10 αλλαγές στους φόρους το 2011 ...

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Ελενα Λάσκαρη
Παγίδες με τεκμήρια και αποδείξεις στήνει το υπουργείο Οικονομικών με τον τελευταίο φορολογικό νόμο, που φέρνει τα πάνω-κάτω στη φορολογία εισοδήματος και ανοίγει τον δρόμο για εξονυχιστικούς εξατομικευμένους ηλεκτρονικούς ελέγχους σε κάθε φορολογούμενο. Χθες, το υπουργείο Οικονομικών απέστειλε στις Εφορίες μακροσκελή εγκύκλιο με τις βασικές διατάξεις του τελευταίου φορολογικού νόμου ώστε να μπορέσει να προχωρήσει η εφαρμογή τους. Ετσι,... ανοίγει ο δρόμος για ελέγχους πόθεν έσχες ακόμα και για την πρώτη κατοικία και για την εφαρμογή αυστηρών τεκμηρίων που πιάνουν ακίνητα, αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, αεροσκάφη, δίδακτρα, οικιακούς βοηθούς αλλά και τόκους στεγαστικών δανείων. Στην εφαρμογή των τεκμηρίων, το οικονομικό επιτελείο έχει εναποθέσει πολλές ελπίδες για την πάταξη της φοροδιαφυγής και την τόνωση των εσόδων, εγγράφοντας μάλιστα στο προσχέδιο του προϋπολογισμού έσοδα 700 εκατ. ευρώ το επόμενο έτος. Με βάση τον ίδιο νόμο ενεργοποιούνται διατάξεις που φέρνουν δέκα μεγάλες αλλαγές και συγκεκριμένα:

1Καθιερώνεται ενιαία κλίμακα φορολογίας εισοδήματος. Η νέα φοροκλίμακα φέρνει επιβαρύνσεις για όσους δηλώνουν εισοδήματα πάνω από 40.000 ευρώ.

2Το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ συνδέεται με αποδείξεις. Το υπουργείο Οικονο μικών με την εγκύκλιο λέει στους φορολογουμένους: Μετρήστε το πλήθος των αποδείξεων, αθροίστε τα ποσά τους, βάλτε τες σε έναν φάκελο με το ονοματεπώνυμο και τον ΑΦΜ σας και στείλτε τις στην Εφορία. Αν όμως στους δειγματοληπτικούς ελέγχους που ακολουθήσουν κάποιες αποδείξεις έχουν σβηστεί, να είστε έτοιμοι να δηλώσετε στην Εφορία τα... σβησμένα στοιχεία της απόδειξης.

3Ανοίγει ο δρόμος για το πλήρες ηλεκτρονικό φακέλωμα κάθε φορολογουμένου. Διάταξη νόμου υποχρεώνει υπουργεία, δικαστικές αρχές, ΟΤΑ, κάθε ένωση προσώπων, επαγγελματικό φορέα ή οργάνωση (π.χ. δικηγορικούς συλλόγους ή ασφαλιστικές εταιρείες, επιμελητήρια) να υποβάλλουν στο υπουργείο Οικονομικών με ηλεκτρονική μορφή στοιχεία οικονομικού και φορολογικού ενδιαφέροντος όπως αμοιβές, αποζημιώσεις, οικονομικές ενισχύσεις, επιδοτήσεις, απαιτήσεις από διεκδικήσεις, στοιχεία για την παροχή αδειών άσκησης επαγγέλματος, πληροφορίες για κατοχή ακινήτων, αυτοκινήτων, αεροσκαφών, πλοίων ή σκαφών αναψυχής και λοιπών περιουσιακών στοιχείων. Με τον τρόπο αυτόν το υπουργείο Οικονομικών θα δημιουργήσει το ηλεκτρονικό προφίλ κάθε φορολογουμένου και με το πάτημα ενός κουμπιού η Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων θα μπορεί να πραγματοποιήσει διασταυρώσεις με στόχο τον εντοπισμό φοροφυγάδων. Οι τράπεζες έχουν ήδη σχετική υποχρέωση παροχής στοιχείων χωρίς να είναι σε ηλεκτρονική μορφή.

4Λίστες φοροφυγάδων στο Διαδίκτυο. Παρ΄ ότι θα υπάρχει περιορισμένη πρόσβαση στα στοιχεία αυτά, θεσμοθετείται η χρήση του Διαδικτύου για τη δημοσιοποίηση του καταλόγου φορολογουμένων που βαρύνονται με φοροδιαφυγή και καταρτίζεται κάθε χρόνο από τις Εφορίες.

5Ερχεται το τέλος των παραδοσιακών δηλώσεων. Από το 2011 μόνον οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι που δεν υποβάλλουν τις δηλώσεις τους μέσω λογιστών θα μπορούν να υποβάλλουν τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος με άλλη μορφή πλην της ηλεκτρονικής. 6«Τακτοποιούνται» φόροι μεταξύ συζύγων. Εφεξής κάθε σύζυγος θα είναι υπεύθυνος για την εξόφληση του δικού του φόρου.

7Καταργείται η αυτοτελής φορολόγηση εισοδημάτων. Τα επιδόματα εφοριακών, τελωνειακών, οι αποζημιώσεις βουλευτών, δικαστικών, τα συμβόλαια αθλητών κ.ά. που φορολογούνταν μέχρι πέρυσι με προνομιακούς όρους, φορολογούνται με βάση την κλίμακα.

8Καθιερώνεται φόρος στα μπόνους των τραπεζικών στελεχών με συντελεστές που φτάνουν ακόμα και το 90%.

