Οι δόξες του Κανένα...

Λώρη Κέζα
O κ. Κανένας δεν είναι νεογνό ούτε αγνώστου πατρός. Πάντοτε είχε μερικές συμπάθειες. Προ διετίας μάλιστα, σε έρευνα της ΜRΒ κατέγραψε αξιοθαύμαστο ποσοστό. Στην ερώτηση «Ποιος είναι καταλληλότερος πρωθυπουργός: ο Γ. Παπανδρέου ή ο Κ. Καραμανλής;» (τον Ιούνιο του 2008) ο κ. Κανένας ελάμβανε 28,2%. Αυτό δεν ...
είναι τίποτε σε σχέση με τις καινούργιες επιτυχίες. Τώρα, συγκεντρώνοντας το 46,1%, προκρίνεται στον διαγωνισμό των αρχηγών. Βέβαια όλα αυτά είναι σχετικά.

Θα μπορούσε κανείς να απαντήσει «Ο Κανένας» από τσατίλα ή επειδή τον βάρεσε η ζέστη. Θα μπορούσε να απαντήσει νιχιλιστικά γιατί μια επιλογή σε δημοσκόπηση δεν έχει αντίκτυπο στην αληθινή διακυβέρνηση. Θα μπορούσε να απαντήσει έτσι από νάζι ή από οργή. Στη διάρκεια μιας εβδομάδας αποσυνδεδεμένης από εκλογικές διαδικασίες καθένας λέει απερίσκεπτα ό,τι του κατέβει.

Oι δημοσκοπήσεις θα μπορούσαν να παράξουν ακόμη πιο ακραία αποτελέσματα. Για να φανταστούμε: Πώς θα μοιραζόταν ο γυναικείος πληθυσμός αν στην ερώτηση έμπαινε ως τρίτο όνομα ο Χριστόφορος Παπακαλιάτης; Ποιον θα ψήφιζαν οι άνδρες για «καταλληλότερο», τον Παπανδρέου, τον Σαμαρά ή τον Καραγκούνη; Ο δημοσκόπος πιάνει τον πολίτη εξαπίνης. Εκεί που χαζολογάει στην τηλεόραση ή που τρώει με την οικογένειά του χτυπάει το τηλέφωνο για να αρχίσουν ερωτήσεις χωρίς περιθώριο ολοκληρωμένης απάντησης. Στην καλύτερη περίπτωση απαντά στον δρόμο, την ώρα που κουβαλάει τα ψώνια από το σουπερμάρκετ ή που τρέχει για μια δουλειά.

Η απόρριψη του Παπανδρέου και του Σαμαρά είναι ελαφρώς πιο περίπλοκη από ένα «ναι» ή ένα «όχι» που προκύπτει από τον αιφνιδιασμό του δημοσκόπου και η δημοτικότητα του κ. Κανένα δεν μπορεί να συσχετιστεί με κάποιο σύνολο ή με κάποιο ρεύμα. Το πολύ πολύ να είναι προπομπός εξελίξεων.

O κ. Κανένας εμφανίζεται απρόσκλητος στο πολιτικό προσκήνιο. Δεν προκηρύχθηκαν εκλογές, δεν υπάρχει κάτι στον ορίζοντα, δεν το ψιθυρίζει η Αντιπολίτευση. Σε δουλειά να βρισκόμαστε λοιπόν, καταγράφεται η πρόθεση ψήφου, λίγο πριν από τις διακοπές της μεγάλης στενότητας. Το ΠαΣοΚ συγκεντρώνει 28,1%, η ΝΔ 20,1%, το ΚΚΕ 7%, ο ΛΑΟΣ 4,6%, ο ΣΥΡΙΖΑ 3,6% και οι Οικολόγοι Πράσινοι 2,5%. Από εδώ και κάτω αρχίζει το ενδιαφέρον. «Αλλο κόμμα» προτίθεται να ψηφίσει το 3%, λευκό ή άκυρο το 7,4%, ενώ το 11% είναι αναποφάσιστο.

Τέλος, το 12,7% έχει αποφασίσει από τώρα να μην πάει καν στις κάλπες. Είναι προφανές ότι οι ερωτώμενοι καλούνται σήμερα να απαντήσουν στις ανησυχίες τού χθες. Πώς μπορούμε να μιλάμε για Νέα Δημοκρατία άνευ Ντόρας και για ΣΥΡΙΖΑ χωρίς την Ανανεωτική Πτέρυγα και να θέλουμε να έχουμε μια εικόνα κοντά στην πραγματικότητα;

O κ. Κανένας αποτελείται από πολλές ψηφίδες, τόσο ετερόκλητες που κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τίποτε.

Εκτός αυτού, το έχουμε ξαναδεί το έργο. Στις δημοσκοπήσεις όλοι απελευθερώνονται, δηλώνουν αυτό που δυνητικά θα ήθελαν να κάνουν. Ας μην ξεχνάμε ότι οι έρευνες ανέβασαν τα ποσοστά του Αλέξη Τσίπρα εκεί που κατέβασαν τώρα τα ποσοστά του Αντώνη Σαμαρά. Οι δημοσκοπήσεις είναι μέρος μιας εικονικής πραγματικότητας. Μετά γίνονται οι εκλογές και οι Ελληνες ξυπνούν από τα επαναστατικά όνειρα και ξαναψηφίζουν τα δύο κόμματα εξουσίας. Λίγο περισσότερο, λίγο λιγότερο, αυτά ψηφίζουν. Ο κ. Κανένας είναι μια κατασκευή που δεν μπορεί να δώσει ελπίδες σε κανέναν. Δεν έχει ιδεολογικό υπόβαθρο, δεν τοποθετείται κάπου στον άξονα του προοδευτικού με το συντηρητικό. Το κυριότερο είναι ότι ο κ. Κανένας δεν μπορεί να ενσαρκωθεί μέσω του κ. Κάποιου, ενός υπαρκτού προσώπου.

Ο σο για τη χρησιμότητα τέτοιων ερευνών, μπορούν να απαντήσουν εκείνοι που πληροφορήθηκαν την οργή και την απογοήτευση του λαού μέσα από στατιστικές. Το 70% των Ελλήνων είναι απογοητευμένο. Είμαστε στατιστικά σίγουροι. Είχε κανείς αμφιβολίες;
BHMA