«Κατήγοροι» οι δικηγόροι...

ΡΕΠΟΡΤΆΖ: Σίλα Αλεξίου
Τρία βασικά σηµεία τριβής µε τα κυβερνητικά σχέδια...
Η αντίστροφη µέτρηση για την απελευθέρωση των κλειστών επαγγελµάτων έχει αρχίσει για την κυβέρνηση που γνωρίζει ότι µε το ξεκίνηµα της νέας χρονιάς θα βρεθεί αντιµέτωπη µε πολλές κοινωνικές και επαγγελµατικές οµάδες που νιώθουν ότι θίγονται τα συµφέροντά τους.

Το Μέγαρο Μαξίµουπαρέπεµψε τη συζήτηση για το άνοιγµα περίπου 350κλειστών επαγγελµάτων στις αρχές του 2011 και αυτό για να αποφευχθούν εντάσεις µεσούσης της εορταστικήςπεριόδου. Ωστόσο, θεωρείται θέµα ηµερών η κατάθεση του σχετικού νοµοσχεδίου στη Βουλή, καθώς ούτως ή άλλως η απελευθέρωση πρέπει βάσει του Μνηµονίου να έχει ολοκληρωθεί έως τα τέλη Φεβρουαρίου. ΤουπουργείοΟικονοµικών που επεξεργάζεται το κρίσιµο νοµοσχέδιο το οποίο αγγίζει περισσότερους από 2 εκατ. πολίτες, πρέπει το αµέσως επόµενο διάστηµα να έλθει να συνεννόηση µε τα συναρµόδια υπουργεία ώστε να αντιµετωπιστούν ενδεχόµενες ενστάσεις και αντιστάσεις υπουργών, που όπως φάνηκε στο τελευταίο Υπουργικό Συµβούλιο υπάρχουν και είναι ισχυρές.

Οι βουλευτές
Στην κυβέρνηση φοβούνται αναταράξεις ακόµηκαι στην Κοινοβουλευτική Οµάδα του ΠΑΣΟΚ, δεδοµένου ότι µεγάλο κοµµάτι τηςαπαρτίζεται από δικηγόρους που θίγονταιαπό τις δροµολογούµενες αλλαγές στο επάγγελµά τους. Παράλληλαο Γ. Παπακωνσταντίνου έχει λάβει σαφείς εντολές απότο Μέγαρο Μαξίµου να επισπεύσει τη διαδικασία (που απαιτεί το λιγότερο τρεις εβδοµάδες για συζήτηση στη Βουλή) καθώς τα µηνύµατα που εκπέµπουν οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ συνοψίζονται στο ότι δεν προτίθενται να δεχθούν εκ νέου κατάθεση καιψήφιση κρίσιµου νοµοσχεδίου µε τη µορφή του κατεπείγοντος. Στο µεταξύ,δικηγόροι, συµβολαιογράφοι, µηχανικοί, φαρµακοποιοί και αρχιτέκτονες έχουν προαναγγείλει δυναµικές κινητοποιήσεις αντιδρώντας στην άρση κεκτηµένων από δεκαετίες, που θα επιβληθεί µε τηνψήφιση του σχετικού νοµοσχεδίου περί κλειστών επαγγελµάτων. Οι προειδοποιήσεις πάντως δεν φαίνεται να κάµπτουν το υπουργείο Οικονοµικών που εµφανίζεται αποφασισµένο να προχωρήσει στο άνοιγµα χωρίς εξαιρέσεις, εκτιµώντας ότι αυτό θα οδηγήσει σε πτώση των τιµών και θα αποκαταστήσει την έννοια της κοινωνικής δικαιοσύνης.

Οι δικηγόροι εµφανίζονται – µέχρι στιγµής τουλάχιστον – να αντιδρούν πιο έντονα από όλους τους υπόλοιπους κλάδους στο σχέδιο της κυβέρνησης για πλήρες άνοιγµα όλων των επαγγελµάτων µέσωτης εξάλειψης κάθε είδους περιορισµού που θα µπορούσε να θεωρηθεί ως «προνόµιο» για την πλειονότητα των επαγγελµατιών κάθε χώρου.