9Καθιερώνεται όμως και κλίμακα φόρου αποζημιώσεων με συντελεστές από 10% έως 30% και αφορολόγητο 60.000 ευρώ.

10Στην τσιμπίδα της Εφορίας και τα εταιρικά αυτοκίνητα.


Γολγοθάς με το σβήσιμο των αποδείξεων

Γολγοθάς μπορεί να αποδειχθεί η σύνδεση του αφορολογήτου με αποδείξεις για όσους φορολογουμένους δεν έχουν... προνοήσει να κρατούν φωτοαντίγραφα.

Το υπουργείο Οικονομικών ζητεί από τους φορολογουμένους να μετρήσουν μία προς μία τις αποδείξεις, να αθροίσουν τα ποσά δαπανών και βάζοντάς τες σε φάκελο, στον οποίο θα αναγράψουν το ονοματεπώνυμο και τον ΑΦΜ, να τις στείλουν μαζί με τη δήλωσή τους στην Εφορία. Ο φάκελος θα παραμείνει κλειστός στην Εφορία μέχρι την ημερομηνία λήξης της προθεσμίας υποβολής των δηλώσεων. Στη συνέχεια οι φάκελοι θα ανοιχτούν και θα διενεργηθεί δειγματοληπτικός έλεγχος. Το υπουργείο Οικονομικών ζητεί να είναι ευδιάκριτα, προκειμένου να αναγνωρίζονται οι αποδείξεις για το αφορολόγητο, η επωνυμία της εκδότριας επιχείρησης, ο ΑΦΜ αυτής, η ημερομηνία έκδοσης και το τελικό ποσό. «Σε περίπτωση κατά την οποία η απόδειξη δεν είναι τυπωμένη με έντονα στοιχεία και πιθανολογείται η πλήρης εξαφάνισή τους ο φορολογούμενος πρέπει να επαναλάβει την επωνυμία της επιχείρησης, τον ΑΦΜ, την ημερομηνία και τα ποσά, ούτως ώστε να καθίσταται στη συνέχεια εφικτός ο έλεγχός τους από τη Φορολογούσα Αρχή», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην εγκύκλιο. Παρότι η αίσθηση που επικρατεί είναι πως ουδείς θα ασχοληθεί με την καταμέτρηση μίας προς μία των αποδείξεων, σε περίπτωση κατά την οποία γίνει έλεγχος και κάποιες αποδείξεις έχουν σβηστεί (κάτι σύνηθες, με την πάροδο του χρόνου) το υπουργείο Οικονομικών λέει ούτε λίγο ούτε πολύ στους φορολογουμένους να έχουν εύκαιρα τα στοιχεία των αποδείξεων! Εναλλακτικά η υποβολή των δηλώσεων μπορεί να γίνει ηλεκτρονικά μέσω ειδικής φόρμας, επιλογή η οποία προϋποθέτει αρκετές ώρες εργασίας στο σπίτι ή στο γραφείο για την καταγραφή των στοιχείων των αποδείξεων... Με την εγκύκλιο για την εφαρμογή του τελευταίου φορολογικού νόμου που εστάλη χθες στις Εφορίες, ξεκαθαρίζει πάντως ποιες αποδείξεις υπολογίζονται για το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ και πώς γίνεται η σύνδεση ανάμεσα στο αφορολόγητο όριο και στις απαιτούμενες αποδείξεις.



Τα 10 SΟS
Από την εγκύκλιο προκύπτουν με σαφήνεια τα 10 SΟS για τις αποδείξεις, τα οποία πρέπει να γνωρίζουν οι φορολογούμενοι για να διασφαλίσουν το αφορολόγητο των 12.000 ευρώ. Συγκεκριμένα:

1 Για την κάλυψη του αφορολογήτου απαιτούνται αποδείξεις ίσες με το 10% του ατομικού εισοδήματος εφόσον αυτό είναι μέχρι 12.000 ευρώ και ίσες με το 30% του εισοδήματος για το τμήμα του εισοδήματος από 12.000 ευρώ και άνω. Για ατομικό εισόδημα μέχρι 6.000 ευρώ δεν απαιτείται προσκόμιση αποδείξεων δαπανών. 2 Η προσαύξηση του αφορολόγητου ποσού του υπόχρεου λόγω των τέκνων που τον βαρύνουν δεν συνδέεται με προσκόμιση αποδείξεων δαπανών.

Ανώτατο όριο 12.000 ευρώ
3 Το ανώτατο όριο απαιτούμενων δαπανών είναι 12.000 ευρώ. Οταν οι δαπάνες είναι περισσότερες από τις απαιτούμενες και μέχρι 15.000 ευρώ ατομικά ή 30.000 ευρώ για οικογένεια, ο φορολογούμενος δικαιούται και μείωση φόρου ίση με 10% της διαφοράς μεταξύ των δηλούμενων και των απαιτούμενων δαπανών. Οταν οι δαπάνες είναι λιγότερες από τις απαιτούμενες, ο φορολογούμενος επιβαρύνεται με ποσοστό φόρου ίσο με 10% του ποσού των δαπανών που υπολείπεται.

4 Το ποσό των δαπανών μερίζεται μεταξύ των συζύγων ανάλογα με το ύψος του εισοδήματός τους που δηλώνεται με την αρχική δήλωσή τους και φορολογείται με τις γενικές διατάξεις. Επιπλέον, προβλέπεται μεταφορά ποσού δαπανών από τον έναν σύζυγο στον άλλον εφόσον έχει καλύψει το αφορολόγητο ποσό του.

