Ο Βόλος αποθήκη τοξικών αποβλήτων!...

«Αποθήκη» τοξικών αποβλήτων της Κεντρικής Ελλάδας στο Βόλο δείχνουν τα προσχέδια του υπουργείου Περιβάλλοντος. Στον πόλεμο που έχει κηρύξει κατά των επικίνδυνων αποβλήτων, πρόβλημα το οποίο λαμβάνει ανεξέλεγκτες διαστάσεις, ξεκίνησε τον τελευταίο μήνα την προσπάθεια αναζήτησης χώρων υποδοχής τους ανά...
την Ελλάδα. Η πρόσκληση προς τους ενδιαφερόμενους για την κατασκευή μονάδων διαχείρισης επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων, χωροθετεί ενδεχόμενη εγκατάσταση για τις ανάγκες της Κεντρικής Ελλάδας στο Βόλο.

Η προθεσμία υποβολής των προτάσεων για Χώρους Υγειονομικής Ταφής Επικίνδυνων αποβλήτων παρήλθε προχθές το μεσημέρι. Πλέον το υπουργείο θα μελετήσει και θα αξιολογήσει όλες τις προτάσεις.

Σύμφωνα με την πολιτική ηγεσία του υπουργείου, εάν εντός του εξαμήνου δεν έχουν αρχίσει να υλοποιούνται βιώσιμες λύσεις, τότε το ΥΠΕΚΑ θα επιλέξει τους αντίστοιχους χώρους με βάση τη νομοθεσία περί αποβλήτων.


Μαύρα μεσάνυχτα...
Στο τέλος του 2009, υπόθεση διαχείρισης τοξικών αποβλήτων σήμανε συναγερμό στη Μαγνησία, αφυπνίζοντας τις αρμόδιες υπηρεσίες της Νομαρχίας. Γύρω από σκουριασμένα βαρέλια σε οικόπεδο της Β’ Βιομηχανικής περιοχής μετρήσεις έδειξαν υψηλά επίπεδα των επικίνδυνων οργανικών ρύπων PCBs.

Ακόμη ουδείς έχει πληροφορηθεί για τυχόν περιβαλλοντικές «βόμβες» της εταιρίας. Απάντηση στο γρίφο των τόνων επικίνδυνων αποβλήτων που παρήγαγε η εταιρία την προηγούμενη διετία, θα έδινε η επεξεργασία μιας σειράς στοιχείων, που κλήθηκε να διαθέσει η επιχείρηση στη Νομαρχία, όπως ο όγκος των πρώτων υλών που χρησιμοποίησε για την παραγωγική διαδικασία.

Το ισοζύγιο πρώτων υλών-αποβλήτων παρουσιάστηκε ως μονόδρομος για να δοθούν απαντήσεις σχετικά με ενδεχόμενες τοξικές «βόμβες». Η Μαγνησία συνεχίζει επτά μήνες αργότερα να έχει ακόμη μαύρα μεσάνυχτα...

Η εταιρία, η οποία απασχόλησε για τοξικά απόβλητα, το πιθανότερο δεν είναι η μοναδική στη Μαγνησία, αλλά η μόνη που βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα και αυτό μετά από καταγγελία. Ούτε και η μοναδική στη χώρα.

Η Ελλάδα βρίσκεται στο έλεος των τοξικών αποβλήτων. Τα... ίχνη εκατοντάδων χιλιάδων τόνων χάνονται ετησίως, ενώ σημαντικές υποθέσεις για παράνομα κυκλώματα διακίνησης επικίνδυνων αποβλήτων είναι σε εξέλιξη για τους Επιθεωρητές Περιβάλλοντος, το ΣΔΟΕ και τις υπηρεσίες του αρμόδιου υπουργείου.

