Τσοκ γκιουζέλ σουρουκλεµέ...

Πόπης Διαμαντάκου
Οι τουρκικές σαπουνόπερες αφηγούνται ιστορίες που αποδείχθηκε ότι καθηλώνουν το ελληνικό κοινό, όπως η χανούµισσα του παραµυθιού «Χίλιες και µία νύχτες» τον σουλτάνο
Ολα άρχισαν άλλωστε µε τις «Χίλιες και µία νύχτες», τη σαπουνόπερα που έδειξε τον δρόµο στα χειµαζόµενα ελληνικά κανάλια µε ...

το απρόβλεπτο σουξέ της. Εγιναν ο Ονούρ και η Σεχραζάτ κάτι σαν τηλεοπτικοί Βουγιουκλάκη - Παπαµιχαήλα λα τούρκα.

Και µετά ήρθαν οι Μπουράκ, οι Κενάν, οι Μεχµέτ και οι Κερίµ και ένα σωρό χαρακτήρες τουρκικών «σαπουνιών» που θυµίζουν κάτι µεταξύ Αλεξανδράκη, Λάκη Κοµνηνού, Φαίδωνα Γεωργίτση και Νίκου Γαλανού του παλιού ελληνικού σινεµά.

Μέχρι και τύπου Τασσώ Καββαδία σε πεθερά διαθέτουν τα «Ασηµένια φεγγάρια» που προβάλλεται από τον ΑΝΤ1. ∆ιόλου τυχαίο το σουξέ των τουρκικών «αφρόλουτρων». Η αλήθεια είναι ότι το ίδιο είχε συµβεί και µε λατινοαµερικανικά «σαπούνια» όταν πρωτοπροβλήθηκαν στην εγχώρια τηλεόραση µε την αλήστου µνήµης «ΕΣµεράλντα» να προκαλεί παροξυσµό στα µηχανάκια της AGB. Οι σαπουνοπερικοί έρωτες και τα µοιραία πάθη παραµένουν η προσφιλέστερη τηλεοπτική ψυχαγωγία παγκοσµίως.

Ωστόσο δύσκολα µπορεί να παραγνωρίσει κανείς ότι οι τουρκικές σαπουνόπερες προκαλούν ενθουσιασµό ακόµη και σε κατηγορίες κοινού που δεν εντάσσονται στους φανατικούς θεατές του είδους, ίσως γιατί προκαλούν ένα αίσθηµα «οικειότητας».

Θυµίζουν λίγο Ελλάδα του ’50, εκείνον τον τρόπο ζωής και τα ήθη. Αλλά το πιο ενδιαφέρον πολιτισµικό στοιχείο αυτής της τηλεοπτικής «συνάντησης» των δυο λαών είναι η οικειότηταµε την τουρκική γλώσσα για µεγάλες κατηγορίες Ελλήνων. Γιατί κουβαλά µνήµες νοσταλγικές για πολλούς Ελληνες. Γιατί είναι η «γλώσσα» της ιστορίας των οικογενειών τους, των παιδικών «παραµυθιών» τους για τόπους, σπίτια, ζωές πουχάθηκαν.

Είναι η γλώσσα µιας εξωραϊσµένης µνήµης, χωρίς τις πίκρες και τη σκληρότητα της πολεµικής έχθρας, µιαςµνήµης που έχει σχέση µόνο µε συναισθήµατα και µε σχέσεις εγκάρδιες και όχι πολιτικές. Αυτό το τελευταίο ωστόσο θεωρείται η απαραίτητη συνέπεια πολιτισµικών συγχρωτισµών.

«Γέφυρες» µεταξύ των δυο τηλεοπτικών λαών οι «Χίλιες και µία νύχτες», το «Κισµέτ» ή «Το αγιάζι του έρωτα»; Από µόνα τους ως τηλεοπτικά προϊόντα δεν αρκούν. Αλλωστε ήδη, προ 5ετίας, ήταν τα «Σύνορα της αγάπης» (Mega) που είχαν αγαπηθεί από το ελληνικό κοινό, µε την ιστορία του Ελληνα Νίκου,ζάπλουτου γόνου εφοπλιστικής οικογένειας και της Τουρκάλας Νασλί, οι οποίοι είχαν να πολεµήσουν µε τις εθνικές προκαταλήψεις των οικογενειών τους.

Εκείνη η σειρά έκανε πιο σαφή τη «διπλωµατία της τηλεόρασης» µε το σενάριό της να απευθύνεται κατευθείαν στους ευσεβείς πόθους και τις φαντασιώσεις του ελληνικού κοινού.

Αλλά κούρασε µε τη µακρά της διάρκεια, ενώ η πλούσια ελληνική παραγωγή δεν άφηνε χώρο για τούρκικα «σαπούνια».

Ο Ονούρ εµφανίστηκε ξαφνικά προκαλώντας αναστεναγµούς στο γυναικείο ελληνικό κοινό µε το οικείο µοντέλο «αρσενικής τελειότητας» που εκπροσωπούσε. Μπαίνει µε το σπαθί του στα µεγάλα σαλόνια της τηλεθέασης κάνοντας χώρο για τον Κενάν του «Κισµέτ» και µετά για τον Μεχµέτ των «Ασηµένιων φεγγαριών».

Ωστόσο, οι σειρές που ακολουθούν δεν διαθέτουν την πολυτέλεια και την ακριβή παραγωγή του «Χίλιες και µία νύχτες», που απευθυνότανσε µια ανερχόµενη µεσαία τάξη. Αντιθέτως, αυτή εξαφανίζεται στιςπιο λαϊκέςσαπου νόπερες.

Μελό ιστορίες

Στο «Αγιάζι του έρωτα» του Alpha, ο Μεχµέτ φέρνει κάτι από «παιδί του λαού» της παλιάς ασπρόµαυρης ελληνικής οθόνης, που την αγαπηµένη του τη Νερµίν – µανικιουρίστα στο επάγγελµα – τη λιγουρεύεται ένας ζάπλουτος, και κακοµαθηµένος, που βάζει στοίχηµα µε την επίσης κακοµαθηµένη αδελφή του ότι θα κερδίσει την ωραία πλην φτωχιά µανικιουρίστα και θα χωρίσει το ζευγάρι.

Οσο για «Τα ασηµένια φεγγάρια», έχουν τον πάτερ φαµίλια που κινεί τα νήµατα µιας οικογένειας στην οποία µπαίνει νύφη η ωραία επαρχιώτισσα Γκουµούς, αλλά ο µεν σύζυγος ακόµη υποφέρει για την αδικοχαµένη πρώτη του αγάπη, η δε πεθερά (τύπου Τασσώ Καββαδία) της κάνει δύσκολη τη ζωή.

Σιγά σιγά η «συνταγή» αλλάζει και οι ιστορίες µοιάζουν µε εκείνες που αποτελούν τη βάση σε όλες τις µαζικές οπτικοακουστικές παραγωγές από τις λατινοαµερικανικές µέχρι το Μπόλιγουντ. Το µόνο ξεχωριστό στις τουρκικές σαπουνόπερες για το ελληνικό κοινό παραµένει η οικειότητα µε τη γλώσσα και µε οικογενειακά ήθη, που κι αν µοιάζουν για τους Ελληνες παλιοµοδίτικα, παραµένουν κοινά.
από τα ΝΕΑ