Τα αποφθέγματα ενός έτους...

Tου Παντελη Μπουκαλα
Τι κρίμα. Αν η ελληνική γλώσσα δεν είχε χάσει για μία μόνο ψήφο την ευκαιρία να γίνει η επίσημη των νεοσύστατων Ηνωμένων Πολιτειών εις βάρος της αγγλικής (αυτόν τον μύθο εξακολουθούν να υποστηρίζουν όσοι αδιαφορούν για την ιστορική πραγματικότητα, που τίποτα σχετικό δεν έχει καταγράψει), τότε ο ...κ. Φρεντ Σαπίρο θα γνώριζε τα ελληνικά εκ γενετής. Κι αν τα γνώριζε, θα διάβαζε ελληνικές εφημερίδες και ιστοσελίδες και αναπόφευκτα θα συνυπολόγιζε την τρέχουσα ελληνική ιστορία στην εκπόνηση του ετήσιου καταλόγου του με τα «καλύτερα αποφθέγματα». Υποδιευθυντής της Νομικής Βιβλιοθήκης του Γέιλ είναι ο κ. Σαπίρο. Και τα τελευταία πέντε χρόνια απέκτησε τη συνήθεια να συλλέγει, να αξιολογεί και να δημοσιεύει τις «καλύτερες ατάκες» που πέφτουν στο μάτι και στο αυτί του. Η μανία, άλλωστε, με τους καταλόγους, τις βαθμολογήσεις, τις ιεραρχήσεις και τις πρωτιές είναι παλιά. Εκτός από το «πρόσωπο της χρονιάς» ή τους «εκατό πλουσιότερους του κόσμου και τους «πενήντα οικουμενικούς λίντερ», κάθε τόσο πληροφορούμαστε για το μεγαλύτερο σάντουιτς του κόσμου, τη μεγαλύτερη λαγάνα, το γηραιότερο μέλος του Facebook, το μεγαλύτερο παζλ ή ντόμινο, καθώς και για τον νικητή στο διαιτητικό άθλημα της χοτ-ντογκοφαγίας, τον νικητή στην κινητοβολία (το άθλημα αυτό λαμβάνει χώρα στη Φινλανδία, συναγωνίζονται δε στη ρίψη του κινητού τους όσοι το βαρέθηκαν και θέλουν ν’ αλλάξουν συσκευή) κτλ.

Αμερικανικός είναι ο ορίζοντας του φιλότιμου, ενδεχομένως και ματαιόσχολου ερευνητή, αμερικανικές και οι ατάκες που σταχυολόγησε και κατέταξε σε κλίμακα βαρύτητας, με κριτήριο, αν καταλαβαίνω σωστά, όχι την ποιότητα της σκέψης στην οποία θεμελιώθηκε η καθεμιά, αλλά την προκλητικότητα, τον απροσδόκητο χαρακτήρα της ή και τη ρηχότητά της. Ετσι εξηγείται, λ.χ., το γεγονός ότι συγκάτοικος στην πρώτη θέση βρέθηκε η κυνικογιαπίστικη δήλωση «θέλω πίσω τη ζωή μου» του εριτίμου κ. Τόνι Χέιγουορντ, μεγαλοστελέχους της ΒΡ, που είχε καταπονηθεί ψυχοπνευματικώς με τη διαρροή πετρελαίου στον Κόλπο του Μεξικού και διεκδίκησε την επιστροφή του στις τερπνές συνήθειές του, τους ιστιοπλοϊκούς αγώνες του με σκάφη πολυτελείας και άλλα χαλαρά. Ετσι εξηγείται επίσης το ότι ψηλά στη λίστα βρέθηκε η εξής δήλωση της κ. Νάνσι Πελόσι, προέδρου της αμερικανικής Βουλής των Αντιπροσώπων: «Πρέπει να ψηφίσουμε το νομοσχέδιο υγειονομικής περίθαλψης, αν θέλετε να μάθετε τι περιέχει». Ε, λοιπόν, αν ο συλλέκτης μας παρακολουθούσε τι συμβαίνει στην Ελλάδα, θα ήξερε ότι δηλώσεις σαν κι αυτή της κ. Πελόσι, εδώ δεν χρειάζεται καν να γίνουν, γιατί εμείς, πάντοτε πρωτοπόροι, έχουμε κάνει κατ’ επανάληψη πράξη το περιεχόμενό τους: Οι βουλευτές μας ψήφισαν το Μνημόνιο 1 δίχως να το καλοκοιτάξουν, πιθανόν για να μη βρεθούν σε μπελάδες με την ιδεολογική συνείδησή τους· κι όταν ήρθε η σειρά του Μνημονίου 2, διάβασαν αναδρομικώς τι είχαν υπερψηφίσει με το Μνημόνιο 1, οπότε δεν τους έμεινε χρόνος να διαβάσουν το ίδιο το Μνημόνιο 2, τα άρθρα του οποίου άρχισαν να τα μελετούν όταν είχαν ήδη ψηφίσει τις εντολές του Μνημονίου 3 - και πάει λέγοντας και μνημονεύοντας.