Μόνο οι εντός Ελλάδος
5 Στις αποδείξεις που υπολογίζονται για το αφορολόγητο, αναγνωρίζονται μόνο δαπάνες εντός Ελλάδος για την αγορά αγαθών και λήψη υπηρεσιών.

6 Επίσης υπολογίζονται τα ειδικά στοιχεία που εκδίδουν οι επιχειρήσεις λόγω των συγκεκριμένων υπηρεσιών που παρέχουν (π.χ. αποδείξεις ΕΛ.ΤΑ., εταιρειών courier, πινακίδια χρηματιστηριακών εταιρειών για την αμοιβή των παρεχόμενων υπηρεσιών μόνο κ.λπ.). Αντίθετα, δεν εκπίπτει το κόστος αγοράς κρατικών λαχείων, τα ποσά που καταβάλλονται για τη συμμετοχή σε τυχερά παιχνίδια (π.χ. Κίνο, Στοίχημα κ.λπ.) και η δαπάνη εισόδου σε καζίνο.

7 Αναγνωρίζεται επίσης η δαπάνη για παροχή υπηρεσιών από συμβολαιογράφο για σύνταξη συμβολαίου απόκτησης ακινήτου, εφόσον βέβαια η δαπάνη αυτή δεν αφορά γονική παροχή ή δωρεά. Όταν στις περιπτώσεις αυτές η αμοιβή του συμβολαιογράφου αναγράφεται στο συμβόλαιο, τότε για την απόδειξη της πραγματοποίησης της δαπάνης επισυνάπτονται από τον φορολογούμενο φωτοτυπίες των σελίδων του συμβολαίου από τις οποίες προκύπτει η δαπάνη.

Ποιες εξαιρούνται
8 Εξαιρούνται και δεν λαμβάνονται υπόψη οι δαπάνες για απόκτηση περιουσιακών στοιχείων, οι δαπάνες για ύδρευση, αποχέτευση, ηλεκτρισμό, τηλεπικοινωνίες γενικώς, για εισιτήρια σε κάθε είδους μεταφορικό μέσο και όσες δαπάνες με βάση άλλες φορολογικές διατάξεις λαμβάνονται υπόψη για φορολογικές ελαφρύνσεις. Ετσι, δεν λαμβάνονται υπόψη δαπάνες για αγορά ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτου, πλοίων αναψυχής, αυτοκινήτων, δίτροχων κ.λπ. οχημάτων, για ανέγερση ακινήτου, για τοκοχρεολυτική απόσβεση δανείων ή πιστώσεων κ.λπ., δαπάνες οι οποίες αφαιρούνται από το συνολικό εισόδημα του φορολογουμένου, δηλαδή για ασφάλιση ζωής ή θανάτου, οι εισφορές που καταβάλλονται στα ταμεία ασφάλισης, οι τόκοι στεγαστικών δανείων για πρώτη κατοικία, τα έξοδα ιατρικής περίθαλψης κ.λπ., οι δαπάνες που μειώνουν το ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση τη φορολογική κλίμακα, δηλαδή τα έξοδα νοσοκομειακής περίθαλψης, οι δαπάνες για ενοίκιο κύριας κατοικίας, για τόκους στεγαστικών δανείων για πρώτη κατοικία, για παράδοση κατ΄ οίκον μαθημάτων ή για φροντιστήρια, για δικηγόρους λόγω παροχής νομικών υπηρεσιών κ.λπ., όπως και δαπάνες ποσοστό των οποίων εκπίπτει από το ακαθάριστο εισόδημα των ακινήτων, δηλαδή για ασφάλιστρα πυρκαγιάς ή άλλων κινδύνων, για δικαστικές δαπάνες και για αμοιβή δικηγόρων για δίκες μισθωτικών διαφορών μεταξύ ιδιοκτητών και διαχειριστών ιδιοκτησίας κατά ορόφους.

Από τα κοινόχρηστα
9 Δεν περνάνε στην Εφορία οι δαπάνες εξόφλησης λογαριασμών ύδρευσης, αποχέτευσης και ηλεκτροδότησης κοινόχρηστων χώρων, αλλά αναγνωρίζονται οι πάσης φύσεως δαπάνες αγοράς υλικών και παροχής υπηρεσιών των κοινοχρήστων μετά τον επιμερισμό τους στους ενοίκους ή στους ιδιοκτήτες των οριζόντιων ιδιοκτησιών. Στις περιπτώσεις αυτές ο διαχειριστής της πολυκατοικίας θα εκδίδει και θα χορηγεί σε κάθε συνιδιοκτήτη ή ενοικιαστή κατά περίπτωση (ανάλογα με το ποιον βαρύνει η δαπάνη) συγκεντρωτική κατάσταση των ετήσιων δαπανών της πολυκατοικίας, στην οποία θα εμφανίζεται το ποσό των κοινόχρηστων δαπανών που λαμβάνονται υπόψη για την κάλυψη του αφορολόγητου ποσού. Από την κατάσταση αυτή θα προκύπτει αναλυτικά το είδος της δαπάνης, ο αριθμός του τιμολογίου ή της απόδειξης λιανικής πώλησης, του τιμολογίου ή της απόδειξης παροχής υπηρεσιών, το ποσό της δαπάνης, καθώς και η κατανομή του συνόλου των δαπανών αυτών στον κάθε συνιδιοκτήτη ή ένοικο κατά περίπτωση, ανάλογα με το ποσοστό συνιδιοκτησίας κάθε οριζόντιας ιδιοκτησίας στους κοινόχρηστους χώρους. Αντίγραφο της συγκεντρωτικής κατάστασης θα συνυποβάλλεται από κάθε συνιδιοκτήτη ή ένοικο, κατά περίπτωση, μαζί με τις λοιπές αποδείξεις δαπανών και το αναγραφόμενο ποσοστό δαπάνης θα συναθροίζεται με τις λοιπές δαπάνες που καλύπτουν το αφορολόγητο ποσό. Τα πρωτότυπα των δικαιολογητικών στοιχείων των κοινόχρηστων δαπανών θα διαφυλάσσονται από τον διαχειριστή της πολυκατοικίας.

