγραµµα ανατροπής καθεστώτων και δολοφονίας ξένων ηγετών. Το FBI, µε διοικητή τον Τζ. Εντγκαρ Χούβερ, λειτουργούσε ως παρακράτος εν κράτει. Τη δεκαετία του ‘70, η Γερουσία και το Κογκρέσο άσκησαν το δικαίωµά τους να εγκαλέσουν νοµικά έναν Πρόεδρο και προκάλεσαν την παραίτηση του Ρίτσαρντ Νίξον. Είκοσι χρόνια αργότερα ο Μπιλ Κλίντον βρέθηκε στην ίδια θέση, αλλά το σκάνδαλο Λιουίνσκι δεν ήταν Γουοτεργκέιτ, κι έτσι επέζησε πολιτικά. Τη δεκαετία του ‘80 διάφοροιπερίεργοι τύποι του Πενταγώνου πουλούσαν παρανόµως όπλα στο Ιράν – για τον πόλεµο µε το Ιράκ – κι έτσι χρηµατοδοτούσαν τους δεξιούς αντάρτες στη Νικαράγουα.

Και το 2000, το Ανώτατο Δικαστήριο σταµάτησε την επανακαταµέτρηση στη Φλώριδα, χρίζοντας έτσι Πρόεδρο τον Τζορτζ Μπους τον Νεώτερο.

Ολα ΑΥΤΑ ΕΙΝΑΙ, βεβαίως, ακραίες περιπτώσεις. Υποδεικνύουν όµως ότι η υπερτροφία των θεσµών µπορεί να µετατρέψει τον Πρόεδρο σε κάποιον που – τρόπος του λέγειν – απλώς σφραγίζει πρωτόκολλα. Ιδίως αν είναι άπειρος και πρωτάρης.Τό ‘παθε ο Τζον Κένεντι µε το φιάσκο του Κόλπου των Χοίρων. Τό ‘παθε κι ο Κλίντον, όταν δεν µπορούσε να περάσει έναν νόµο στο Κάπιτολ Χιλ διότι οιΔηµοκρατικοί ήταν µειοψηφία στα νοµοθετικά σώµατα.

Ο ΜΠΑΡΑΚ ΟΜΠΑΜΑ µπορεί να πέρασε απότα κανάλια της αµερικανικής ελίτ,όπως η Νοµική Σχολή του Χάρβαρντ. Μπορεί να τονυιοθέτησε το κατεστηµένο των Δηµοκρατικών που, µε το που µπήκε στη Γερουσία, του «δάνεισε» το επιτελείο του Τοµ Ντασλ.

Ηταν µια έµπειρη οµάδα που τον προφύλαξε από λάθη και «πατάτες». Ωστόσο, ως πρώτος Αφροαµερικανός που έφθανε στον Λευκό Οίκο, ο Οµπάµα ήταν ο κατ’ εξοχήν «outsider». Πολλοί περίµεναν ότι αυτό θα φαινόταν σε θέµατα εξωτερικής πολιτικής και ασφάλειας. Εκεί, άλλωστε, κρίνονται – κακά τα ψέµατα – οι αµερικανοί Πρόεδροι. ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΨΗ αυτή, η επιδροµή της Κυριακής, που κατέληξε στονθάνατο του Οσάµα Μπιν Λάντεν, ήταν µια κρίσιµη δοκιµασία. Ο Οµπάµα έπρεπε όχι µόνο να δώσει το πράσινο φως, αλλά καινα αποφασίσει το πώς θα γινόταν η επιχείρηση.Η επιλογή των κοµάντος είχε ρίσκο.Τα ελικόπτερα που είχε στείλει ο Κάρτερ για να ελευθερώσουν τους οµήρους στην αµερικανική πρεσβεία της Τεχεράνης το 1979 κατέληξαν καµένοισκελετοί στην έρηµο. Αν όµως η επιχείρηση πήγαινε καλά, τότε οι Αµερικανοί θα είχαν να δείξουν το πτώµα του Μπιν Λάντεν κι όχι τον κρατήρα µιας βόµβας. Το πολιτικό όφελος είναι προφανές.

ΣΥΝΕΠΩΣ, στην περίπτωση τουΟµπάµα η απάντηση στο δίληµµα «ηγέτης ή κλητήρας» είναι: πολιτικός. Του βγήκε.
Αγιογραφίες από τα ΝΕΑ