Ως υπερκορεσµένοεπάγγελµα, οιδικηγόροι βλέπουν µε δέος την άρση των περιορισµών και κυρίως την κατάργηση των κατώτατων αµοιβών. Τα µέτρα προορίζονται να συµβάλουν στον εξορθολογισµό του κόστους µιας σειράς υπηρεσιών, στον υγιή ανταγωνισµό και τελικά στην καλύτερη εξυπηρέτηση του πολίτη. Οµως η Ελλάδα διαθέτει 34.000 δικηγόρους, δηλαδή 307 δικηγόρους ανά 100.000 κατοίκους, αναλογία που την ξεπερνάει µόνο η Κύπρος!

Τα σηµεία αιχµής για τουςδικηγόρους είναι τρία: Ηκατάργηση των ελάχιστων αµοιβών,η άρση της απαγόρευσης της διαφήµισης και η δυνατότητα άσκησης του επαγγέλµατος σε όλη την επικράτεια µε τη δηµιουργία έδρας. Οσον αφορά τα όρια των αµοιβών, ο κίνδυνος που ελλοχεύει – σύµφωνα µε πολλούς νοµικούς –είναι ο ευτελισµός των δικηγορικών υπηρεσιών, η αποδόµηση δηλαδή του δικηγορικού επαγγέλµατος.

«Για λόγους δηµοσίου συµφέροντος και µόνο δεν πρέπει να καταργηθούν οι ελάχιστες αµοιβές» τονίζει στα ΝΕΑ ο αντιπρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου Αθηνών Θ.Σχινάς. Και συνεχίζει: «Τα ελάχιστα όρια είναιχαµηλά. Αποτελούν ωστόσο ένα όριο ασφαλείας για την προστασία της αξιοπρέπειας του δικηγόρου. ∆εν µπορεί η αµοιβή του να καταστεί αντικείµενο διαπραγµάτευσης ενόψει της ανάγκης γιαδουλειά. Αλλωστε µιαπολύ χαµηλή αµοιβή ενέχειτον κίνδυνο παράνοµηςσυναλλαγής του δικηγόρου µε την πλευρά του αντιδίκου, που πιθανόν θα προσφερθεί να του δώσει περισσότερα».

Και σε άλλες χώρες
Οπως επισηµαίνουν νοµικοί, το σύστηµατων ελάχιστων αµοιβών ισχύει και στις άλλες χώρες της Ευρώπης µε κάποιες παραλλαγές. Σεπολλές χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης οι δικηγορικές αµοιβές ρυθµίζονται από την κυβέρνηση – όπως στην Αυστρία, τη Γερµανία, την Ιταλία, την Τσεχία και αλλού – και σε άλλες από τους δικηγορικούς συλλόγους. «Η κατάργηση των ελάχιστων αµοιβών θα καταστρέψει τα ασφαλιστικά µας ταµεία», υπογραµµίζει ο πρόεδρος του ∆ικηγορικού Συλλόγου Πειραιά Στ. Μανουσάκης, δεδοµένουότι δεν θα υπάρχει κανένας έλεγχος των υποχρεωτικών εισφορών.

Οσον αφορά το επιχείρηµατου κυβερνητικού επιτελείου περί της ανάγκηςαπελευθέρωσης των ελάχιστων αµοιβών τωνδικηγόρων για λόγους προώθησης της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας, οι δικηγόροι απαντούν µε το παράδειγµα τηςΓερµανίας, όπου ισχύει συγκεκριµένη αµοιβή γιασυγκεκριµένη δικηγορική πράξη. Ετσι,όπως επιµένουν, αποδεικνύεται στην πράξη ότιη οικονοµική ανάπτυξηδεν εµποδίζεται από αυτό και αποδίδουν τουςόποιους δισταγµούς επενδυτών να φέρουν κεφάλαια στην Ελλάδα µάλλον στουςαργούς ρυθµούς απονοµής της δικαιοσύνης και καθόλουστις ακριβές υπηρεσίες τους.

Ο υπερπληθωρισµός του επαγγέλµατος έχει ως συνέπεια να παρατηρείται ένας µεγάλος αριθµός άνεργων δικηγόρων – κυρίως νέων, αλλά και µεγαλύτερων – που κατά τη διάρκεια ενός έτους δεν καταγράφει ούτε µιαπαράσταση σε δικαστήριο.

Το 2009 ενδεικτικά4.127 δικηγόροι τηςΑθήνας από τους 21.532 δεν πραγµατοποίησαν καµιά παράσταση σε δικαστήριο, όπως συνέβη και µε 720 δικηγόρους του Πειραιά από τους 1.958.