Χωρίς αποδείξεις
10 Το αφορολόγητο ποσό χωρίς να προσκομίσουν αποδείξεις δικαιούνται οι δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας, οι φυλακισμένοι και οι κάτοικοι κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης που αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα πλέον του 90% του συνολικού εισοδήματός τους. Οι λοιποί κάτοικοι εξωτερικού που αποκτούν εισόδημα στην Ελλάδα δεν προσκομίζουν αποδείξεις δαπανών, δεδομένου ότι δεν δικαιούνται το αφορολόγητο ποσό της φορολογικής κλίμακας.

ΜΙΑ ΠΡΟΣ ΜΙΑ

Ο φορολογούμενος θα τις μετρήσεις μία προς μία, θα τις αθροίσει, θα τις τοποθετήσει σε φάκελο και θα τις στείλει στην Εφορία


Ηλεκτρονική υποβολή δηλώσεων για όλους πλην μισθωτών και συνταξιούχων

ΑΛΛΑΓΕΣ ΣΤΟΝ τρόπο υποβολής των φορολογικών δηλώσεων, τις εκπτώσεις σε περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης, τη λήψη αντιγράφων σε περίπτωση διαζευγμένων και τη χωριστή βεβαίωση των φόρων μεταξύ συζύγων φέρνει η εφαρμογή του τελευταίου φορολογικού νόμου.

Από το επόμενο έτος εξαιρούνται από την υποχρεωτική ηλεκτρονική υποβολή των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος μόνο μισθωτοί και συνταξιούχοι, υπό την προϋπόθεση ότι δεν υποβάλλουν τις δηλώσεις τους μέσω λογιστών.

Αντίθετα, υποχρέωση υποβολής ηλεκτρονικής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος έχουν από το 2011 και μετά, όλα τα φυσικά πρόσωπα επιτηδευματίες, που έχουν επιχείρηση ή ασκούν ελευθέριο επάγγελμα και κάθε άλλο φυσικό πρόσωπο (μη επιτηδευματίας), που υποβάλλει τη δήλωσή του μέσω εξουσιοδοτημένου λογιστή.

Παράλληλα, με διατάξεις του νόμου επανέρχονται οι εκπτώσεις 1,5% επί του φόρου εισοδήματος στην περίπτωση εφάπαξ εξόφλησης εντός της ημερομηνίας καταβολής της πρώτης δόσης όπως και η έκπτωση 1,5% επί του οφειλόμενου φόρου αλλά με όριο έκπτωσης τα 118 ευρώ στην περίπτωση ηλεκτρονικής υποβολής της δήλωσης.


Αλλαγές για συζύγους και διαζευγμένους

ΑΛΛΑΓΕΣ ΕΠΕΡΧΟΝΤΑΙ για συζύγους και διαζευγμένους. Παρέχεται πλέον (από τη δημοσίευση του νόμου στις 23/4/2010) η δυνατότητα στους συζύγους που βρίσκονται σε διάσταση ή διάζευξη να λαμβάνουν αντίγραφο της κοινής δήλωσης φορολογίας εισοδήματός τους και του εκκαθαριστικού σημειώματος που προκύπτει από αυτή, τόσο του οικονομικού έτους της υποβολής της αίτησης χορήγησής τους όσο και των προηγούμενων ετών. Στην έννοια της κοινής δήλωσης περιλαμβάνονται και όλα τα έντυπα και δικαιολογητικά που συνυποβάλλονται με τη δήλωση, καθώς και οποιοδήποτε άλλο στοιχείο υπάρχει στον φάκελο της κοινής δήλωσης.

Ειδικά επί συνιδιοκτησίας ακινήτου, χορηγούνται από τον φάκελο του συνιδιοκτήτη που το εκμίσθωσε μονομερώς, αντίγραφο μισθωτηρίου συμβολαίου και λοιπά στοιχεία που αφορούν το κοινό ακίνητο, στους λοιπούς συνιδιοκτήτες, για διεκδίκηση των νομίμων δικαιωμάτων τους στο δικαστήριο και δήλωση των εισοδημάτων τους από το ακίνητο αυτό.

Επιπλέον, με βάση τις νέες διατάξεις, η οφειλή για φόρο, τέλη και εισφορές που αναλογούν στα εισοδήματά των συζύγων που υποχρεούνται στην υποβολή κοινής δήλωσης, βεβαιώνεται (από τις δηλώσεις του οικονομικού έτους 2011 και μετά) στον κάθε σύζυγο χωριστά και η ευθύνη για την καταβολή τους βαρύνει επίσης τον καθέναν από αυτούς χωριστά.


