Το σχέδιο για τα αυθαίρετα ...

Με «αντικειμενικά» κριτήρια καταρτίζεται το σχέδιο για την τακτοποίηση των αυθαιρέτων το οποίο θα είναι τριών... ταχυτήτων. Σύμφωνα με πληροφορίες, για τον προσδιορισμό των προστίμων και την έκπτωση που θα γίνει σε σχέση με τα ισχύοντα υπέρογκα τέλη θα ληφθούν υπόψη οι ακόλουθες παράμετροι:

* Η χρήση του ακινήτου. Αν το ακίνητο δηλαδή αποτελεί πρώτη κατοικία, δευτερεύουσα ή εξοχική. Οπως γίνεται αντιληπτό, για τους... * κατόχους πρώτης κατοικίας με πολεοδομικές παραβάσεις θα προβλεφθούν καλύτεροι όροι «τακτοποίησης».
* Οργανωμένοι οικισμοί. Πρόκειται για ένα πρόβλημα που χρονίζει και στην κυβέρνηση θεωρούν ότι δεν μπορεί να διαιωνίζεται. Γι' αυτό και θα πρέπει η νομοθετική παρέμβαση να ρυθμίσει κατά προτεραιότητα τις περιπτώσεις αυτές με «λογικά» πρόστιμα.
* Η αξία του ακινήτου. Οι βίλες που κοστίζουν πολλά εκατομμύρια ευρώ δεν είναι δυνατόν να τύχουν ευνοϊκών ρυθμίσεων, σημειώνουν παράγοντες του οικονομικού επιτελείου.

Κατά τις ίδιες πληροφορίες, τα χαμηλότερα πρόστιμα θα προβλέπονται για την πρώτη κατοικία (με εξαιρέσεις αν πρόκειται για πολυτελή σπίτια πολλών τετραγωνικών μέτρων), σε ένα κατά τι υψηλότερο επίπεδο θα προσδιοριστούν για τους οικισμούς, ενώ προβλέπεται να είναι «τσουχτερά» για τις βίλες. Επίσης, για τον καθορισμό τους ύψους των προστίμων θα λαμβάνονται υπόψη και εισοδηματικά - περιουσιακά κριτήρια. Και αυτό με το σκεπτικό ότι θα είναι εκ διαμέτρου διαφορετική η αντιμετώπιση ιδιοκτητών αυθαιρέτων με υψηλά εισοδήματα και «βαριές» φορολογικές δηλώσεις σε σχέση με συνταξιούχους και χαμηλόμισθους.
Οπως έγραψε το «Εθνος», τα συναρμόδια υπουργεία αμέσως μετά το Πάσχα θα προχωρήσουν στην κατάρτιση σχετικής νομοθετικής ρύθμισης, η οποία θα «πατά» στους παραπάνω άξονες.

Στο υπουργείο Οικονομικών σημειώνουν πως η ρύθμιση θα πρέπει να μην αντικρούει τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας και να μην είναι συνταγματικά «προβληματική», γι΄ αυτό και όπως προσθέτουν χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή.
Στόχος επίσης είναι να δρα αποτρεπτικά για μελλοντικές αυθαιρεσίες. «Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι το μέτρο είναι κατασταλτικό και ως εκ τούτου δεν είναι δυνατόν να ευνοεί μελλοντική αυθαίρετη δόμηση», αναφέρουν χαρακτηριστικά.

Ειδικότερα, στη ρύθμιση θα προβλέπεται μείωση τους ύψους των προστίμων για τα υφιστάμενα αυθαίρετα. Παράλληλα αναζητείται η «χρυσή τομή» ώστε όσοι ιδιοκτήτες ακινήτων μπουν στη ρύθμιση να είναι κατοχυρωμένοι ότι δεν θα βρεθούν στο μέλλον αντιμέτωποι με μια κρατική αξίωση κατεδάφισης του σπιτιού τους.

Πιο αναλυτικά, οι διαδικασίες της τακτοποίησης θα ξεκινήσουν με ελέγχους που θα διενεργηθούν από τους επιθεωρητές Περιβάλλοντος, τις Δ.Ο.Υ., την «Κτηματολόγιο Α.Ε.» και τις Πολεοδομίες, ώστε να υπάρξει πλήρης καταγραφή των αυθαιρέτων και εν συνεχεία να καταλογιστούν τα πρόστιμα.

Την ίδια ώρα οι ιδιοκτήτες που οφείλουν ήδη ποσά βεβαιωμένων προστίμων ανέγερσης και διατήρησης θα κληθούν να τα εξοφλήσουν με σημαντική έκπτωση.

Η είσπραξη των προστίμων θα γίνεται από τις Δ.Ο.Υ. και με τον τρόπο αυτό τα αυθαίρετα θα απαλλάσσονται της κατεδάφισης.

