Μέτωπο στο παρά 5'' από την Ε.Ε...

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Γιώργος Κανελλόπουλος
Ο φόβος εξάπλωσης της κερδοσκοπικής επίθεσης επιταχύνει τον μηχανισμό αντίδρασης
Κατηγορηματικός ήταν ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ότι «δεν υπάρχει περίπτωση χώρα της ευρωζώνης να κηρύξει στάση πληρωμών»
Η πρωτοφανής κερδοσκοπική επίθεση που δέχθηκε και χθες η Ελλάδα και πλέον δημιουργεί τον κίνδυνο ντόμινο και σε άλλες χώρες της ευρωζώνης, όπως η Πορτογαλία, ξυπνά τώρα
την Ευρώπη.
O πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Ζαν-Κλοντ Τρισέ προσέφερε χθες πλήρη στήριξη στη χώρα μας αλλά και στα άλλα ευρωπαϊκά κράτη που δέχονται κερδοσκοπικές επιθέσεις, δηλώνοντας κατηγορηματικά ότι «αποκλείεται η Ελλάδα ή άλλη χώρα της ζώνης του ευρώ να κάνει στάση πληρωμών». Παράλληλα με παρέμβασή του ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έστειλε «ξεκάθαρο μήνυμα»όπως το χαρακτήρισε- ότι η Ε.Ε. «δεν θα εγκαταλείψει την Ελλάδα».

Οι δηλώσεις αυτές έγιναν μετά την τριπλή υποβάθμιση της Ελλάδας από τη Standard & Ρoor΄s, τη διπλή υποβάθμιση της Πορτογαλίας από τον ίδιο οίκο αλλά και το όργιο φημών για αναχρηματοδότηση του δημόσιου χρέους της χώρας μας, οι οποίες διαψεύστηκαν από την ίδια την Κομισιόν, τον υπουργό Οικονομικών της Γερμανίας και τον έλληνα υπουργό Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου.

Είναι ενδεικτικό ότι παράγοντες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θέλησαν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, παρά την πάγια τακτική της Κομισιόν να μη σχολιάζει τις αξιολογήσεις οίκων πιστοληπτικής αξιολόγησης, χρησιμοποίησαν πολύ σκληρή γλώσσα για τους οίκους αυτούς δείχνοντας σαφώς τη δυσαρέσκειά τους για τις υποβαθμίσεις υπονοώντας παράλληλα ότι υπάρχει «παιχνίδι» εις βάρος του ευρώ. Χαρακτήριζαν τους οίκους «αναιδείς και επαίσχυντους» επειδή, παρότι δεν προέβλεψαν τη διεθνή κρίση, τώρα εμφανίζονται βέβαιοι ότι θα υπάρξει κρίση κρατικού δανεισμού.

Ελληνες τραπεζίτες, από την πλευρά τους, χαρακτήριζαν τουλάχιστον υπερβολική έως περίεργη την υποβάθμιση από τη Standard & Ρoor΄s, τονίζοντας πως αποτελεί ασυνήθιστη πρακτική η υποβάθμιση κατά τρεις βαθμίδες. Παράλληλα, ήταν κατηγορηματικοί ότι αυτή η υποβάθμιση δεν επηρεάζει την πρόσβαση των τραπεζών σε ρευστότητα αφού εξακολουθεί να λαμβάνεται υπόψη για τον δανεισμό τους από την ΕΚΤ η καλύτερη βαθμολόγηση μεταξύ των τριών οίκων, συγκεκριμένα της Μoody΄s, που παραμένει στην κατηγορία «Α». Δεν παρέλειπαν μάλιστα να χαρακτηρίσουν ύποπτη τη σύμπτωση της διπλής υποβάθμισης Ελλάδας και Πορτογαλίας με διαφορά μόνο λίγων ωρών.

Οι καταθέσεις
Οι καταθέσεις των ελληνικών τραπεζών είναι απολύτως εγγυημένες και τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στη χώρα μας δεν έχουν πρόβλημα άντλησης ρευστότητας, τόσο λόγω των 28 δισ. ευρώ που έχουν διατεθεί όσο και επειδή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αποδέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση για τη χορήγηση ρευστότητας πέραν του 2010, τόνιζε χθες ο υπουργός Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου.