Οι εδαφικοί περιορισµοί
Στις µεταρρυθµίσειςεπίσης συζητείταικαι η άρση των εδαφικών περιορισµών. Οι περιορισµοί αυτοί έχουν τεθεί για την εξυπηρέτηση των κατοίκων των µη προνοµιούχων περιοχών, καθώς ο κάθε δικηγόρος πουδιορίζεται σε κάθε περιφέρεια Πρωτοδικείου υποχρεούται να έχει έδρα και αποκλειστική απασχόληση στη συγκεκριµένη περιοχή, όπουδεν έχειαρµοδιότηταεπαγγελµατικής δραστηριοποίησηςδικηγόροςάλλης περιοχής, ειδικότερα στα αστικά δικαστήρια. Η αποκλειστικότητα αυτή αποτελεί κίνητρο εγκατάστασης δικηγόρων σε µηπρονοµιούχες περιοχές, διότι διαφορετικά όλοι θα επέλεγαν τις µεγάλες πόλεις.

Στην επικείµενη άρση των περιορισµών αυτών οι δικηγόροι προβάλλουν µια συγκεκριµένη ένσταση. Να µην επιτραπεί η δηµιουργία δεύτερης έδρας σε άλλη πληντης περιφέρειας διορισµού του κάθε δικηγόρου, ώστε να µην πληγούν οι τοπικοί δικηγόροι µε την τυχόν επεκτατική διάθεση των «µεγαλοδικηγόρων» των µεγάλων πόλεων Αθήνας, Πειραιά και Θεσσαλονίκης.

Το τρίτο σηµείο τριβής µεταξύ δικηγόρων και κυβέρνησης είναι η άρση της απαγόρευσηςτης διαφήµισης, όπως ισχύει σήµερα. Ο περιορισµός αυτός, όπως προβλέπει ο Κώδικας ∆εοντολογίας Ασκησης της ∆ικηγορίας, θεωρείται θεµιτός από τους δικηγόρους, καθώς σε διαφορετική περίπτωση οι οικονοµικά ισχυροί θα εξαφάνιζαν τους λιγότερο ισχυρούς και παράλληλα θα υπήρχε ο κίνδυνος ευτελισµού του επαγγέλµατος.

Υπό προϋποθέσεις
Από τη θέση αυτή η πλειονότητα των δικηγόρων δεν παρεκκλίνει. Προκειµένου όµως ναβρεθεί η χρυσή τοµή και προχωρήσουν οι δροµολογηµένες ούτως ή άλλως µεταρρυθµίσεις µε τις λιγότερες απώλειες, κάποιοι βάζουν «νερό στο κρασί τους» και συζητούν τη δυνατότητα διαφήµισης υπό αυστηρές προϋποθέσεις πουθα προσδιοριστούν µε προεδρικό διάταγµα.


«Υπάρχει κίνδυνος να βουλιάξουν τα ταµεία µας»
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Προκόπης Γιόγιακας , prok@dolnet.gr

«Η ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ των ελάχιστων αµοιβών – που προβλέπεται από το σχεδιαζόµενο άνοιγµα του επαγγέλµατος των µηχανικών – θα αποβεί εις βάρος της ποιότητας των έργων ενώ θα χαθούν πόροι από τα ασφαλιστικά ταµεία και το κράτος αλλά και τη χρηµατοδότηση του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και των άλλων πολυτεχνικών σχολών».

Αυτό υποστηρίζει µιλώντας στα «ΝΕΑ» ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιµελητηρίου Ελλάδας Χρήστος Σπίρτζης. «Εάν καταργηθεί και η τελευταία δικλίδα ασφαλείας για την ποιότητα ενός έργου, τότε θα αρχίζουν οι εκπτώσεις στην ασφάλεια αφού δεν θα υπάρχει άλλος τρόπος για να επιβιώσει ένας επαγγελµατίας», λέει.

Ο κ. Σπίρτζης εκφράζει ανοιχτά την αντίθεσή του στο άνοιγµα του επαγγέλµατος των µηχανικών, το οποίο χαρακτηρίζει «ανοιχτό», αφού, όπως λέει, «δεν υπάρχουν περιορισµοί για να το ασκήσει κάποιος». Οι διπλωµατούχοι µηχανικοί στην Ελλάδα είναι 150.000 (από τους οποίους περίπου 40.000 είναι τεχνολόγοι - µηχανικοί απόφοιτοι των ΤΕΙ).

