Αλλάζουν όλα σε ΑΕΙ - ΤΕΙ ...

Η τριτοβάθμια εκπαίδευση της μεταπολίτευσης έκλεισε τον κύκλο της και είναι αδήριτη ανάγκη για τη χώρα και το μέλλον της ένα νέο ξεκίνημα.
Με αυτό το «σλόγκαν» οδηγό η κυβέρνηση ανακοίνωσε χτες από τους Δελφούς τους δικούς της... χρησμούς, διαβεβαιώνοντας ότι προτίθεται να φέρει «τα πάνω κάτω» σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ. Σύμφωνα με όσα...
ειπώθηκαν, τίποτα πια δεν θα είναι ίδιο:
Εξετάσεις και εξεταστικές περίοδοι θα μειωθούν, ενώ οι διαλέξεις στα αμφιθέατρα θα καταργηθούν και θα καταγράφονται οι παρουσίες και η απόδοση
Εξετάσεις και εξεταστικές περίοδοι θα μειωθούν, ενώ οι διαλέξεις στα αμφιθέατρα θα καταργηθούν και θα καταγράφονται οι παρουσίες και η απόδοση



1. O τρόπος εισαγωγής στα ΑΕΙ θα αλλάξει από το 2013-14 και οι φοιτητές θα εισάγονται σε ομοειδείς σχολές ή και σε πανεπιστήμια -όπως για παράδειγμα στο Πάντειο- αλλά όχι σε τμήματα.

2. Οι φοιτητές θα μπορούν να μετακινούνται από ένα πρόγραμμα σπουδών σε άλλο εάν επιθυμούν και η χρηματοδότηση θα «ακολουθεί» τον φοιτητή και όχι σχολές ή πανεπιστήμιο.

3. Εξετάσεις και εξεταστικές περίοδοι θα μειωθούν. Οι διαλέξεις στα αμφιθέατρα θα καταργηθούν και θα καταγράφονται οι παρουσίες και η απόδοση.

4. Τον οικονομικό έλεγχο των ΑΕΙ και τη διοίκηση θα έχει συμβούλιο -μάνατζερ-, οι οποίοι θα μπορούν να κάνουν ακόμη και προσλήψεις ξένων καθηγητών, να συνάπτουν συμφωνίες με τον ιδιωτικό τομέα και να προγραμματίζουν τη γενικότερη λειτουργία των ιδρυμάτων.

5. Θα ιδρυθεί Ανεξάρτητη Αρχή χρηματοδότησης των ΑΕΙ, ενώ θα γίνονται συμφωνίες με τράπεζες για φοιτητικά δάνεια.

6. Ιδρύματα, σχολές ή τμήματα θα συγχωνευθούν, θα καταργηθούν ή θα συνενωθούν με άλλα.

Αυτές είναι μόνο μερικές από το πλήθος των αλλαγών που προγραμματίζει η κυβέρνηση. Γνωρίζοντας μάλιστα ότι οι προτάσεις αυτές, οι οποίες αλλάζουν πλήρως έπειτα από πολλές δεκαετίες το τοπίο σε πανεπιστήμια και ΤΕΙ, θα φέρουν σφοδρές αντιδράσεις, ο ίδιος πρωθυπουργός αλλά και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου ζήτησαν όχι μόνο διακομματική συναίνεση αλλά και αυτή της κοινωνίας και της πανεπιστημιακής κοινότητας, που χτες βρισκόταν σύσσωμη στους Δελφούς.

Μάλιστα ο Γ. Παπανδρέου υπογράμμισε χαρακτηριστικά: «Ξέρω ότι τα θέματα που αφορούν αλλαγές στη διοίκηση των ΑΕΙ μπορεί να προκαλέσουν τις μεγαλύτερες αντιδράσεις. Είμαστε μια χώρα με αρκετό πλούτο αλλά κακή διοίκηση. Οι αλλαγές στην Παιδεία είναι βασικό ζητούμενο για την επιβίωση της χώρας και είμαι αποφασισμένος να κόψω τον γόρδιο δεσμό».

Τόσο ο πρωθυπουργός όσο και η Αννα Διαμαντοπούλου δεν δίστασαν να χρησιμοποιήσουν σκληρές λέξεις για να περιγράψουν την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στα ΑΕΙ, μιλώντας για σκοταδισμό, αδιαφάνεια, αναχρονιστικότητα, πελατειακές σχέσεις, για φοιτητικές παρατάξεις που συναλλάσσονται για τα θέματα των εξετάσεων με καθηγητές, για τοπικές κοινωνίες που κερδίζουν από τα ΑΕΙ πελάτες στα...μπαρ, ενοικιαστές στα διαμερίσματα και... καλούς γαμπρούς. Ο Γ. Παπανδρέου τόνισε επίσης ότι ακόμη και οι πανεπιστημιακοί έχουν εμπλακεί -σε ένα βαθμό- στην πελατειακή αντίληψη της πολιτικής ζωής της χώρας μας.