Αλλά ας επανέλθουμε στην υπόθεσή μας. Αν, λοιπόν, ο φιλόπονος αποφθεγματοσυναγωγεύς μας είχε λάβει υπόψη του την ελληνική υπερπαραγωγή ατάκας και συμπεριελάμβανε τα θαυμαστά δημιουργήματα της πολιτικής μας ρητορείας στην ύλη του καταλόγου του, τότε και τα πρωτεία θα τα είχε αποδώσει σε Ελληνα και θα χρειαζόταν σελίδες επί σελίδων για να καταχωρίσει όλα τα σοφά πράγματα που έχουν ειπωθεί στον τόπο μας, από ημεδαπούς αλλά και από τους αλλοδαπούς που εσχάτως μας κυβερνούν. Ακόμα κι αν δεν αποφάσιζε να εντάξει αναδρομικώς στα αποθησαυρίσματά του τις προ του 2010 ρήσεις του είδους «Σεμνά και ταπεινά», «Το νόμιμο είναι και ηθικό» ή «Υπάρχουν λεφτά», σίγουρα δεν θα μπορούσε να παραβλέψει την «επανάσταση του αυτονόητου» και το «είμαστε αντιεξουσιαστές στην εξουσία», αποφθέγματα με τα οποία ο κ. Γ. Παπανδρέου εισάγεται επιτέλους στην Ιστορία ως καλύτερος μυθοπλάστης και από τον μυθιστοριογράφο αδερφό του Νίκο. Και δίπλα στις δηλώσεις αυτές, για λόγους λογοτεχνικής συνάφειας, δεν θα μπορούσε να μην καταγράψει τη διαβεβαίωση του επίσης αντιεξουσιαστή κ. Χρυσοχοΐδη ότι η κυβέρνηση διαθέτει ολόκληρο «αναπτυξιακό αφήγημα». Εδώ που τα λέμε, ο ίδιος ο τίτλος του υπουργείου στο οποίο αρχήγευε ο κ. Χρυσοχοΐδης πριν το παραδώσει στον άλλον προστάτη του λαού, τον κ. Παπουτσή, το υπουργείο Προστασίας του Πολίτη δηλαδή, θα έπρεπε να καταταγεί στις κορυφαίες ατάκες, έτσι όπως συμπυκνώνει σε ελάχιστες λέξεις τη μεγάλη παράδοση της ειρωνείας.

Μια ολόκληρη υποκατηγορία, υπό τον τίτλο «Κροκοδείλων δάκρυα και φαρισαίων λόγια», θα μπορούσε να ενθέσει στον κατάλογό του ο φιλέρευνος Αμερικανός βιβλιοθηκάριος. Και να κατατάξει εκεί την υψηλής περιεκτικότητας σε ειλικρίνεια ρήση του κ. Ξυνίδη, ως γραμματέως του ΠΑΣΟΚ τότε, ότι «ο πρωθυπουργός δεν κοιμάται τα βράδια και κλαίει», από την αγωνία του για το μέλλον του τόπου, μια αγωνία που τον υποχρέωσε να εκχωρήσει τμήμα της κυριαρχίας της χώρας, όπως ο ίδιος παραδέχτηκε με άλλη αξιομνημόνευτη δήλωσή του. Μαζί με την περί πρωθυπουργικής αγρύπνιας διαβεβαίωση, για να μη νιώθει μοναξιά, θα κατέτασσε τις αλλεπάλληλες δηλώσεις πολλών υπουργών (προεξάρχοντος του λίαν ευσυγκίνητου κ. Λοβέρδου), διά των οποίων επιχειρούν να πείσουν την κάμερα που τους καταγράφει ότι «πονούν μαζί με τον λαό», «έχουν χάσει τη ησυχία τους» και λοιπά δακρύβρεκτα. Και κάπου εκεί θα μπορούσε να σφηνώσει και τη δημόσια εξομολόγηση του επιτηρητή μας κ. Στρος-Καν, πως αν ήταν Ελληνας, ίσως κατέβαινε κι αυτός στους δρόμους, σαν θυμωμένος διαδηλωτής.

Ναι, τόμους ολόκληρους θα χρειαζόταν ο Αμερικανός καταγραφέας σπουδαίων ή σπουδαιοφανών ρήσεων για να στεγάσει την ελληνική παραγωγή, που αποκαλύπτεται τεράστια, αφού εδώ η πολιτική εννοείται ως εκτόξευση από το πεδίο βολής της τηλεόρασης της μιας ατάκας πάνω στην άλλη (με πρωταθλητή τον κ. Καρατζαφέρη, που δεν έχει κανένα πρόβλημα να χυδαιολογήσει, αρκεί αυτό να του δώσει ένα παραπάνω δίλεπτο στα κανάλια, που τόσο υπολήπτονται το «χιούμορ» του). Τι δηλαδή; Μπορεί να μείνει στ’ άγραφα το σαφέστατο «άλλο μείγμα» του κ. Σαμαρά, το άκρως υπεύθυνο «θα μιλήσω όταν το κρίνω εγώ» του κ. Καραμανλή, ο εν Δελφοίς χρησμός της κ. Διαμαντοπούλου σύμφωνα με τον οποίο «έχει πολύ μεγάλη σημασία η εθνική συναίνεση γιατί δεν χωράει να έχουν βάθος χρόνου και να γίνουν σεβαστά απ’ όλες τις κυβερνήσεις», τα συγχαρητήρια του κ. Βενιζέλου στο ΛΑΟΣ για την «υπεύθυνη στάση του στα εθνικά θέματα» ή η διαβεβαίωση του μητροπολίτη κ. Ανθιμου ότι «πνευματικός άνθρωπος χωρίς χριστιανισμό δεν υπάρχει»; Και, έλεος, είναι δυνατόν να μην απαθανατιστεί και να μην τιμηθεί με τα πρωτεία το πάγκαλον εκείνο απόφθεγμα «μαζί τα φάγαμε»; Θα φάει το μαύρο σκοτάδι μια τέτοια σοφή διάγνωση;...
kathimerini.gr