21.5.11

Η Αθήνα της κρίσης, το φάντασμα του Μπένγιαμιν...


Η Αθήνα της κρίσης, εν μέσω του γενικότερου οικονομικού και κοινωνικού σεισμού, θα πρωταγωνιστεί σε μια μεγάλου μήκους ταινία, που προετοιμάζουν αυτόν τον καιρό ο... διάσημος Γάλλος θεωρητικός Νικολά Μπουριό και η επιμελητική τριάδα ΧΥΖ (Ξένια Καλπακτσόγλου, Poka-Yio, Αυγουστίνος Ζενάκος) της Μπιενάλε της Αθήνας. Η ταινία, που θα ταξιδέψει σε όλο τον κόσμο, θα είναι ο κορμός της 3ης διοργάνωσης με γενικό τίτλο «Μονόδρομος». Θα γίνει σε διαφορετικούς χώρους της Αθήνας (Εργοστάσιο της ΑΣΚΤ κ.α.) από τις 23 Οκτωβρίου έως τις 11 Δεκεμβρίου.

Ο πολυπράγμων Γάλλος θεωρητικός Νικολά Μπουριό φημίζεται για τις καινοτόμες προτάσεις του, που έχουν αναστατώσει κατά καιρούς τον κόσμο της σύγχρονης τέχνης. Θα είναι ο σκηνοθέτης της ταινίας σε παραγωγή της γαλλικής εταιρείας Kino Prod. Ο Μπουριό είναι εκείνος που έδωσε πνοή στο Palais de Tokyo, τον πιο ζωντανό χώρο, αυτή τη στιγμή, για τη σύγχρονη τέχνη στο Παρίσι, ενώ το 2009 αναστάτωσε το Λονδίνο με την επιμέλεια της τέταρτης Τριενάλε στην Tate Britain και την έκθεση «Altermodern», στην οποία πρότεινε ένα νέο μανιφέστο εναλλακτικού μοντερνισμού. Το περασμένο Σάββατο, σε ένα σύντομο πέρασμά του από την Αθήνα, μας μίλησε για το πρωτότυπο ελληνικό σχέδιό του.

- Πώς εμπλέκεται η Αθήνα της κρίσης στην ταινία;

«Θα αξιοποιήσουμε υλικό από την καθημερινή ζωή και γεγονότα της Αθήνας αλλά και από την ίδια την Μπιενάλε, καθώς θα εξελίσσεται. Θα υπάρχει, σαφώς, μια ντοκιμαντερίστικη διάσταση με ισχυρά γεγονότα της Αθήνας, επειδή θέλουμε όλος ο κόσμος να καταλάβει τι συμβαίνει στη χώρα. Στόχος μας είναι όμως να προχωρήσουμε πέρα από τα περιστατικά της επικαιρότητας. Γι' αυτό υπάρχει και το μέρος της μυθοπλασίας, με τη συμμετοχή ηθοποιών από αρκετές χώρες. Αυτές τις μέρες κλείνει η συμφωνία μας με έναν πολύ γνωστό Αμερικανό ηθοποιό, ο οποίος θα έχει βασικό ρόλο στο φιλμ. Δεν θέλω, προς το παρόν, να ανακοινώσω το όνομά του, είμαι λιγάκι προληπτικός. Η ελληνική πλευρά θα εκπροσωπείται και από Ελληνες ηθοποιούς, ενώ αρκετές, καθαρά εικαστικές, προτάσεις θα συνδεθούν με το αφηγηματικό μέρος του φιλμ. Η πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, η οικονομική και κοινωνική κρίση της χώρας ήταν το πρωταρχικό ζήτημα του σχεδίου μας. Αυτό καθορίζει κάθε κίνησή μας στη διαδικασία ολοκλήρωσης της Μπιενάλε. Δεν είναι ένα θέμα που αναπτύσσουμε ακαδημαϊκά. Η προσέγγισή μας ανακινεί ζητήματα σχετικά με τη μνήμη, την Ιστορία, τους "ιούς" και τις παθογενείς καταστάσεις της πολιτικής πραγματικότητας, καθώς και με το ρόλο της τέχνης στην κοινωνία».

