Πάσχα της αναδιάρθρωσης ...

Της Πόπης Διαµαντάκου
Οι ίδιες πάντοτε υπερπαραγωγές παµπάλαιων επικών δραµάτων διαµορφώνουν το µεγαλοβδοµαδιάτικο κλίµα, προκαλώντας σύγχυση ως προς το νόηµά του
Ενας όρος οικονοµικός που τροφοδοτεί νέα επεισόδια του θρίλερ «κρίση», συναντά αυτές τις µεγαλοβδοµαδιάτικες ηµέρες ένα τηλεοπτικό θέαµα εξίσου σκοτεινό και µε δυσνόητους στόχους, τις παµπάλαιες χολιγουντιανές υπερπαραγωγές βιβλικών και λοιπών επικών ιστοριών. Θέαµα που, αν και ... παράταιρο στην ελληνική παράδοση της πασχαλιάς, συνοδεύει κατά τηλεοπτική παράδοση τις ηµέρες της θρησκευτικής κατάνυξης. Μόνο που αυτά τα δύο χαρακτηριστικά της τηλεόρασης των ηµερών συντονίζονται άριστα στην παραγωγή ζοφερού κλίµατος.

Μουδιασµένοι, απορηµένοι, βοµβαρδισµένοι από όλο και πιο δυσνόητους οικονοµικούς όρους που µοιάζουν µε κωδικοποιηµένους χρησµούς µιας σκοτεινής µοίρας, το µόνο βέβαιο είναι ότι αυτό το Πάσχα λύτρωση τουλάχιστον ψυχαγωγική ουδόλως διαφαίνεται. Γιατί µπορεί να αποτελεί πάγια καναλική συνήθεια της βολής και της ευκολίας η προβολή διαφόρων βιβλικών δραµάτων και φυσικά της παραδοσιακής πλέον τζεφιρέλιας εκδοχής για τα Θεία Πάθη µε τον τίτλο «Ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ» (Αnt1), αλλά ίσως είναι η πρώτη φορά που το ελληνικό κοινό είχε µεγαλύτερη ανάγκη τη µνήµη της ελληνικής πασχαλινής παράδοσης, των ωραίων ύµνων και εθίµων που τη συνοδεύουν – έτσι, σαν νοσταλγική µνήµη µιας εποχής όπου δεν είχε πνιγεί στις «αγορές» το νόηµα της ανθρώπινης ύπαρξης.

Αντί αυτών, την παράδοση εκείνων των ρεπορτάζ της σκανδαλώδους ευφορίας που «έβλεπαν» φτερά στα ζαρζαβατικά και στα αιµοσταγή αρνιά αντικατάστησε το θρίλερ της οικονοµίας µε µεγαλοβδοµαδιάτικη κορύφωση του εθνικού δράµατος το επεισόδιο της «Αναδιάρθρωσης», το πιο ακατάληπτο εξ όλων όσων προηγήθηκαν και το οποίο σοφοί της οικονοµικής επιστήµης παρελαύνοντας από πάνελα επιχειρούν να αποκωδικοποιήσουν στη θέση των αλλοτινών ιερωµένων, που αποκωδικοποιούσαν τους ύµνους και τις ιστορίες των Αγίων Παθών. Εξοχα!

Και προς ανακούφιση (;) ψυχαγωγική του φιλοθεάµονος, πλήθος υπερπαραγωγές βιβλικών θεµάτων, ιστορίες γεµάτες αίµα και πολέµους όπως αυτή του Μωϋσή και της πορείας του λαού του Ισραήλ προς τη Γη Χαναάν. Εξοχο το ντοκιµαντέρ του BBC από τη σειρά των µεγάλων πολέµων της Ιστορίας που προέβαλε ο Σκάι το βράδυ της Μ. Τρίτης, αλλά φυσικά κοντά στην ιστορική πραγµατικότητα έδινε όλη την εικόνα µιας ιστορίας κατακτητικού πολέµου που κατέληξε σε εξόντωση των λαών που ζούσαν γύρω από την Χαναάν και αποκάλυπτε την οργάνωση ενός στρατού κατακτητών µε άριστη στρατηγική και όχι για ένα λαό κατατρεγµένων. Ενα σκοτεινό ιστορικό δράµα όπως και οι χολιγουντιανές υπερπαραγωγές µε θρησκευτική πινελιά, οι οποίες ακολουθούν την εβραϊκή παράδοση ή χρησιµοποιούν ιστορίες χριστιανικών διωγµών ως άλλοθι για επικά δράµατα µε εντυπωσιακές σκηνές, που ουδεµία σχέση έχουν πάντως µε την πασχαλινή παράδοση. Ποια σχέση έχει ο «Σπάρτακος» ή ο «Δηµήτριος ο Μονοµάχος» ή ο «Βασιλιάς Δαβίδ» µε το πνεύµα των ηµερών. Και όχι µόνο, αλλά από τον Αnt1 προβάλλεται το δήθεν «παιδικό» «Ο πρίγκιπας της Αιγύπτου», που είναι µια εκλαϊκευµένη ιστορία του Μωυσή µε πλάνα σκοτεινά και αγριευτικές φιγούρες και µονοµαχίες. Σε όλα αυτά, η απόλαυση ενός άρτιου κινηµατογραφικού έργου παραµένει, αλλά το ίδιο παραµένει µεγάλο και αγεφύρωτο το κενό προγραµµάτων που να ταιριάζουν στην ελληνική παράδοση της Πασχαλιάς. Για τα σηµεία όπου η θρησκεία συναντά τις λαϊκές τελετουργίες της άνοιξης και της αναγέννησης της φύσης. Φτάσαµε να ταυτίζουµε το τελετουργικό του Πάσχα µε τις εικόνες της µεγάλης φυγής από τα αστικά κέντρα, παρότι υπό τις παρούσες συνθήκες πλέον τις βλέπουµε ως εικόνες αισιοδοξίας.

Οσο για την κρατική τηλεόραση, προσπαθεί να ανταποκριθεί αλλά µε µπαλώµατα, µε τις απευθείας αναµεταδόσεις από ιερούς ναούς της λειτουργίας και των ύµνων, µε προβολές παλαιών ντοκιµαντέρ, χωρίς να παραβλέπουµε τα αφιερώµατα του «Εχει γούστο» µε τις ωραίες ερµηνείες των µεγαλοβδοµαδιάτικων ύµνων. Ας είναι. Αυτό το Πάσχα, όσο και να επιµένει η τηλεοπτική µονοτονία ότι τίποτε δεν έχει αλλάξει, όλα είναι διαφορετικά.
TANEA