Στήνουν παγίδες με τεκμήρια σε σπίτια, Ι.Χ., σκάφη

Παγίδες με αυστηρότερα τεκμήρια για σπίτια, αυτοκίνητα, σκάφη αναψυχής, αεροσκάφη, πισίνες, δίδακτρα και οικιακούς βοηθούς στήνει το υπουργείο Οικονομικών προσδοκώντας από την εφαρμογή τους να εισπράξει έσοδα 700 εκατ. ευρώ το επόμενο έτος.

Τα νέα τεκμήρια, όπως διευκρινίζεται στην εγκύκλιο εφαρμογής του τελευταίου φορολογικού νόμου, ακουμπάνε πλέον την πρώτη κατοικία στην οποία εφαρμόζεται και πόθεν έσχες από το πρώτο τετραγωνικό (καταργήθηκε το όριο απαλλαγής των 120 τ.μ.) αλλά και τους τόκους στεγαστικών δανείων. Δυσκολίες θα αντιμετωπίσουν όσοι επιχειρήσουν να δικαιολογήσουν τεκμήρια μέσω πώλησης περιουσιακών στοιχείων. Ορίζεται ότι τα έσοδα από την πώληση μετοχών ή ακινήτων πρέπει να είναι μειωμένα με το κόστος αγοράς τους αν είχαν αγοραστεί ή με τον φόρο δωρεάς αν είχαν αποκτηθεί από δωρεά κ.ο.κ. Για παράδειγμα, αν ένας φορολογούμενος πουλάει τη χρήση 2010 ένα ακίνητο το οποίο είχε αγοράσει τη χρήση 2005 και επικαλείται το έσοδο από την πώληση του ακινήτου για την κάλυψη ή τον περιορισμό της συνολικής ετήσιας δαπάνης, θα πρέπει από το έσοδο της πώλησης να αφαιρέσει το κόστος αγοράς του ακινήτου, εκτός αν η αγορά του ακινήτου αποτέλεσε τη χρήση 2005 που αγοράστηκε τεκμήριο και ο φορολογούμενος επικαλείται εκτός από το έσοδο της πώλησης και ανάλωση κεφαλαίου προηγούμενων ετών στα οποία συμπεριλαμβάνεται το έτος 2005.







Και στους συγγενείς
Παγίδες αποτελούν τα νέα τεκμήρια για συγγενείς πρώτου βαθμού που συγκατοικούν και για φαντάρους που συγκατοικούν με συγγενείς τους. Οσοι υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία στις Ενοπλες Δυνάμεις ή συγκατοικούν με συγγενείς πρώτου βαθμού και έχουν μειωμένες δαπάνες διαβίωσης, λόγω αποδεδειγμένης συμβολής στις δαπάνες αυτές των συγγενών τους με την προϋπόθεση ότι οι τελευταίοι έχουν εισόδημα από εμφανείς πηγές, περιλαμβάνονται στον κατάλογο (περιλαμβάνονται επίσης φυλακισμένοι, νοσηλευόμενοι, άνεργοι, ορφανοί) των προσώπων που μπορούν να αμφισβητήσουν τα τεκμήρια, υπό την προϋπόθεση βεβαίως αποδείξεων στη βάση πραγματικών περιστατικών ή στοιχείων. Στην εγκύκλιο ορίζεται ότι για τις δύο αυτές περιπτώσεις, η διαφορά μεταξύ της αντικειμενικής δαπάνης και της πραγματικής δαπάνης λαμβάνεται υπόψη για τον υπολογισμό της συνολικής αντικειμενικής δαπάνης του γονέα ή του τέκνου που συμβάλλει στις δαπάνες διαβίωσης του υπόχρεου. Ετσι, για έναν φαντάρο ο οποίος δεν μπορεί να καλύψει το τεκμήριο 3.600 ευρώ για αυτοκίνητο 1.400 κ. εκ. που έχει στην κατοχή του, η διαφορά θα επιβαρύνει τους γονείς του και συγκεκριμένα εκείνον που έχει το μεγαλύτερο εισόδημα.

Με τη χθεσινή εγκύκλιο ξεκαθαρίζει και ο τρόπος με τον οποίο θα απαλλαγούν από τα τεκμήρια όσοι έχουν στην κατοχή τους ακίνητο που παραμένει κλειστό για διάστημα μεγαλύτερο των έξι μηνών στη διάρκεια του έτους.

Οι μεγάλες αλλαγές
Το τέλος στις απαλλαγές του πόθεν έσχες για την πρώτη κατοικία αλλά και από τα τεκμήρια για τις δόσεις στεγαστικών δανείων σήμανε ο νέος φορολογικός νόμος. Συγκεκριμένα:

1Καταργήθηκε η απαλλαγή από το τεκμήριο της δαπάνης αγοράς ή ανέγερσηςπρώτης κατοικίας, καθώς και της δαπάνης για την ανέγερση οικοδομής από οικοδομική επιχείρηση. Επομένως τα ποσά που καταβάλλονται από 23/4/2010 και μετά για την αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας ή οικοδομής από ατομική οικοδομική επιχείρηση αποτελούν τεκμήριο. Διευκρινίζεται ότι τα ανωτέρω ισχύουν και για οικοδομή ανεγειρόμενη ήδη την 23/4/2010, αλλά μόνο για δαπάνες που καταβάλλονται από την ημερομηνία αυτή και μετά.