Σύμφωνα με το πιο πρόσφατα κατά προσέγγιση στοιχεία, η ελληνική βιομηχανία παράγει από 350.000 έως 650.000 τόνους τοξικών παραπροϊόντων το χρόνο. Επιπλέον, 4.000 τόνοι καταλήγουν στο εξωτερικό για εξουδετέρωση, ενώ περισσότεροι από 100.000 τόνοι αποθηκεύονται προσωρινά σε χώρους βιομηχανιών.

Πρόκειται ωστόσο για εκτιμήσεις και κανείς δεν γνωρίζει ακριβώς τις ποσότητες που παράγονται ετησίως, αλλά και πού καταλήγουν ή έχουν καταλήξει.

Η διαχείριση της πλειονότητας των επικίνδυνων αποβλήτων που παράγονται ετησίως παραμένει στην πράξη ανεξέλεγκτη. Οι παραγωγοί των αποβλήτων αυτών διατηρούν μειωμένο έως και μηδενικό το κόστος επεξεργασίας τους, αυξάνοντας τα κέρδη τους σε βάρος του περιβάλλοντος και του κοινωνικού συνόλου.

Μόλις πρόσφατα ο Γενικός Επιθεωρητής Περιβάλλοντος Παν. Μέρκος αποκάλυπτε ότι καθημερινά επικίνδυνα απόβλητα εναποτίθενται σε χωματερές, ρέματα και πλαγιές. «Έχουμε σοβαρές ενδείξεις για ξέπλυμα επικίνδυνων αποβλήτων σε κοκτέιλ καυσίμων, κάτι που αποτελεί περιβαλλοντικό και οικονομικό έγκλημα», ανέφερε.


Εντοπίζει χώρους
Μπροστά σε αυτή την κατάσταση και στους σοβαρότατους κινδύνους για τη δημόσια υγεία το υπουργείο Περιβάλλοντος ξεκίνησε διαβούλευση και απηύθυνε πριν ένα μήνα κάλεσμα στους ενδιαφερόμενους να προτείνουν γεωγραφικά εντοπισμένους χώρους και τοποθεσίες για τη χωροθέτηση Χώρων Υγειονομικής Ταφής Επικίνδυνων Αποβλήτων, όπου με κατάλληλες και τεχνολογικά εξελιγμένες μονάδες επεξεργασίας θα γίνεται η διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων.

Η προθεσμία έληξε στο τέλος Ιουνίου. Όσες προτάσεις κριθούν θετικά από τις αρμόδιες υπηρεσίες του Υπουργείου, θα αξιολογηθεί η δυνατότητα ένταξής τους στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη».

Η πρόσκληση που απηύθυνε το υπουργείο Περιβάλλοντος αποτελεί το προστάδιο της εκπόνησης μελετών, της κατασκευής, συντήρησης και λειτουργίας υποδομών μιας Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Επικίνδυνων Βιομηχανικών Αποβλήτων (ΟΕΔΕΒΑ).

Η δυνατότητα υφίσταται, εκτός από την Αττική και για επιπλέον πρόταση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για άλλη ή και άλλες βιομηχανικές περιοχές (Βόρεια Ελλάδα-Θεσσαλονίκη, Κεντρική Ελλάδα-Βόλος, Δυτική Ελλάδα-Πάτρα κ.λ.π.). Σε αυτή την περίπτωση η επιπλέον ΟΕΔΕΒΑ θα πρέπει να είναι ελάχιστης δυναμικότητας 50.000 τόνων επικίνδυνων βιομηχανικών αποβλήτων κάθε έτος.

Οι προτάσεις που κλήθηκαν να υποβάλουν οι ενδιαφερόμενοι αφορούν στη μελέτη, κατασκευή και χρηματοδότηση των Χώρων Υγειονομικής Ταφής Επικίνδυνων Αποβλήτων, στη λειτουργία και συντήρησή τους, στη μεταφορά και την ασφαλή τελική διάθεση προϊόντων επεξεργασίας, στην περιβαλλοντική παρακολούθηση των εγκαταστάσεων, στους κανόνες υγιεινής και ασφάλειας.