- Ποια είναι η βασική ιστορία του φιλμ;

«Μοιάζει λίγο με αυτό το είδος των ταινιών που επιχειρούν να αφηγηθούν τη δημιουργία μιας ταινίας, όπως ήταν η "Αμερικανική νύχτα" του Φρανσουά Τριφό, το "Warnung vor einer Heiligen Nutte" ("Πρόσεξε την Αγία Πόρνη") του Φασμπίντερ με τη Χάνα Σιγκούλα, η "Κατάσταση των πραγμάτων" του Βιμ Βέντερς. Είναι η ιστορία ενός επιμελητή εκθέσεων που γυρίζει μια ταινία. Σκιά του επιμελητή-σκηνοθέτη, που τον ακολουθεί σχεδόν παντού, είναι το φάντασμα του Γερμανοεβραίου φιλοσόφου Βάλτερ Μπένγιαμιν, το οποίο και θα υποδυθεί ο γνωστός Αμερικανός ηθοποιός. Ολα τα ερωτήματα που θέτει η 3η αθηναϊκή Μπιενάλε δραματοποιούνται μέσω της παρουσίας του Μπένγιαμιν. Η πρώτη αυθόρμητη ιδέα που είχα για το πρότζεκτ ήταν η επιστροφή ενός φαντάσματος. Ενιωσα, χωρίς να ξέρω γιατί, ότι θα 'πρεπε να είναι ο Μπένγιαμιν».

- Εχετε ξανασκηνοθετήσει ταινία;

«Δεν έχω εμπειρία σκηνοθεσίας μεγάλου μήκους ταινίας. Αν και θεωρώ ότι η δουλειά του επιμελητή είναι πολύ κοντά σε εκείνη του σκηνοθέτη. Το φιλμ είναι μια πρωτόγνωρη διεθνώς και αντίστροφη χειρονομία: αντί για μια μεγάλου μήκους ταινία, που μοιάζει με έκθεση, κάνουμε μια έκθεση που μοιάζει με μεγάλου μήκους ταινία. Θα προβληθεί τόσο στο κύκλωμα της τέχνης (μουσεία, γκαλερί) σε όλο τον κόσμο όσο και σε μεγάλα κινηματογραφικά φεστιβάλ και στις αίθουσες. Δεν θα απευθύνεται μόνο στον κόσμο της τέχνης».

- Εχετε στο μυαλό σας ότι αρκετοί Ελληνες, λόγω της οριακής οικονομικής κατάστασης, έχουν χάσει κάθε πίστη στην τέχνη και δεν βλέπουν κανέναν ορίζοντα;

«Σαφώς. Γι' αυτό και θέλω να διαδώσω, όσο είναι δυνατόν, την ιδέα ότι η τέχνη είναι απολύτως χρήσιμη για τον καθένα, καθώς μας υποχρεώνει να σκεφτούμε τη θέση μας στον κόσμο και τη ζωή μας. Η άποψη που ενισχύθηκε τις προηγούμενες δεκαετίες ότι η τέχνη έχει σχέση με την ιδιοκτησία και τα αντικείμενα που μπορείς να αποκτήσεις φθίνει μαζί με την αντίληψη ότι η τέχνη είναι ένα φετιχιστικό εμπόρευμα που μπορούν να αποκτήσουν όσοι έχουν χρήματα. Η ουσία της τέχνης είναι αποτυπωμένη ακόμη και στα προϊστορικά σχέδια, που εντοπίστηκαν στο σπήλαιο του Λασκό. Αυτή η πρωταρχική καλλιτεχνική έκφραση της ανθρώπινης ιστορίας δεν ήταν φετιχιστική. Συνδεόταν με την επιβίωση, την αναζήτηση προσανατολισμού και τη ζωή των ανθρώπων. Κάτι που είναι αναγκαίο και σήμερα στην εποχή της υπερπληροφόρησης και της έξαρσης των κοινωνικών δικτύων. Καθώς είναι δύσκολο για τον καθένα να κινηθεί μέσα σε αυτό το σύννεφο των πληροφοριών, η τέχνη οφείλει να επινοεί νέες δυνατότητες πλοήγησης μέσα στην πληροφοριακή ομίχλη».
enet.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια: