Χερουβείµ ...

Του ∆ηµήτρη Μητρόπουλου
ΣΤΙΣ ΩΡΙΜΕΣ δηµοκρατίες δεν υπάρχουν προβλήµατα διακυβέρνησης. Οπως λένε οι κυνικοί Αγγλοσάξονες, «όταν έχεις ένα ζήτηµα που δεν µπορείς να αντιµετωπίσεις, κάνεις µια επιτροπή». Καθότι πονηροί, φροντίζουν, για τα µάτια της κοινής γνώµης, η επιτροπή να µην είναι αµιγώς κυβερνητική. Αλλά να περιλαµβάνει και ανώτερους δηµόσιους λειτουργούς, δικαστικούς και καθηγητές πανεπιστηµίου.

Είναι τα περίφηµα «quangos», κατά το ακρωνύµιο του όρου «quasinongovernmentalorganizations», που θα µπορούσε να σηµαίνει σε ελαφρώς στραµπουλιγµένα ελληνικά: ηµι / µη-κυβερνητικές οργανώσεις.

ΩΣΤΟΣΟ, ΑΝ µετατοπισθούµε από τους βρετανούς µανδαρίνους στα χερουβείµ του νεο-παπανδρεϊσµού, αυτό το «ηµι» είναι χρήσιµο ως ερµηνευτικό κλειδί. Τυπικά, η Ελλάδα είναι κοινοβουλευτική δηµοκρατία. Ουσιαστικά, όµως, η Ελλάδα του Γιώργου είναι ηµι-προεδρική δηµοκρατία. Οπως και τα quangos, πρόκειται για κάτι σε υβριδικό, αλλά σε σαφώς ευρύτερη κλίµακα. Το προεδρικό στοιχείο σηµαίνει πως το 40% της κυβέρνησης Παπανδρέου συνολικά – και το 60% των πιο σηµαντικών χαρτοφυλακίων της – έχει πάει σε εξωκοινοβουλευτικούς. Κάποιοι είναι βουλευτές Επικρατείας. Κάποιοι άλλοι όµως από συνεργάτες του Γιώργου έγιναν κατευθείαν υπουργοί και υφυπουργοί. ∆ΕΝ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ όµως το ίδιο και σε χώρες όπως η Αµερική; Οχι, γιατί εκεί η Γερουσία και το Κογκρέσο πρέπει να εγκρίνουν τις επιλογές του Λευκού Οίκου για την κυβέρνηση, αλλά και για τους σηµαντικούς δηµόσιους οργανισµούς ή τη ∆ικαιοσύνη. Σε πολλές περιπτώσεις, η έγκριση δεν έχει δοθεί. Τέτοια εξισορρόπηση εξουσιών δεν υπάρχει στα καθ’ ηµάς, όπερ εξηγεί εν µέρει γιατί η Κοινοβουλευτική Οµάδα του ΠΑΣΟΚ βρίσκεται σε ηµι-ανταρσία. Στην ηµιπροεδρική δηµοκρατία, ο βουλευτής της συµπολίτευσης εκλέγεται για να ψηφίζει τα νοµοσχέδια της κυβέρνησης και να ακούει τα παράπονα των ψηφοφόρων του που, επί εποχής Μνηµονίου, είναι αυξηµένα.

ΦΥΣΙΚΑ, ΟΙ άνθρωποι δεν αλλάζουν, ιδίως στην πολιτική. Η γραµµή Παπανδρέου είναι για περισσότερη πολιτική ψυχο-θεραπεία στους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ. Οσα ηρεµιστικά και να τους δώσουν όµως, το βασικό ισοζύγιο εξουσίας – «η Μπιρµπίλη κυβερνά, εσείς βλέπετε» – δεν µεταβάλλεται. Ισα-ίσα, όπως θα το νιώσουν σύντοµα τα υποζύγια της πράσινης Κοινοβουλευτικής Οµάδας, το ηµι-προεδρικό στοιχείο βαραίνει. Ο Παπανδρέου αποκτά γραµµατεία εκατό και βάλε στελεχών. Εντάξει, µια και πιάσαµε τα αγγλοσαξονικά, είθισται οι πρωθυπουργοί να έχουν το λεγόµενο «kitchen cabinet», δηλαδή ένα στενό πολιτικό επιτελείο µε το οποίο έχουν τόση οικειότητα, ώστε, που λέει ο λόγος, να µπορούν να το συγκαλέσουν και στην κουζίνα τους. Αλλά εδώ δεν µιλάµε για κουζίνα, µιλάµε για εστιατόριο. Το αναλαµβάνει η Ρεγγίνα Βάρτζελη που συνεχίζει να φαίνεται η κερδισµένη των θερινών κρυφών και φανερών πολέµων Ραγκούση, Παµπούκη, Γερουλάνου και άλλων. ΑΥΤΟ ΜΑΣ έλειπε λοιπόν – µια γραµµατεία Παπανδρέου; Αραγε θα αποκτήσει έτσι συνοχή η κυβέρνηση και καλύτερη επικοινωνία το Μαξίµου µε τους βουλευτές; Οχι. Αλλά η ηµιπροεδρική δηµοκρατία έχει µια ροπή προς τα ηµί-µετρα.
Αγιογραφιες από τα ΝΕΑ.