Η υποβάθμιση από τη Standard & Ρoor΄s δεν αντανακλά τα πραγματικά δεδομένα της ελληνικής οικονομίας ούτε την πρόοδο στα βασικά δημοσιονομικά μεγέθη, αναφέρεται σε χθεσινή ανακοίνωση του υπουργείου Οικονομικών. Το οικονομικό επιτελείο τονίζει επίσης ότι μετά την επέκταση του προγράμματος των 28 δισ. ευρώ για άλλο ένα εξάμηνο το ελληνικό τραπεζικό σύστημα παραμένει σταθερό και με την απαιτούμενη ρευστότητα, ενώ εξακολουθεί να διατηρεί τη δυνατότητα άντλησης όλης της απαιτούμενης ρευστότητας από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

Αλμα στα spreads
Η στήριξη από τους ευρωπαίους πολιτικούς και τραπεζίτες έρχεται μετά την άγρια κερδοσκοπική επίθεση που δέχθηκαν χθες τα ελληνικά ομόλογα, από την οποία προκλήθηκαν βουτιά στις κεφαλαιαγορές της Ευρώπης και αύξηση στο κόστος δανεισμού χωρών όπως η Πορτογαλία. Το Χρηματιστήριο Αθηνών χθες έφτασε να υποχωρεί έως 7,2% και τελικά έκλεισε με πτώση 6%, ενώ η διαφορά επιτοκίων των δεκαετών ελληνικών κρατικών ομολόγων με τα γερμανικά (spread) εκτοξεύτηκε έως τις 712 μονάδες βάσης για να υποχωρήσει στη συνέχεια στις 675 μονάδες βάσης. Το ενιαίο νόμισμα υποχώρησε σε 1,323 δολ., ενώ το χρηματιστήριο στο Λονδίνο έκλεισε με πτώση 2,61% και στη Φρανκφούρτη-2,73%. Κάτω από τις 11.000 μονάδες έπεσε χθες ο δείκτης Dow Jones, φθάνοντας τις 10.991,61 και χάνοντας 213 μονάδες (1,90%)- πρόκειται για τη μεγαλύτερη πτώση μέσα σε μια ημέρα από τον Ιούλιο του 2009.

ΟΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΕΙΣ

Παράγοντες της Κομισιόν δεν έκρυβαν την ενόχλησή τους για τις ύποπτες κινήσεις των οίκων


«Οι Ελληνες πρέπει να πιουν το πικρό φάρμακο»

«ΕΝΑ ΠΙΚΡΟ φάρμακο θα πρέπει να καταπιούν οι Ελληνες αν θέλουν να ξεπεράσουν τη δημοσιονομική κρίση που αντιμετωπίζει η χώρα τους», αναφέρει σε συνέντευξή του που δημοσιεύεται σήμερα στον ξένο Τύπο ο πρόεδρος του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου Ντομινίκ Στρος-Καν. Ο επικεφαλής του ΔΝΤ κάνει λόγο για πολλά δυσάρεστα χρόνια που έρχονται για την Ελλάδα, επισημαίνει ωστόσο ότι κάθε εναλλακτική επιλογή για τη χώρα θα ήταν αβάσιμη. «Θα ήταν ψευδαίσθηση να πιστεύει κανείς ότι μπορεί να θεραπευθεί, απλώς απολύοντας τον γιατρό του επειδή του συνταγογραφεί ένα δυσάρεστο φάρμακο», αναφέρει ο κ. ΣτροςΚαν. «Είμαστε εδώ για να βοηθήσουμε τους Ελληνες. Αν δεν το κάνουμε, θα βρεθούν σε κατάσταση μη βιώσιμη», συνεχίζει ο πρόεδρος του ΔΝΤ για να προσθέσει ότι «οι Ελληνες πρέπει να συνειδητοποιήσουν πως το να ενδυναμώσουν τα δημόσια οικονομικά τους, έπειτα από πολλά χρόνια απρόσεκτης διαχείρισης, θα είναι μια επώδυνη και δύσκολη διαδικασία. Δεν υπάρχει όμως άλλη λύση για να αντιμετωπίσει κανείς αυτή την κατάσταση».