2Καταργήθηκε επίσης η απαλλαγή από το τεκμήριο των ποσών που καταβάλλονται για τοκοχρεολυτική απόσβεση των δανείων που ελήφθησαν ή λαμβάνονται για αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας, καθώς και για δάνεια που λαμβάνονται για αγορά εξοπλισμού γεωργικής επιχείρησης και για αγορά οικοπέδου από επιτηδευματίες που ασχολούνται επαγγελματικά με την ανέγερση και πώληση οικοδομών. Η κατάργηση καταλαμβάνει ποσά που καταβάλλονται από 1/1/2010 και μετά.

3Τεκμήριο αποτελούν και τα δάνεια που χορηγούν εταίροι, μέλη ή μέτοχοι στις εταιρείες στις οποίες συμμετέχουν. Με την εγκύκλιο γίνεται δεκτό ότι περιλαμβάνονται και οι χρηματικές διευκολύνσεις προς τα ανωτέρω νομικά πρόσωπα. Αντίθετα, δεν λαμβάνονται υπόψη τα ομολογιακά δάνεια που εκδίδουν οι επιχειρήσεις. Τα ανωτέρω έχουν εφαρμογή για ποσά δανείων που χορηγούνται από 23/4/2010 και μετά.

4Τα τεκμήρια περιορίζονται κατά 30% για συνταξιούχους που έχουν υπερβεί το 65ο έτος της ηλικίας τους.

ΚΑΙ ΟΙ ΤΟΚΟΙ ΔΑΝΕΙΩΝ

Τεκμήριο τα ποσά που καταβάλλονται για τοκοχρεολυτική απόσβεση των δανείων για την αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας


Ανάλογα με το μήκος και τους χώρους τα σκάφη αναψυχής

ΤΑ ΤΕΚΜΗΡΙΑ για σκάφη αναψυχής ιδιωτικής χρήσης, κυριότητας ή κατοχής του φορολογουμένου, της συζύγου του ή των προσώπων που τους βαρύνουν εκτιμάται για μηχανοκίνητα σκάφη ανοικτού τύπου, ταχύπλοα και μη, ολικού μήκους μέχρι 5 μέτρα, στο ποσό των 3.000 ευρώ και για πάνω από 5 μέτρα, στα 4.000 ευρώ. Για ιστιοφόρα ή μηχανοκίνητα ή μεικτά σκάφη με χώρο ενδιαίτησης, ολικού μήκους μέχρι 7 μέτρα, στο ποσό των 8.000 ευρώ. Για μεγαλύτερα σκάφη καθιερώνεται κλίμακα αύξησης των τεκμηρίων σύμφωνα με την οποία για σκάφη πάνω από 7 και έως 10 μέτρα, προστίθενται 2.000 ευρώ ανά μέτρο, από 10 έως 12 μέτρα προστίθενται 5.000 ευρώ ανά μέτρο, πάνω από 12 έως 15 μέτρα 10.000 ευρώ ανά μέτρο, πάνω από 15 έως 18 μέτρα προστίθενται 15.000 ευρώ ανά μέτρο, πάνω από 18 έως 22 μέτρα προστίθενται 20.000 ευρώ ανά μέτρο και για σκάφη μήκους άνω των 22 μέτρων προστίθενται 35.000 ευρώ ανά επιπλέον μέτρο. Τα παραπάνω ποσά μειώνονται κατά 50% αν πρόκειται για ιστιοφόρο ή για πλοία αναψυχής που έχουν κατασκευαστεί ή κατασκευάζονται στην Ελλάδα εξ ολοκλήρου από ξύλο, τύπων «τρεχαντήρι», «βαρκαλάς», «πέραμα», «τσερνίκι» και «λίμπερτυ» που προέρχονται από την ελληνική ναυτική παράδοση. Μειώσεις επέρχονται και ανάλογα με την παλαιότητα κατά 10% προκειμένου για σκάφη ηλικίας (από το πρώτο έτος νηολόγησης) 5 έως 10 ετών και κατά 20% για σκάφη ηλικίας άνω των 10 ετών.

Για σκάφη με μόνιμο πλήρωμα ναυτολογημένο για ολόκληρο ή μέρος του έτους, στην παραπάνω δαπάνη προστίθεται και η αμοιβή του πληρώματος. Τα σκάφη επαγγελματικής χρήσης δεν λαμβάνονται υπόψη για την αντικειμενική δαπάνη.

Αεροσκάφη:Για αεροσκάφη και ελικόπτερα το τεκμήριο ανέρχεται σε 65.000 ευρώ για τους πρώτους 150 ίππους ισχύος του κινητήρα και αυξάνεται κατά 500 ευρώ για κάθε επιπλέον ίππο. Για τζετ, καθιερώνεται τεκμήριο 200 ευρώ ανά λίμπρα ώθησης. Σε αεροσκάφη και ελικόπτερα εφαρμόζονται οι συντελεστές παλαιότητας που εφαρμόζονται και στα Ι.Χ.

Πισίνες:Τα τεκμήρια προσδιορίζονται με βάση την επιφάνεια και ορίζονται σε 100 ευρώ το τετραγωνικό για πισίνες μέχρι 60 τ.μ. και σε 200 ευρώ το τετραγωνικό, για επιφάνεια πάνω από 60 τ.μ.

Για εσωτερικές πισίνες τα παραπάνω ποσά διπλασιάζονται. Ελάχιστη ετήσια αντικειμενική δαπάνη: 3.000 ευρώ για τον άγαμο και 5.000 ευρώ για τους συζύγους που υποβάλλουν κοινή δήλωση.