Η κυβέρνηση επιστράτευσε ακόμη και ξένους «συμμάχους» στην προσπάθειά της, προσκαλώντας στη χτεσινή συνάντηση τον υπουργό Επιστήμης, Ερευνας και Τεχνολογίας της Πορτογαλίας, Jose Mariano Gago, τον υπουργό Παιδείας της Κυπριακής Δημοκρατίας, Ανδρέα Δημητρίου, και τον πρώην πρόεδρο του Dublin City University, Ferdinand von Prondzynski.

Χτες η κυβέρνηση έδωσε τα βασικά σημεία των αλλαγών στα ΑΕΙ, τα οποία τις επόμενες μέρες θα εξειδικευθούν, θα συζητηθούν επί τρεις μήνες και στη συνέχεια στις αρχές του χρόνου θα καταλήξουν στη Βουλή.

Αξιολόγηση από εξωτερικούς κριτές
Το νέο μοντέλο διοίκησης και λειτουργίας των ΑΕΙ

Η κυβέρνηση δίνει μεγάλη βαρύτητα στη Διοίκηση των Ιδρυμάτων και οι αλλαγές που προωθούνται θα κινούνται στις εξής κατευθύνσεις:

1. Νέο μοντέλο διοίκησης και λειτουργίας των Ιδρυμάτων της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης από Συμβούλιο Διοίκησης (μάνατζερ), όπως γίνεται στα ΑΕΙ του εξωτερικού, όπου θα συμμετέχουν και εξωπανεπιστημιακά άτομα, τα οποία θα αποφασίζουν για αρμοδιότητες που μέχρι τώρα είχε το υπουργείο (διοίκηση, προϋπολογισμός και στρατηγικός σχεδιασμός).

2. Τα ακαδημαϊκά ζητήματα θα ανήκουν αποκλειστικά στους πρυτάνεις και στις συγκλήτους.

3. Η αξιολόγηση των ΑΕΙ θα γίνεται από εξωτερικούς κριτές και θα συνδέεται με συγκεκριμένους δείκτες.

4. Η οικονομική αυτοτέλεια των ΑΕΙ θα περιλαμβάνει ακόμη και τη μισθοδοσία για να μπορούν τα ιδρύματα να προσελκύουν υψηλού κύρους εκπαιδευτικούς και να αποφασίζουν τη δική τους πολιτική.

5. Οι προγραμματικές συμφωνίες των ΑΕΙ με την πολιτεία θα συνδέονται με συμφωνημένα κριτήρια, που έχουν σχέση και με την απόδοση και την αποδοτικότητα των ιδρυμάτων. Θα υπάρχει μία Ανεξάρτητη Αρχή Χρηματοδότησης των Πανεπιστημίων με στόχο την αναβάθμιση των υπηρεσιών προς τους φοιτητές.

6. Ο φοιτητής θα έχει κάρτες ή κουπόνια που θα του δίνουν πρόσβαση σε όλες τις παρεχόμενες υπηρεσίες, ενώ μελετάται νέο σύστημα φοιτητικών υποτροφιών και δανείων σε συνεργασία με τις τράπεζες.

7. Τα ΑΕΙ δεν θα έχουν ομοιομορφία και θα μπορούν ανάλογα με το αντικείμενό τους μέσα σε ένα γενικό πλαίσιο να μπορούν τα πανεπιστήμια να προσαρμόζουν τα προγράμματά τους και τη λειτουργία τους στις ιδιαίτερες ανάγκες τους.

8. Η χρηματοδότηση θα σχετίζεται με την αξιολόγηση και την αποδοτικότητα των ΑΕΙ.

Οι αλλαγές στο διδακτικό προσωπικό

Η εκλογή των καθηγητών θα γίνεται από Εκλεκτορικά Σώματα με έντονη διεθνή παρουσία. Καθιερώνεται η δυνατότητα κατοχής θέσης ΔΕΠ σε ελληνικά και σε ξένα ιδρύματα ταυτόχρονα, διευρύνεται ο θεσμός των επισκεπτών καθηγητών, ενώ παρέχεται η δυνατότητα τα ελληνικά ΑΕΙ να ανοίγουν παραρτήματα σε άλλες χώρες.

Εμφαση στον διεπιστημονικό χαρακτήρα των προγραμμάτων
Τι πρόκειται να αλλάξει στις σπουδές

1. Η εισαγωγή των νέων φοιτητών θα γίνεται σε σχολές και στη συνέχεια τα παιδιά θα επιλέγουν το πρόγραμμα σπουδών που θέλουν να ακολουθήσουν, ενώ στην πορεία θα μπορούν να αλλάξουν πρόγραμμα σπουδών αν δεν τους ικανοποιεί η αρχική επιλογή ή απλά άλλαξαν γνώμη. Σε κάθε περίπτωση η εισαγωγή στα ΑΕΙ θα γίνεται με διαγωνισμούς, αλλά εξετάζεται το ενδεχόμενο σε κάποιες σχολές χαμηλής ζήτησης να ισχύει η ελεύθερη πρόσβαση.

