Φυγάδες και βίτσια...

Της Λώρης Κέζα
Κάτι καλό από την προηγούμενη κυβέρνηση. Είχε φτιαχτεί ομάδα ελεγκτών που σταματούσε στον δρόμο ακριβά αυτοκίνητα και με τη βοήθεια υπολογιστή έκανε φύλλο και φτερό τα φορολογικά του οδηγού.

«Πού τη βρήκες τη μερσεντάρα, φίλε μου, αφού είσαι απένταρος;». Πάντα υπάρχει μια δικαιολογία: «Μου την πήρε ο μπαμπάς μου». Ο έλεγχος γινόταν επί τόπου, για να διαπιστωθεί αν...

...ο οδηγός ή κάποιο μέλος της οικογένειας δήλωνε τόσα χρήματα που να επαρκούν για πολυτελές όχημα. Είναι αστείο που η φοροδιαφυγή εντοπίζεται έτσι, με το μάτι. Ο κ. Γ. Παπακωνσταντίνου θα διευρύνει το «πόθεν έσχες» σε όλων των ειδών τις δαπάνες. Οχι, δεν θα βγάλει στον δρόμο στυλίστες για να τσεκάρουν πόσες γυναίκες κρατούν Louis Vuitton, αλλά θα επιχειρήσει να διασταυρώσει τα τεκμήρια. Πώς γίνεται ένας μεγαλογιατρός να κερδίζει μηνιαίως ένα χιλιάρικο και να στέλνει δύο παιδιά στο Κολλέγιο; Ιδού λοιπόν μια απόχη για φοροφυγάδες: Η λίστα πελατών από τα ιδιωτικά σχολεία. Ναι, ακόμη και αυτό είναι στις προθέσεις του υπουργού Οικονομικών.

Προτού αρχίσουμε να ωρυόμαστε για το απόρρητο των ατομικών δαπανών, προτού δούμε την απειλή για τους συζύγους που αγοράζουν ακριβά δώρα για τις ερωμένες τους και αρχίσουμε το τραγουδάκι για τα προσωπικά δεδομένα, ας αποδεχτούμε ότι συντελείται μια κατάφωρη κοινωνική αδικία. Το κράτος το συντηρούν οι μισθωτοί. Ο κ. Παπακωνσταντίνου λαμβάνει μηνύματα από πολίτες που ζητούν τον δίκαιο καταμερισμό «ώστε να μη συνεχίζουν να πληρώνουν οι γνωστοί».

Το έξυπνο «πόθεν έσχες» περιλαμβάνει εκτεταμένη διασταύρωση σε καταθέσεις, ομόλογα, αμοιβαία κεφάλαια. Το σκεπτικό είναι να συνυπάρχουν αυτές οι πληροφορίες σε μια σελίδα, να φαίνονται όλα χωρίς να πηγαίνει μακριά ο εφοριακός. Ο πισινούχος θα δηλώνει πόσα ξοδεύει για να συντηρεί τη γούρνα του. Ο σκαφοκτήτης θα εξηγεί πού βρίσκει τα λεφτά για καύσιμα και ελλιμενισμό. Ο παραθεριστής του Ορνού θα επισυνάπτει τα ξενοδοχειακά έξοδα και μαζί φωτογραφίες από κάθε δαγκάνα αστακού που γεύτηκε τον μήνα των διακοπών.

Το έξυπνο «πόθεν έσχες» είναι καλό, αλλά δεν είναι αρκετό. Χρειαζόμαστε ένα πανέξυπνο σύστημα για να μη βρεθούμε στην άλλη άκρη, να μην την πληρώσουν ξανά τα μεσαία στρώματα. Δίπλα στον μεγαλογιατρό που αναφέραμε υπάρχει και ο μικρογιατρός που λογίζεται εκ προοιμίου ως κλέφτης. Ο κ. Παπακωνσταντίνου χρησιμοποίησε ένα παράδειγμα: «Θα πρέπει κάποιος να εξηγήσει γιατί έτυχε να αγοράσει ένα σπίτι, δύο σκάφη και ένα αυτοκίνητοόταν είναι γιατρός του ΕΣΥ». Αν τα έχει αγοράσει όλα αυτά σε έναν χρόνο, καλώς να μπει στο εξεταστήριο. Τι θα γίνει, όμως, με όλους αυτούς που έχουν μια συνετή ζωή με ψήγματα πολυτέλειας; Καθένας έχει το βίτσιο του και σε αυτό μπορεί να επενδύει ποσά δυσανάλογα με την οικονομική του επιφάνεια.

Υπάρχει μια πολύ ωραία λαϊκή έκφραση για εκείνους που κάνουν οικονομίες, ότι ξεραίνουν το περίττωμα και το κάνουν παξιμάδι. Κάποιες οικογένειες τα δίνουν όλα για να μορφώσουν τα παιδιά τους, οπότε το ακριβό ιδιωτικό σχολείο είναι απόδειξη ότι φτύνουν αίμα, όχι ότι φοροδιαφεύγουν. Κάποια άτομα στις διακοπές ξοδεύουν μια περιουσία για να ζήσουν τον μύθο τους. Κάποιος κόσμος ξοδεύει αλόγιστα με τις πιστωτικές κάρτες γιατί δεν έχει ρευστό ούτε για σουπερμάρκετ. Τι να πούμε για εκείνους που κληρονόμησαν ένα γκρεμίδι στο χωριό και στα χαρτιά φαίνεται ως έπαυλη; Είναι προφανές ότι η εύλογη καχυποψία απέναντι σε κλάδους που παραδοσιακά φοροδιαφεύγουν μπορεί να λειτουργήσει αντίστροφα. Τα τεκμήρια διαβίωσης θα καταργήσουν το τεκμήριο αθωότητας του φορολογουμένου αν οι ελεγκτές είναι άτεγκτοι.

Το πρόβλημα για την Εφορία δεν είναι μόνον ο εντοπισμός των παρανομούντων. Είναι επίσης ότι οιοσδήποτε προσέρχεται καλή τη πίστη να ερμηνεύσει τα οικονομικά του, αντιμετωπίζει ένα ποινολόγιο που θυμίζει μοντέρνα ποίηση: Κάθε υπάλληλος ερμηνεύει με τον τρόπο του. Γίνεται ένα υποχρεωτικό νταραβέρι, ένα παζάρεμα για το πώς θα κατανοήσει ο υπάλληλος τους αριθμούς. Αλήθεια, οι ελεγκτές ελέγχονται;
ΒΗΜΑ