Κλιμακωτά από το πρώτο τετραγωνικό ο υπολογισμός

ΓΙΑ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗ ή νοικιασμένη κύρια κατοικία τα τεκμήρια ορίζονται κλιμακωτά για τα πρώτα 80 τ.μ. κύριων χώρων με 30 ευρώ το τετραγωνικό, για τα επόμενα από 81 μέχρι και 120 τ.μ. με 50 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο, για τα επόμενα από 121 έως και 200 τ.μ. με 80 ευρώ, για τα 201 έως 300 τ.μ. με 150 ευρώ το τετραγωνικό και για τα πλέον των 300 τ.μ. με 300 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Για τον υπολογισμό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης των βοηθητικών χώρων της κύριας κατοικίας ορίζεται ποσό 30 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο. Τα παραπάνω ποσά προσαυξάνονται, προκειμένου για κατοικίες που βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης, σύμφωνα με τον αντικειμενικό προσδιορισμό των ακινήτων, από 2.800 ευρώ έως 4.999 ευρώ το τετραγωνικό μέτρο κατά ποσοστό σαράντα τοις εκατό (40%) και για περιοχές με τιμή ζώνης από 5.000 ευρώ και άνω το τετραγωνικό μέτρο κατά ποσοστό εβδομήντα τοις εκατό (70%). Ολα τα παραπάνω ποσά προσαυξάνονται, προκειμένου για μονοκατοικίες, κατά ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%). Η ετήσια αντικειμενική δαπάνη, που εκτιμάται με βάση τα τετραγωνικά μέτρα μιας ή περισσότερων ιδιοκατοικούμενων ή μισθωμένων δευτερευουσών κατοικιών, καθώς και των βοηθητικών χώρων αυτών, ορίζεται στο μισό της ετήσιας αντικειμενικής δαπάνης της αντίστοιχης κύριας κατοικίας.


3.000 ευρώ για 1.200 κυβικά

Η ΕΤΗΣΙΑ αντικειμενική δαπάνη για αυτοκίνητα 1.200 κυβικών εκατοστών ορίζεται σε 3.000 ευρώ και για αυτοκίνητα πάνω από 1.200 κ.εκ.

προστίθενται 300 ευρώ ανά 100 κυβικά μέχρι τα 2.000 κυβικά. Για αυτοκίνητα πάνω από 2.000 κυβικά προστίθενται 500 ευρώ ανά 100 κ.εκ., ενώ παράλληλα προστίθεται και νέο κλιμάκιο για Ι.Χ. άνω των 3.000 κυβικών όπου το τεκμήριο αυξάνεται κατά 700 ευρώ ανά 100 κυβικά.

Τα παραπάνω ποσά μειώνονται ανάλογα με την παλαιότητα του αυτοκινήτου (σε σχέση με το έτος πρώτης κυκλοφορίας στην Ελλάδα) κατά 30% για χρονικό διάστημα από 5 έως 10 χρόνια και κατά 50% για χρονικό διάστημα πάνω από 10 χρόνια.
Το κατώτατο όριο των αμοιβών τους

ΜΕ ΒΑΣΗ τις τελικές ρυθμίσεις, η ετήσια αντικειμενική δαπάνη που καταβάλλεται για οικιακούς βοηθούς, οδηγούς αυτοκινήτων, δασκάλους και λοιπό προσωπικό ορίζεται στο κατώτατο όριο αμοιβών όπως προσδιορίζεται από τις ισχύουσες διατάξεις για την αντίστοιχη κατηγορία εργαζομένων. Εξαιρούνται των σχετικών τεκμηρίων φορολογούμενοι που απασχολούν μόνον έναν οικιακό βοηθό ή όταν ο ίδιος ή πρόσωπο που συνοικεί με αυτόν και τον βαρύνει έχει αναπηρία 67% και άνω από νοητική υστέρηση ή φυσική αναπηρία ή είναι ηλικίας άνω των 65 ετών και απασχολεί νοσοκόμο.

Δίδακτρα.Η αντικειμενική δαπάνη που σχετίζεται με δίδακτρα ιδιωτικών σχολείων προσδιορίζεται με βάση την απόδειξη δαπανών που προσκομίζει ο φορολογούμενος.


Οι φόροι της απόλυσης

Φορολογικούς συντελεστές έως και 30% καθιερώνει ο τελευταίος φορολογικός νόμος για τις αποζημιώσεις που καταβάλλονται σε περίπτωση απόλυσης. Ο ανώτερος συντελεστής επιβάλλεται για αποζημιώσεις άνω των 150.000 ευρώ, ενώ τα πρώτα 60.000 ευρώ της αποζημίωσης είναι αφορολόγητα.
Oι αλλαγές στη φορολογία των αποζημιώσεων αφορούν αποζημιώσεις που καταβάλλονται από τις 23-4-2010.

Αν με βάση τις ισχύουσες διατάξεις το οφειλόμενο ποσό των αποζημιώσεων καταβάλλεται σε δόσεις, ο υπολογισμός του φόρου θα γίνεται στο σύνολο της αποζημίωσης που δικαιούται ο απολυόμενος κατά την ημέρα λύσης της σχέσης εργασίας, ενώ το ποσό του φόρου που θα παρακρατείται θα είναι ανάλογο του ποσού της αποζημίωσης που θα καταβάλλεται σε κάθε δόση. Δηλαδή, ο φόρος που αναλογεί στο σύνολο της αποζημίωσης επιμερίζεται στο ύψος της αποζημίωσης που καταβάλλεται τμηματικά. Ο παρακρατούμενος φόρος αποδίδεται εφάπαξ τον επόμενο από την παρακράτηση μήνα.