Τρεις «βόμβες» στις αγορές

Οι τριγμοί στις αγορές αποδίδονται σε τρεις βασικούς λόγους:
Οι δηλώσεις
Πρώτον, στις δηλώσεις γερμανών πολιτικών όπως είναι ο ηγέτης της αντιπολίτευσης (Σοσιαλδημοκράτες) Frank Walter Steinmeier αλλά και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του κυβερνώντος συνασπισμού CDU/CSU Ηans Μichelback ότι μέρος της βοήθειας προς την Ελλάδα πρέπει να επωμιστούν και οι (ξένες) τράπεζες που έχουν αγοράσει ελληνικά ομόλογα. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι στη Γερμανία, μεσούσης της προεκλογικής περιόδου, πολιτικοί ζητούν να γίνει αναδιάρθρωση του χρέους από τη χώρα μας. Αξίζει να σημειωθεί ότι τόσο το ΔΝΤ όσο και η Κομισιόν- σε χθεσινή της μάλιστα ανακοίνωση - έχουν αποκλείσει αυτό το ενδεχόμενο. «Θα είμαι ξεκάθαρος. Δεν πρόκειται να υπάρξει αναδιάρθρωση χρέους ως μέρος του προγράμματος (στήριξης στην Ελλάδα). Αυτό είναι ένα από τα προβλήματα που έχει προκαλέσει αβεβαιότητα στις αγορές», είπε ο γενικός διευθυντής του τμήματος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων της Κομισιόν Μάρκο Μπούτι.

Η στάση των γερμανών πολιτικών εκλαμβάνεται ως πίεση προς την καγκελάριο Μέρκελ να υποχρεώσει τις ξένες τράπεζες να συνεισφέρουν και αυτές στη σωτηρία της Ελλάδας, απορροφώντας ουσιαστικά οι ίδιες μια μείωση της αξίας των ελληνικών ομολόγων που κατέχουν. Χθες επίσης η Goldman Sachs υποστήριζε ότι η Ελλάδα μπορεί να οδηγηθεί σε αναγκαία αναδιάρθρωση και εκτιμούσε ότι το ΔΝΤ, η ΕΚΤ και οι χώρες της ευρωζώνης μπορεί να χρειαστεί να παράσχουν στην Ελλάδα συνολική βοήθεια 150 δισ. ευρώ την επόμενη τριετία.

Το ντόμινο
Δεύτερον, εντείνονται οι φόβοι πως η κρίση μπορεί να αρχίσει να εξαπλώνεται σε άλλες χώρες «αδύναμους κρίκους» της ευρωζώνης όπως είναι η Πορτογαλία, η Ισπανία ή η Ιταλία. Είναι ενδεικτικό ότι χθες τα συμβόλαια ασφάλισης κινδύνου των κρατικών ομολόγων της Πορτογαλίας έναντι χρεοκοπίας (CDS) έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ (344 μονάδες με άνοδο 33 μονάδων). Τα CDS στην Ισπανία ανέβηκαν στις 204 μονάδες, ενώ η Ιταλία μόλις που μπόρεσε να καλύψει την έκδοση ομολόγων εξάμηνης διάρκειας 9,5 δισ. ευρώ.

Η έκθεση
Τρίτον, στην έκθεση της Citigroup που είδε χθες το φως της δημοσιότητας, η οποία υποστηρίζει ότι οι ελληνικές τράπεζες μπορεί να μην έχουν αρκετές εγγυήσεις για τη λήψη δανείων από την ΕΚΤ.


[ ΓΝΩΜΗ ] Υποβαθμίστε τους οίκους
ΤΗΕ ΝΕW ΥΟRΚ ΤΙΜΕS , Του Ρaul Κrugman

Τις προηγούμενες ημέρες σκανδαλώδη μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail) από εταιρείες της Γουόλ Στριτ βρέθηκαν στα πρωτοσέλιδα. Αυτά είναι τα καλά νέα. Τα άσχημα είναι ότι τα περισσότερα πρωτοσέλιδα ήταν για τα λάθος e-mail. Οταν οι εργαζόμενοι της Goldman Sachs καυχώνταν για τα χρήματα που έβγαλαν σορτάροντας την αγορά ακινήτων προκλήθηκαν αντιδράσεις, αλλά δεν φαίνεται να έχουν κάνει κάτι παράνομο.

Τα e-mail στα οποία πρέπει να επικεντρωθούμε είναι εκείνα που αποστέλλονταν από εργαζόμενους σε οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης, οι οποίοι έδιναν υψηλές αξιολογήσεις ΑΑΑ σε επενδυτικά προϊόντα αμφιβόλου ποιότητας και αξίας εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων, από τα οποία σχεδόν όλα έχουν μετατραπεί σήμερα σε τοξικά. Δεν πρόκειται για υπερβολή: από τα επενδυτικά προϊόντα που εκδόθηκαν το 2006 και βασίζονταν σε τιτλοποιήσεις επισφαλών αμερικανικών στεγαστικών δανείων, το 93%ναι, το 93%!- σήμερα έχει υποβαθμιστεί στη χαμηλότερη βαθμίδα (junk).