Οι φοιτητές θα μπορούν να εισάγονται ακόμη και σε πανεπιστήμια και όχι μόνο σε σχολές, ενώ ο τρόπος απόκτησης του πτυχίου μπορεί να διαφέρει ανάλογα με το πανεπιστήμιο ή τη σχολή. Οπως είπε ο πρωθυπουργός, μελλοντικά θα υπάρχουν πολλά είδη πτυχίων, από τετραετή μέχρι και μονοετή ανάλογα με τις ανάγκες της χώρας.

2. Αλλαγές προγραμματίζονται και για τα μεταπτυχιακά με στόχο τη διεπιστημονικότητα.

3. Θα ισχύσει η πιστοποίηση και η αξιολόγηση των προγραμμάτων σπουδών.

4. Θα δοθεί έμφαση στον διεπιστημονικό χαρακτήρα των προγραμμάτων σπουδών και σε προπτυχιακό και σε μεταπτυχιακό επίπεδο.

5. Θα εφαρμοστεί το ευρωπαϊκό σύστημα των πιστωτικών μονάδων. Επίσης θα υιοθετηθεί το σύστημα μεταφοράς των διδακτικών μονάδων, ώστε να μπορούν οι φοιτητές μας να πάνε στο εξωτερικό, αλλά να έρχονται και φοιτητές στο εσωτερικό.

6. Σπουδές κατ’ έτος, κατ’ εξάμηνο, και θέσπιση προαπαιτούμενων για τη συνέχιση και ολοκλήρωση των σπουδών.

7. Αλλαγή του σημερινού συστήματος διδασκαλίας και εξεταστικών περιόδων, που έχει μετατρέψει τα ΑΕΙ σε εξεταστικά κέντρα. Η κυβέρνηση προτείνει να μειωθούν οι εξεταστικές περίοδοι.

8. Υιοθέτηση του ψηφιακού συγγράμματος, που θα είναι ελεύθερα διαθέσιμο στο Διαδίκτυο. Ηδη 11.500 συγγράμματα βρίσκονται στο Διαδίκτυο και οι φοιτητές από 4 Οκτωβρίου θα έχουν πρόσβαση στην ηλεκτρονική παραγγελία.

9. Αναδιάρθρωση του θεσμού της πρακτικής άσκησης.

10. Σύνδεση των προγραμμάτων της Διά Βίου Μάθησης με τα Ανώτατα Ιδρύματα, κάτι που ήδη έχει θεσμοθετηθεί.

Αυτό σημαίνει ότι κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις θα μπορούν να εισάγονται στα ΑΕΙ ακόμη και απόφοιτοι των ΙΕΚ με αυξημένα προσόντα, όπως ξένες γλώσσες, γνώσεις πληροφορικής κ.ά.

Οπως μάλιστα είπε χτες και ο πρωθυπουργός πρέπει να υπάρχουν «πολλοί δρόμοι» για τα ΑΕΙ και οι νέοι να πηγαίνουν όπου θέλουν.

ΝΙΚΟΛ. ΤΡΙΓΚΑ
ntriga@pegasus.gr



Αντιδράσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης
Στάση αναμονής τηρούν οι πρυτάνεις

Είναι μια καλή αρχή, λένε οι πρυτάνεις των ΑΕΙ για τα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, αλλά τηρούν στάση αναμονής έως ότου ενημερωθούν για τις λεπτομέρειες, ενώ από την άλλη πλευρά άρχισαν ήδη οι αντιδράσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης.

«Τα μέτρα έρχονται την κατάλληλη στιγμή. Αρχίσαμε επιτέλους να συζητάμε τα μεγάλα και σοβαρά προβλήματα των ΑΕΙ. Αν γίνει απροκατάληπτος διάλογος τότε όλα θα πάνε καλά», τόνισε ο πρύτανης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Γιάννης Μυλόπουλος, ενώ ο πρόεδρος της ΠΟΣΔΕΠ Νίκος Σταυρακάκης υπογράμμισε ότι «είμαστε θετικοί σε οτιδήποτε είναι προς όφελος των ΑΕΙ».

Πυρά
«Μετά το υποτιθέμενο όραμα του "Νέου Σχολείου", η κυβέρνηση παρουσίασε στους Δελφούς την εικονική πραγματικότητα του "Νέου Πανεπιστημίου"», δήλωσε η υπεύθυνη Τομέα Παιδείας της ΝΔ κ. Ελίζα Βόζεμπεργκ, ενώ ο ΣΥΝ υπογράμμισε ότι «καταλύεται το αυτοδιοίκητο των Ιδρυμάτων Ανώτατης Εκπαίδευσης, εισάγεται η λογική των διδάκτρων, επιχειρείται η παγίωση της μείωσης των δημοσίων πόρων, και μεγεθύνεται η ανορθολογικότητα των σπουδών».
ΕΘΝΟΣ.