«Καμπανάκι» από τη Β’ ΒΙΠΕ
Στο Βόλο υπάρχουν περιπτώσεις επιχειρήσεων που παράγουν επικίνδυνα απόβλητα. Οι επιχειρήσεις που είναι εγκατεστημένες στις Βιομηχανικές Περιοχές παράγουν σχεδόν όλων των κατηγοριών επικίνδυνων αποβλήτων, πλην ιατρικών.

Για τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων το μεγάλο «αγκάθι» δεν είναι οι εγκατεστημένες στις Βιομηχανικές Περιοχές επιχειρήσεις, λόγω του μικρού αριθμού των μονάδων που βρίσκονται εντός της ζώνης τους. Βραχνά αποτελεί ο μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων που παράγουν επικίνδυνα απόβλητα και παραμένουν εγκατεστημένες εκτός ΒΙ.ΠΕ. Δίχως όμως αυτό να σημαίνει ότι οι εντός ΒΙ.ΠΕ. επιχειρήσεις είναι άμοιρες ευθυνών...

Στη Μαγνησία πριν από μήνες σήμανε «καμπανάκι» αφύπνισης για το μείζον περιβαλλοντικό πρόβλημα, από τη Β΄Βιομηχανική Περιοχή Βόλου. Όταν από τη δειγματοληψία επιφανειακού εδάφους, που έγινε γύρω από δεκάδες σκουριασμένα βαρέλια με βιομηχανικά απόβλητα σε οικόπεδο στη Βιομηχανική Περιοχή βρέθηκαν υψηλά επίπεδα των επικίνδυνων οργανικών ρύπων PCBs.
Τα βαρέλια δεν έφεραν ούτε ειδική σήμανση με το διεθνές σήμα τοξικότητας, ούτε πινακίδες με αναφορά στο περιεχόμενό τους.


Κάθετη άρνηση
Πάντως συμπέρασμα επιστημόνων είναι ότι το βασικό πρόβλημα στην Ελλάδα σχετικά με τη διαχείριση των επικίνδυνων αποβλήτων δεν είναι τεχνολογικό ή οικονομικό, διότι έχουν αναπτυχθεί κατάλληλες τεχνολογικές λύσεις για τις περισσότερες κατηγορίες επικίνδυνων αποβλήτων, ενώ με τη συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπάρχουν οι απαιτούμενοι οικονομικοί πόροι για την κατασκευή σχετικών μονάδων. Το πρόβλημα, επισημαίνουν, εστιάζεται στην κοινωνική αποδοχή των θέσεων χωροθέτησης των μονάδων αυτών. Στην περίπτωση αυτή λύση μπορούν να αποτελέσουν οι Βιομηχανικές Περιοχές, σύμφωνα με έναν εκ των εισηγητών ημερίδας που διοργάνωσε στις αρχές Ιουνίου το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος.

Η επιλογή των θέσεων για τη χωροθέτηση των μονάδων διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων στην Ελλάδα παραμένει σημαντικό πρόβλημα, λόγω της επιφυλακτικότητας ή και της συχνά κάθετης άρνησης των εμπλεκομένων φορέων να συναινέσουν στη χωροθέτηση μιας εγκατάστασης για τη διαχείριση επικίνδυνων αποβλήτων στην περιοχή τους.


«Να φύγετε, να πάτε αλλού...»
Το φαινόμενο «όχι εδώ, αλλά αλλού» είναι ιδιαίτερα έντονο στην Ελλάδα. Συνήθεις οι εικόνες διαδηλώσεων κατοίκων, όταν πρόκειται να εγκατασταθεί στην περιοχή τους χώρος απορριμμάτων με τις αντιδράσεις να είναι σφοδρότατες έστω και εάν η προτεινόμενη λύση είναι θωρακισμένοι με τις σύγχρονες τεχνολογικές προδιαγραφές, ώστε να μην υπάρχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον και τη δημόσια υγεία.
www.taxydromos.gr