Γύρω από το τραπέζι µε τις προσδοκίες...

Της Πόπης Διαµαντάκου
Η ίδια η έννοια του διακαναλικού τηλεοπτικού γεγονότος για να υπηρετήσει την πολιτική σκηνοθεσία σε εποχές οµαλής δηµοκρατικής λειτουργίας αποτελεί υπερβολή. Η διακαναλική αναµετάδοση πολιτικού γεγονότoς ακόµη και για το debate των πολιτικών αρχηγών παραµονές των εθνικών εκλογών αποτελεί πλέον υπερβολή. Είναι µια µορφή εκβιαστικής διεκδίκησης της προσοχής των πολιτών από την...

...πλευρά των πολιτικών. Μοιάζει περισσότερο µε κάτι σαν νοσταλγική αναπαράσταση της ευχέρειας που είχαν παλιότερα οι κατέχοντες την κυβερνητική εξουσία να καταχρώνται την κρατική τηλεόραση για την προβολή τους. Η µοναδική πρόοδος σε αυτήν τη νοοτροπία, είναι ότι τηρούνται οι «όροι δηµοκρατίας», δηλαδή όλοι στην «πίστα». Εξ ου και τα κόµµατα της αντιπολίτευσης έσπευσαν να διεκδικήσουν χώρο στο πλάνο, δίπλα στον Πρωθυπουργό, για να υπηρετηθεί αυτό το δηµοκρατικό «σπρωξίδι» καναλιών, δηµοσιογράφων, πολιτικών αρχηγών, που αποκαλούµε debate.

Παλιοµοδίτικο, αποµεινάρι από µια εποχή που οι πολιτικοί νόµιζαν ότι η τηλεοπτική παρουσία είναι αρκετή για να εξασφαλίσει την επανεκλογή τους και που θεωρούσαν την τηλεόραση αποκλειστικώς ως προέκταση του προπαγανδιστικού τους οπλοστασίου. Είναι προφανές και συµβαίνει παντού στον κόσµο, ότι η τηλεόραση παραµένει το κορυφαίο µέσο στην υπηρεσία της πολιτικής σκηνοθεσίας. Καταστρώνονται ολόκληρες στρατηγικές από τα επιτελεία πολιτικών για το πώς θα την αξιοποιήσουν.

Αλλά η εγχώρια µέθοδος της διακαναλικής συνέντευξης και ειδικώς µε την πρωτοφανή σκηνοθεσία της προχθεσινής είναι η πλέον εύκολη και πρωτόγονη. Η εικόνα και µόνο της πανηγυρικής επισηµότητας µε τους δηµοσιογράφους όλων των καναλιών, ακόµη και εκείνων που επέλεξαν να µη µεταδώσουν απευθείας τη συνέντευξη (Σκάι και Star), δηµιουργεί την αίσθηση ενός γεγονότος υψίστης σηµασίας και εξαιρετικά επείγοντος. Ηδη προκαταλαµβάνεται το συναίσθηµα του κοινού.

Αυτό ακριβώς είναι και το πρόβληµα. Οι υπερβάλλουσες προσδοκίες του κοινού.

Οχι µόνο από το περιεχόµενο του πρωθυπουργικού λόγου, αλλά και από την ίδια την εικόνα. Και ήταν µίζερη. Ακαµπτη. Με το γαλάζιο φόντο, του ουρανού, πίσω από τους πρωθυπουργικούς ώµους και µπροστά µια σύνθεση τραπεζιών, ένα οριζόντιο και ένα κάθετο ενωµένα για να χωρέσουν γύρω γύρω οι επτά καναλικοί δηµοσιογράφοι στριµωγµένοι, ενώ στην κορυφή, στο κάθετο τραπέζι-έδρανο ο Πρωθυπουργός. «Στριµωγµένος» σε µια γωνίτσα και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Πεταλωτής, ίσα που να χωρά στην άκρη του πρωθυπουργικού τραπεζιού, συµπλήρωνε µια αίσθηση θεατρικής ακαµψίας. Ο µεγάλος αριθµός των προσώπων, επτά δηµοσιογράφοι, και η κατάχρηση του χρόνου σφράγισαν τελειωτικά µε πλήξη ένα αποτέλεσµα, όπου το πιο µοντέρνο στοιχείο ήταν εκείνο το Μac µε το πληκτρολόγιο και την ανοιχτή οθόνη, που φαινόταν στα πλάνα του πρωθυπουργικού προφίλ.

Η σκηνοθεσία του εν λόγω τηλεοπτικοπολιτικού γεγονότος έµοιαζε να µην έχει λάβει υπόψη της, µέσα στη βιάση να σταλεί το πολιτικό µήνυµα σε πολίτες – και µάλλον περισσότερο σε εσωτερικούς «φίλους» και εξωτερικούς αντιπάλους – ότι απευθύνεται σε ένα τηλεοπτικό κοινό εκπαιδευµένο τηλεοπτικώς και απαιτητικό, αλλά και ένα κοινό ζαλισµένο από επικοινωνιακές οπερέτες και από τον διαρκή συναισθηµατικό εκβιασµό (Μνηµόνιο-αντιµνηµόνιο κ.λπ.), απογοητευµένο, µακριά από εκείνη την αλλοτινή στράτευση σε ιδέες και πολιτικούς χώρους, αλλά κυρίως ένα κοινό ευµετάβλητο. Αυτό κάθε άλλο παρά τους έλληνες πολίτες και µόνο αφορά. Είναι διαπίστωση εδώ και µερικά χρόνια αγορών και πολιτικών ερευνητών. Οι µεγαλύτερες κατηγορίες πολιτών κάνουν «ζάπινγκ» σε πολιτικούς χώρους και πρόσωπα, όπως σε τηλεοπτικά προγράµµατα. Το δυσκολότερο είναι να τους συγκρατήσει κανείς παρά να τους γοητεύσει.


Η αναπαραγωγή θα γινόταν
Σε συνθήκες τηλεοπτικής και δηµοκρατικής ωριµότητας η ίδια συνέντευξη θα µπορούσε να γίνει σε ένα µόνο κανάλι, µε έναν, το πολύ δύο δηµοσιογράφους – έτσι κι αλλιώς η αναπαραγωγή της θα γινόταν – και να µη διαρκέσει περισσότερο από ένα 45λεπτο, το πολύ µια ώρα. Η συνέντευξη που οργανώνει ένας δηµοσιογράφος έχει σενάριο και ροή. Το να στριµώχνονται όλοι, κανάλια, δηµοσιογράφοι, Πρωθυπουργός, σε ένα πλάνο και να διεκδικούν χώρο σε αυτό και οι υπόλοιποι πολιτικοί χώροι, λες και καταλύεται η δηµοκρατία αν δεν πάρουν µερτικό από την τηλεοπτική πλήξη, δεν αποδεικνύει παρά τη διατήρηση εκείνων των νοοτροπιών που οδήγησαν στο ελαττωµατικό πολιτικοµιντιακό τοπίο. Αλλά αυτό είναι άλλη συζήτηση...
NEA