Οταν αποζημίωση απολυομένου καταβάλλεται από διαφορετικούς εργοδότες, το αφορολόγητο ποσό των 60.000 ευρώ αφαιρείται από το σύνολο των αποζημιώσεων που δικαιούται ο απολυόμενος. Για τον λόγο αυτό, ο δικαιούχος πρέπει να υποβάλει στον δεύτερο κ.ο.κ. εργοδότη υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/1986, με την οποία θα δηλώνει το ποσό της αποζημίωσης που έχει εισπράξει από τον προηγούμενο εργοδότη και αν το ποσό αυτό είναι μικρότερο των 60.000 ευρώ, η διαφορά μεταφέρεται για να αφαιρεθεί από το ποσό της αποζημίωσης που καταβάλλεται από τον δεύτερο εργοδότη.

Τα ανωτέρω, κατά ρητή διατύπωση του νόμου, εφαρμόζονται ανάλογα και για κάθε εφάπαξ αποζημίωση που παρέχεται από οποιονδήποτε φορέα και για οποιονδήποτε λόγο διακοπής της σχέσης εργασίας ή άλλης σύμβασης, η οποία συνδέει τον φορέα με τον δικαιούχο της αποζημίωσης.

ΕΠΙΜΕΡΙΖΕΤΑΙ

Ο φόρος που αναλογεί στο σύνολο της αποζημίωσης επιμερίζεται στο ύψος της αποζημίωσης που καταβάλλεται τμηματικά


90% φόρος στα μπόνους άνω των 80.000 ευρώ

ΕΝΝΙΑ στα δέκα ευρώ που λαμβάνουν τραπεζικά στελέχη θα εισπράξει ως φόρο το υπουργείο Οικονομικών στην περίπτωση που τραπεζικά στελέχη λαμβάνουν μπόνους πάνω από 80.000 ευρώ.

Με ειδική διάταξη του τελευταίου φορολογικού νόμου σχετικά με τη φορολογική αντιμετώπιση των παροχών σε χρήμα (μπόνους) πέραν των τακτικών αποδοχών και των υπερωριών που καταβάλλουν μέχρι και το οικονομικό έτος 2013 (δηλαδή μέχρι και 31/12/2012) τα πιστωτικά ιδρύματα που λειτουργούν στην Ελλάδα σε στελέχη τους (πρόεδρο ή μέλος του διοικητικού συμβουλίου, διευθύνοντα ή εντεταλμένο σύμβουλο, διαχειριστή, διευθυντές κ.λπ.) ορίζεται ότι όταν ο δικαιούχος έχει εισόδημα μέχρι 60.000 ευρώ και καταβληθούν σε αυτόν πρόσθετες αμοιβές (μπόνους) έως 10% επί του συνόλου των ετήσιων τακτικών αποδοχών και υπερωριών, οι πρόσθετες αυτές αμοιβές φορολογούνται με την κλίμακα του άρθρου 9 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος. Αν οι υπόψη πρόσθετες αμοιβές υπερβαίνουν το ποσοστό αυτό, φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστή που ξεκινά από το 50% για ποσά έως 20.000 ευρώ και φτάνει το 90% για ποσά από 80.000 ευρώ και πάνω.

Με την ίδια κλίμακα άλλωστε φορολογούνται και οι παροχές οικονομικών κινήτρων πάσης φύσεως που καταβάλλονται από εργοδότες σε εργαζομένους τους που αποκτούν δικαίωμα συνταξιοδότησης (έχουν συμπληρώσει ή συμπληρώνουν τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης), με σκοπό την αποχώρηση από την επιχείρηση και τη συνταξιοδότηση. Οι ανωτέρω παροχές οικονομικών κινήτρων γνωστοποιούνται μέσα σε 15 μέρες από την ημερομηνία καταβολής αυτών των παροχών στις αρμόδιες ΔΟΥ των εργαζομένων στους οποίους καταβάλλονται οι παροχές αυτές (οι διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 26 του ν. 3863/2010 σύμφωνα με το άρθρο 76 του νόμου αυτού ισχύουν από 15/7/2010 και μετά, ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως).


Πώς θα φορολογηθούν τα στελέχη για τα εταιρικά Ι.Χ.

ΕΙΣΟΔΗΜΑ θεωρείται από φέτος η παροχή χρήσης αυτοκινήτου σε στελέχη επιχειρήσεων. Θα φορολογείται ως επιπλέον ετήσιο εισόδημα που υπολογίζεται ως ποσοστό της Εργοστασιακής Τιμολογιακής Αξίας (ΕΤΑ) του έτους πρώτης κυκλοφορίας των αυτοκινήτων. Το υπουργείο Οικονομικών καθιερώνει συγκεκριμένη κλίμακα που προβλέπει συντελεστές:

15% για εργοστασιακή τιμολογιακή αξία 15.000-22.000 ευρώ 25% για εργοστασιακή τιμολογιακή αξία 22.001-30.000 ευρώ και 30% για εργοστασιακή τιμολογιακή αξία πλέον των 30.000 ευρώ.

Επομένως, αν για παράδειγμα ο διευθυντής πωλήσεων ανώνυμης εταιρείας χρησιμοποιεί επιβατικό Ι.Χ. της εταιρείας με εργοστασιακή τιμολογιακή αξία 28.000 ευρώ, προκύπτει γι΄ αυτόν εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες 7.000 ευρώ πέραν των αποδοχών που καταβλήθηκαν σε αυτόν.