Σηµειώνεται πάντως ότι αρκετοί νέοι µηχανικοί, παρ’ ότι αρνούνται να πάρουν δηµόσια θέση, θα ήθελαν το απόλυτο άνοιγµα του επαγγέλµατος – θίγει κυρίως τους παλαιότερους του κλάδου – και θεωρούν ότι θα βοηθήσει στην αύξηση της ανταγωνιστικότητάς τους, ειδικά µάλιστα σε µία περίοδο βαθιάς κρίσης, κατά τη διάρκεια της οποίας πάρα πολλοί µηχανικοί είναι ουσιαστικά άνεργοι.

Οικονοµικές απώλειες
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος του ΤΕΕ επιµένει ότι µε την κατάργηση των ελάχιστων αµοιβών θα υπάρχουν απώλειες περίπου 220 εκατοµµυρίων ευρώ από τον ΦΠΑ και την παρακράτηση των φόρων (χωρίς την οριστική φορολόγηση). Ταυτόχρονα θα χαθούν 12 εκατοµµύρια ευρώ από το ασφαλιστικό σύστηµα και 6 εκατοµµύρια ευρώ από τη χρηµατοδότηση του ΕΜΠ και των άλλων πολυτεχνικών σχολών. Αυτά τα ποσά θα πρέπει από εδώ και πέρα να καλύπτονται από τον κρατικό προϋπολογισµό. «Εάν υπήρχαν τα έσοδα 2 χρόνων µόνο από τους µηχανικούς, δεν θα κοβόταν η 13η και η 14η σύνταξη των χαµηλοσυνταξιούχων», επισηµαίνει.

Οπως αναφέρει ο κ. Σπίρτζης, «οι αµοιβές µελέτης και επίβλεψης στην Ελλάδα είναι της τάξης του 3,5% έως 4,5% του συνολικού κόστους του έργου (χωρίς την αξία της γης). Τα αντίστοιχα ποσά σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, που είτε έχουν είτε δεν έχουν κατώτατες αµοιβές, υπολογίζονται στο 12% έως 16% του κόστους του έργου».

Κατά τον πρόεδρο του ΤΕΕ, είναι υποκριτικό να µιλάµε για τις κατώτατες αµοιβές όταν µόλις τον περασµένο µήνα ανακοινώθηκαν αυξήσεις 3,1% στα δοµικά υλικά, τα οποία αποτελούν το 60% του κόστους του έργου. «Είναι προφανές ότι ακόµη κι αν µηδενίσουµε την κατώτατη αµοιβή του µηχανικού στην επόµενη αύξηση των δοµικών υλικών ο πολίτης δεν πρόκειται να κερδίσει τίποτα», λέει. «Το επάγγελµα του µηχανικού δεν είναι κλειστό», λέει ο πρόεδρος του Συλλόγου Πολιτικών Μηχανικών Νίκος Ζυγούρης. «Μπορεί να το ασκήσει οποιοσδήποτε έχει τα απαραίτητα ακαδηµαϊκά και επαγγελµατικά προσόντα χωρίς κανέναν περιορισµό. Οποιαδήποτε σύγκριση µε άλλα κράτη δεν θα πρέπει να γίνεται σε επί µέρους θέµατα, αλλά στο σύνολό τους.

Ναι, σε πολλά κράτη δεν υπάρχει κώδικας. Ωστόσο, υπάρχουν προδιαγραφές, υπάρχει σύστηµα αξιολόγησης και απόδοσης επαγγελµατικών δικαιωµάτων, υπάρχουν στελεχωµένες υπηρεσίες, όλα αυτά για τα οποία χρόνια φωνάζουµε και τίποτα δεν έγινε».

Συµπληρώνει τέλος ότι «η κατάργηση του κώδικα ελάχιστων αµοιβών το µόνο που µπορεί να εγγυηθεί είναι την απαξίωση του επαγγέλµατος του µηχανικού. Θα έχουµε φαινόµενα κερδοσκοπίας και κακής ποιότητας έργων και θα βιώσουµε τον αθέµιτο ανταγωνισµό µεταξύ των επαγγελµατιών µε διαφορετικά προσόντα, γνώσεις και ικανότητες µε ό,τι αυτό συνεπάγεται».
ΝΕΑ