Η ταινία που έκλεισε τη Σπιναλόγκα...

Του Παύλου Θ. Κάγιου
Μερικοί από τους νεαρούς ηθοποιούς της ταινίας και µέλη του συνεργείου σε αναµνηστική φωτογραφία στη Σπιναλόγκα, «επτακόσια µέτρα απ’ τους ανθρώπους και εκατοµµύρια µέτρα µακριά από την ανθρωπιά» κατά τα λεγόµενα της σκηνοθέτιδας Λίλας Κουρκουλάκου
Πρωτοπόρο το ελληνικό σινεµά και η Λίλα Κουρκουλάκου, που πριν από 52 χρόνια γύρισε το φιλµ που οδήγησε στο κλείσιµο της Σπιναλόγκας
Είναι η...

µοναδική ταινία που πραγµατοποίησε γυρίσµατα πάνω του όσο λειτουργούσε «Το Νησί της Σιωπής» και η προβολή της – και ως επίσηµη συµµετοχή στο Φεστιβάλ Βενετίας το 1958 – οδήγησε στο κλείσιµο της Σπιναλόγκας. Και είναι µια ταινία µε υπόθεση και καστ γνωστών ηθοποιών της εποχής: Ορέστης Μακρής, Γιώργος Καµπανέλλης, Νίνα Σγουρίδου.

Στη Σπιναλόγκα, στο ενετικό τείχος - φυλακή που γεννιούνται, ζούνε και πεθαίνουνε οι χανσενικοί της Ελλάδος, φτάνει το 1957 η σκηνοθέτρια Λίλα Κουρκουλάκου και το συνεργείο της για ένα πρωτοποριακό τόλµηµα για την εποχή της: να καταγράψει το εφιαλτικό οδοιπορικό των αρρώστων µε λέπρα.

Η ταινία εκτυλίσσεται σε αυτό το µικρό νησί, που από το 1903 έως το 1958 λειτούργησε ως χώρος αποκλεισµού ανθρώπων που έπασχαν από λέπρα. Η επιβεβληµένη αποµόνωση των κατοίκων- ασθενών δηµιουργεί καθηµερινά τριβές και εντάσεις που απασχολούν τόσο τις Αρχές όσο και τους ίδιους τους ασθενείς. Ενα ζευγάρι γιατρών (Γιώργος Καµπανέλλης - Νίνα Σγουρίδου) που αγωνίζεται για τη θεραπεία της λέπρας στο νησί, πλήττεται τελικά από αυτήν, όταν ο άντρας υποκύπτει στην ασθένεια. Οµως, το νέο φάρµακο που στο µεταξύ έχει εφευρεθεί, αποκαθιστά την υγεία του και βοηθά στην ίαση και των υπόλοιπων ασθενών.

Η Αγλαΐα Μητροπούλου, στο βιβλίο της «Ελληνικός Κινηµατογράφος», λέει για την ταινία: «Το 1957 το “Νησί της Σιωπής” αποκαλύπτει µια καινούργια σκηνοθέτρια, τη Λίλα Κουρκουλάκου. Νέα, γεµάτη ενθουσιασµό, ύστερα από σπουδές στο Πειραµατικό Κέντρο Κινηµατογράφου της Ρώµης, βάζει σ’ αυτή τη µελέτη για τη ζωή των λεπρών στη Σπιναλόγκα µιαν αφοσίωση και µια στοργή που φωτίζουν νεορεαλιστικά το ντοκιµενταρίστικο πλαίσιο και στυλ της ταινίας».

Η σκηνοθέτρια – σήµερα αντιµετωπίζει σοβαρά προβλήµατα λόγω γήρατος – κάνει ένα τολµηρό κινηµατογραφικό βήµα για την εποχή της και αποµυθοποιεί την ασθένεια της λέπρας χωρίς να φτάνει στα άκρα και χωρίς να ωραιοποιεί τους χαρακτήρες.

Η ταινία θεωρείται πρωτοποριακή διεθνώς, τόσο στη σύλληψη του θέµατος όσο και στην εκτέλεση, αφού µερικά από τα γυρίσµατα έγιναν στο νησί της Σπιναλόγκας που τότε λειτουργούσε ως λεπροκοµείο.«Πρόκειται για µια ιστορική ταινία, που διαδραµάτισε σηµαντικό ρόλο και στη µετέπειτα ιστορία του νησιού και των κατοίκων του, αφού έγινε η αφορµή να κλείσει το λεπροκοµείο της Σπιναλόγκας και οι ελάχιστοι εναποµείναντες πρώην λεπροί να µεταφερθούν στο νοσοκοµείο λοιµωδών στην Αγία Βαρβάρα», συµπληρώνει η Αγλαΐα Μητροπούλου.

ΙΝFΟ

Η ταινία «Σπιναλόγκα: Το νησί της σιωπής» θα προβάλλεται στους κινηµατογράφους από 11 Νοεµβρίου ψηφιακά αποκατεστηµένη


Πρωτοπόρος στην εποχή της

Η Λίλα Κουρκουλάκου γεννήθηκε το 1936 στην Αθήνα και σπούδασε Κινηµατογράφο και Φιλολογία στη Ρώµη. Από το 1954 συνεργάστηκε για δύο χρόνια µε τη RΑΙ και τo 1957 γύρισε στην Αθήνα και σκηνοθέτησε την πρώτη µεγάλου µήκους ταινία της, «Σπιναλόγκα, το νησί της ντροπής». Αντιπροσώπευσε την Ελλάδα στο Φεστιβάλ Βενετίας και ήταν η πρώτη ταινία µυθοπλασίας από γυναίκα σκηνοθέτρια σε παγκόσµιο επίπεδο, που πήρε µέρος σε διεθνές κινηµατογραφικό φεστιβάλ. Το 1962 γύρισε τη δεύτερη µεγάλου µήκους ταινία µε θέµα «Κοµήτης του Χάλεϊ, η νύχτα της κολάσεως». Από το 1961 έως το 1966 ανέλαβε τη θέση της Συµβούλου Κινηµατογραφίας στο υπουργείο Βιοµηχανίας και ήταν µέλος της ειδικής επιτροπής που επεξεργάστηκε το πρώτο Νοµοσχέδιο περί Κινηµατογράφου. Το 1964 σκηνοθέτησε το πολιτικό ιστορικό ντοκιµαντέρ «Ελευθέριος Βενιζέλος». Σηµαντική επίσης υπήρξε η κοινωνική της προσφορά στο Ελληνικό Φως, στον Ερυθρό Σταυρό, στην κοινωνική επανένταξη των λεπρών της Ελλάδας.
ΟΡΙΧΟΝΤΕΣ από τα ΝΕΑ.