Ομως όσοι ιδιοκτήτες δεν καταβάλουν τα πρόστιμα και μετά τις ευνοϊκές ρυθμίσεις θα υπόκεινται στη διαδικασία κατεδάφισης μετά τους ελέγχους που θα πραγματοποιήσουν η Ειδική Υπηρεσία Κατεδαφίσεων του υπουργείου Περιβάλλοντος.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η ρύθμιση για τα αυθαίρετα και τα έσοδα που θα προκύψουν απ΄ αυτήν δεν θα περιληφθούν στο Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2012- 2015 το οποίο θα καταθέσει η κυβέρνηση στη Βουλή στις 15 Μαΐου. Κι αυτό επειδή το ζήτημα είναι ακανθώδες και ενδέχεται μέχρι τότε το σχέδιο νόμου να μην είναι έτοιμο στην τελική του μορφή.

Μέσα στην επόμενη τετραετία
Εσοδα 1,5 έως 2 δισ. € εκτιμάται ότι θα μπουν στα Ταμεία

Εσοδα μεταξύ 1,5 και 2 δισ. ευρώ προσδοκά το οικονομικό επιτελείο μέσα στην επόμενη τετραετία από την τακτοποίηση των αυθαιρέτων.

Για το τρέχον έτος υπολογίζεται πως στα δημόσια ταμεία θα εισρεύσουν περισσότερα από 300 εκατ. ευρώ.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στο προσχέδιο του προϋπολογισμού του 2011 υπήρχε πρόβλεψη για έσοδα από είσπραξη προστίμων αυθαιρέτων ύψους 500 εκατ. ευρώ.

Στη συνέχεια και στο τελικό κείμενο του προϋπολογισμού το οποίο ψηφίστηκε από τη Βουλή, ο πήχης των εσόδων έπεσε στα 300 εκατ. ευρώ και πλέον γινόταν αναφορά σε «φορολόγηση των αυθαίρετων κτισμάτων».

Από εκεί και πέρα το θέμα ατόνησε μέχρι που εξήγγειλε την επερχόμενη ρύθμιση ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου κατά την ομιλία του στην κοινοβουλευτική ομάδα του ΠΑΣΟΚ την περασμένη Παρασκευή.

Πλέον γίνεται ένας αγώνας δρόμου για να καταρτιστεί η νομοθετική παρέμβαση και να πιαστεί ο στόχος των εσόδων.

Τα πρόστιμα θα πρέπει να μειωθούν, καθώς με τα σημερινά δεδομένα φαντάζει αδύνατον να επιτευχθεί ο στόχος, μια και εξαιτίας του υπέρογκου ύψους τους είναι αμφίβολο αν οι υπόχρεοι διαθέτουν την οικονομική δυνατότητα να τα αποπληρώσουν εν μέσω κρίσης, ακόμη κι αν το επιθυμούσαν.

Αρκεί να αναφερθεί ότι τα προηγούμενα χρόνια έμπαιναν στα δημόσια ταμεία μερικές δεκάδες εκατομμύρια ευρώ κατ΄ έτος από την είσπραξη προστίμων στα αυθαίρετα.

Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι το 2009, προτού δηλαδή η κρίση λάβει τις σημερινές της διαστάσεις, οι εισπράξεις του δημοσίου από τα αυθαίρετα ήταν μόλις 25 εκατ. ευρώ, καθώς βεβαιωμένα πρόστιμα παραμένουν... ξεχασμένα σε συρτάρια κρατικών υπηρεσιών, πολεοδομιών, νομαρχιών και εφοριών.

Κώστας Τσαχάκης

Ξεκινά διάλογος μετά το Πάσχα για να λυθεί ο «γόρδιος δεσμός»

Τον γόρδιο δεσμό της αυθαίρετης δόμησης καλούνται να λύσουν τα συναρμόδια υπουργεία, τα οποία αμέσως μετά το Πάσχα ξεκινούν τον διάλογο με τους κοινωνικούς φορείς, την τοπική αυτοδιοίκηση και φυσικά τη Δικαιοσύνη.

Το υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής κρατά ακόμα κλειστά τα χαρτιά του για το ποια θέση θα κρατήσει μετά τις προχθεσινές ανακοινώσεις του υπουργού Οικονομικών. Ωστόσο, με βάση ασφαλείς πληροφορίες από το υπουργείο και το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας, το σχέδιο για την «τακτοποίηση» και περαίωση των αυθαιρέτων διαμορφώνεται ως εξής:

1. Αναθεώρηση του νόμου 3212/2003, ο οποίος όρισε πρόστιμα ανέγερσης και διατήρησης αυθαιρέτων που κρίνονται δυσβάστακτα για τους πολίτες.