Τα e-mail αυτά αποκαλύπτουν ένα βαθιά διεφθαρμένο σύστημα. Οι εταιρείες πιστοληπτικής αξιολόγησης ξεκίνησαν σαν εταιρείες που έκαναν έρευνα στις αγορές, πουλώντας εκτιμήσεις για εταιρικά χρέη σε όσους ενδιαφέρονταν να αγοράσουν τα χρέη αυτά. Στο τέλος όμως, μετατράπηκαν σε κάτι διαφορετικό: μετατράπηκαν σε εταιρείες που πληρώνονταν από εταιρείες που πωλούσαν χρέος για να δώσουν σε αυτό το χρέος σφραγίδα αποδοχής. Οι εκδότες χρέους, οι εταιρείες της Γουόλ Στριτ, είχαν τη δυνατότητα να επιλέξουν τον οίκο εκείνο που θα έδινε την πιο καλή αξιολόγηση στο προϊόν τους και απειλούσαν να μην πληρώσουν τον οίκο που ήταν αυστηρός στις αξιολογήσεις. Είναι προφανές από την πρακτική αυτή το πώς θα μπορούσε να αλλοιωθεί η διαδικασία (της αξιολόγησης).

Κι αυτό ακριβώς έγινε. Η υποεπιτροπή της Γερουσίας έχει επικεντρώσει τις έρευνές της στους δύο μεγαλύτερους οίκους αξιολόγησης, τη Μoody΄s και τη Standard & Ρoor΄s και εκείνα που βρήκε επιβεβαιώνουν τις χειρότερες υποψίες. Σε ένα μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, υπάλληλος της S&Ρ εξηγεί ότι μια συνάντηση ήταν αναγκαία για να βρεθεί τρόπος να εκτιμηθούν επενδυτικά προϊόντα με εγγύηση στεγαστικά δάνεια έτσι ώστε «να μη χάσουμε ντιλ». Σε άλλο μήνυμα ο ίδιος παραπονιέται ότι είναι αναγκασμένος να καταστρώσει τις αξιολογήσεις για προϊόντα subprime «έτσι ώστε να διατηρηθεί το μερίδιο της αγοράς» (του οίκου). Είναι ξεκάθαρο ότι οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης άλλαξαν τις εκτιμήσεις τους για να ικανοποιήσουν τους πελάτες τους.

Ετσι, οι αξιολογήσεις αυτές συνετέλεσαν ώστε το χρηματοπιστωτικό σύστημα να αναλάβει πολύ μεγαλύτερους κινδύνους από όσους μπορούσε να διαχειριστεί με ασφάλεια.

Τι μπορεί να γίνει όμως ώστε να μην επιτρέψουμε να ξανασυμβεί αυτό; Η μόνη λύση που μπορεί να έχουμε είναι να γίνει ευκολότερο το να διώκονται δικαστικά οι οίκοι εάν εν γνώσει τους παραβαίνουν τα καθήκοντά τους. Αυτό όμως σίγουρα δεν είναι αρκετό, αν αναλογιστούμε το πόσα χρήματα διακυβεύονται- και το γεγονός ότι η Γουόλ Στριτ μπορεί να προσλάβει μερικούς πολύ πολύ καλούς δικηγόρους.

Οι Μatthew Richardson και Lawrence White από το Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης προτείνουν να δημιουργηθεί ένα σύστημα όπου οι εταιρείες που εκδίδουν επενδυτικά προϊόντα (ομόλογα κ.λπ.) θα εξακολουθήσουν να πληρώνουν τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης για να αξιολογούν τα προϊόντα αυτά, αλλά το ποιος οίκος θα αναλαμβάνει να το κάνει αυτό θα καθορίζεται από την αμερικανική Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς. Δεν είναι ό,τι καλύτερο, αλλά το να μην κάνουμε τίποτε δεν αποτελεί επιλογή. Είναι παρήγορο να πιστεύουμε ότι η οικονομική κρίση δημιουργήθηκε μόνο από αθώα λάθη. Δημιουργήθηκε σε μεγάλο βαθμό λόγω της ύπαρξης ενός διεφθαρμένου συστήματος. Και οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης αποτελούσαν μεγάλο μέρος του διεφθαρμένου αυτού συστήματος.
ΝΕΑ