2. Νέα νομοθετική ρύθμιση που θα καθορίζει ηπιότερα πρόστιμα και ταυτόχρονα θα διασφαλίζει, ενδεχομένως για ορισμένο χρονικό διάστημα όπως έχει γίνει με τους ημιυπαίθριους, τους πολίτες που θα υπαχθούν σε αυτήν. Η ρύθμιση αυτή θα επιδιωχθεί να είναι απλή και καθαρή, χωρίς τη γραφειοκρατία που χαρακτηρίζει σήμερα την πολεοδομική νομοθεσία. (Δεν πρέπει να αποκλείεται η δυνατότητα έκδοσης οικοδομικής άδειας για τα αυθαίρετα που βρίσκονται στα όρια των γενικών πολεοδομικών σχεδίων, τα οποία πληρούν τους ισχύοντες όρους δόμησης).

3. Καταγραφή των βεβαιωμένων αυθαίρετων κτισμάτων, όπως αυτά προκύπτουν από τα αρχεία των πολεοδομιών και των δήμων. Οπως ανέφερε στο «Εθνος» ανώτερο στέλεχος του ΥΠΕΚΑ, οι πολεοδομίες έχουν καταγράψει μόλις το 10% του συνόλου των αυθαιρέτων, χωρίς πάλι να πρόκειται για σίγουρα στοιχεία, αφού οι έλεγχοι γίνονται στη βάση καταγγελιών. Για πολλά από αυτά δεν έχουν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες και δεν έχει γίνει καταλογισμός των προστίμων. Κάποια στοιχεία υπάρχουν επίσης στις υπηρεσίες των δήμων από τις δύο ρευματοδοτήσεις που έγιναν κατά το 1996 και το 2004. Στην Αττική, τα αυθαίρετα που συνδέθηκαν με τη ΔΕΗ μετά το 2003 υπολογίζονται γύρω στις 13.000, ενώ γύρω στις 12.000 υπολογίζονται για τη Χαλκιδική.

4. Πρόσκληση προς τους πολίτες να ενταχθούν στη νέα ρύθμιση. Σε αντίθετη περίπτωση, υπόκεινται στους ελέγχους της Υπηρεσίας Κατεδαφίσεων του ΥΠΕΚΑ και απειλούνται με κατεδάφιση.

5. Αυστηρός και συνεχής έλεγχος των κατασκευών από αξιόπιστο μηχανισμό και καθιέρωση της ατομικής ευθύνης. Ο μηχανισμός αυτός μπορεί να είναι η Ειδική Υπηρεσία Κατεδαφίσεων ή το σώμα των Επιθεωρητών Περιβάλλοντος. Σίγουρα δεν θα είναι οι πολεοδομίες, οι οποίες πλέον περιορίζονται σε έναν επιτελικό ρόλο, όπως άλλωστε προανήγγειλε πρόσφατα ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Ο έλεγχος θεωρείται απαραίτητη προϋπόθεση για το υπουργείο Περιβάλλοντος προκειμένου να μπει μια κόκκινη γραμμή απέναντι στις κακές πρακτικές του παρελθόντος. Ως παράδειγμα αναφέρεται πως στα καμένα της Αττικής, από τότε που διενεργείται τακτικός έλεγχος μέσω δορυφόρου, δεν έχει κτιστεί κανένα αυθαίρετο.

Ελεγχος των κατασκευών μπορεί να γίνει μέσω της ηλεκτρονικής ταυτότητας κτιρίων.

ΑΛΛΑΓΗ ΧΡΗΣΗΣ
Ειδικές ρυθμίσεις για τους οικισμούς σε δασικές εκτάσεις

Ειδική αντιμετώπιση προβλέπεται να έχουν οι μη νόμιμοι οικισμοί που έχουν ανεγερθεί μέσα σε δάση ή δασικές εκτάσεις, με αποφάσεις όμως της διοίκησης. Εδώ απαιτούνται προσεκτικοί χειρισμοί, καθώς το ισχύον Σύνταγμα ορίζει πως σε περίπτωση που καταστραφεί μία δασική περιοχή απαιτείται άμεση αναδάσωση.

Ο νόμος για τη δημιουργία του Πράσινου Ταμείου και την κατάρτιση των Δασικών Χαρτών δίνει τη δυνατότητα πολεοδόμησης αυτών των οικισμών εφόσον αποδεικνύεται με έγγραφα που προσκομίζει ο ενδιαφερόμενος ΟΤΑ πως η αλλαγή του χαρακτήρα της περιοχής έγινε με πράξεις της διοίκησης που δεν έχουν ακυρωθεί ή ανακληθεί.

Στην περίπτωση αυτή, και εφόσον γνωμοδοτήσουν θετικά οι αρμόδιες δασικές υπηρεσίες, μπορεί να προχωρήσει η πολεοδόμηση με προεδρικό διάταγμα που εκδίδει η υπουργός Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής. Σημειώνεται πως αυτή η διαδικασία δεν μπορεί να προχωρήσει αν υπάρχει αντίθετη απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας ή δεν τεκμηριώνεται επαρκώς η αλλαγή της δασικής χρήσης.
Μανίνα Νικολοπούλου
ΕΘΝΟΣ