"Η κακομοίρα Λούξεμπουργκ κι ο δυστυχής Καστοριάδης"...

Γιατί, αφού μετά την Ρόζα Λούξεμπουργκ το δίλημμα "Σοσιαλισμός η Βαρβαρότητα" χρησιμοποιείται σε άλλη εποχή και για άλλο λόγο από τον Κορνήλιο Καστοριάδη, δεν μπορεί επίσης, και για άλλους λόγους, να το πει οποιοσδήποτε άλλος , όπως το' χουν κάνει πολλοί, κι όπως το'κανε ο Γιώργος Παπανδρέου? Ο Ντερμπεντέρης βάζει ξανά τα μυαλά στην πρίζα, ενώ οι χαρακτηρισμοί "κακομοίρα" και "δυστυχής" για την Λούξεμπουργκ και τον Καστοριάδη, μάλλον ατυχείς είναι.
Γιάννης Πρετεντέρης
Σε ξένο αχυρώνα
Πολύ φοβούμαι ότι Καραμανλής και Παπανδρέου τσακώνονται σε ξένο αχυρώνα για τον σοσιαλισμό και τη βαρβαρότητα. Ο ένας θυμήθηκε ένα δίλημμα που δεν έχει καμία σχέση με τα τεκταινόμενα, απλώς επειδή ακουγόταν ωραία. Ο άλλος αρπάχτηκε από...
την αρνητική φόρτιση του όρου «βαρβαρότητα» για να κινητοποιήσει τους δικούς του.
Περισσότερο από τον καβγά το θλιβερό είναι η πολιτική αγραμματοσύνη που αποκαλύπτει. Μια ιστορική αναφορά επιστρατεύεται έξω από το πλαίσιο που τη γέννησε και χρησιμοποιείται έξω από το νόημα που είχε για καθαρά προπαγανδιστικούς λόγους. Αποδεικνύει, αν μη τι άλλο, ότι όσοι την καθιστούν αντικείμενο προεκλογικής διαμάχης δεν έχουν πάρει χαμπάρι σε τι αναφέρεται, ούτε σε ποιους απευθύνεται.

Μερικές διευκρινίσεις, λοιπόν. Οταν η Ρόζα Λούξεμπουργκ πρωτοχρησιμοποίησε το δίλημμα αυτό ο όρος «βαρβαρότητα» δεν αναφερόταν προφανώς στους ψηφοφόρους της ΝΔ που θύμωσε ο ένας, ούτε στις «νεοφιλελεύθερες πολιτικές» που θυμήθηκε ο άλλος. Αναφερόταν στη βαρβαρότητα του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Ο απεγκλωβισμός από τον οποίο, υποστήριζε η Λούξεμπουργκ, δεν μπορεί παρά να γίνει στην κατεύθυνση του σοσιαλισμού.

Η αναφορά χρησιμοποιήθηκε εκ νέου, μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, από τον Κορνήλιο Καστοριάδη και άλλους (όπως ο Κλοντ Λεφόρ ) που ίδρυσαν το 1948-49 την ομώνυμη πολιτική ομάδα και περιοδικό.

Και πάλι ο όρος «βαρβαρότητα» δεν αναφερόταν στους ψηφοφόρους της ΝΔ, ούτε στις «νεοφιλελεύθερες πολιτικές». Αφορούσε τη βαρβαρότητα του σοβιετικού συστήματος, το οποίο από τους πρώτους ο Καστοριάδης αντιμετώπισε ως ένα καινοφανές ολοκληρωτικό καθεστώς.

Ο καθένας, βεβαίως, δικαιούται να διατυπώνει το δίλημμα που του αρέσει και όποιος πειστεί, πείστηκε. Ο καθένας επίσης δικαιούται να τον κρίνει και να τον ελέγχει για την ακρίβεια των λεγομένων του. Και για το ένα και για το άλλο δεν χρειάζεται ιδιαίτερη σημειολογία, αρκεί η κοινή λογική.

Μπορεί, ας πούμε, η διακυβέρνηση Καραμανλή να μη σκορπίζει ρίγη ενθουσιασμού αλλά δύσκολα συγκρίνεται με τον... Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο ή το σοβιετικό γκουλάγκ. Είπαμε, αλλά όχι και έτσι!

Από την άλλη, ακόμη και αν δεχτώ ότι ο Παπανδρέου τρέφει τα χειρότερα αισθήματα για τους ψηφοφόρους της ΝΔ, θεωρώ απίθανο να τους θεωρεί βαρβάρους και να τους το λέει κατάμουτρα.

Το πιθανότερο είναι ότι ζούμε έναν κλασικό προεκλογικό καβγά. Και επ΄ αυτού καμία αντίρρηση. Αλλά η κακομοίρα η Λούξεμπουργκ τι τους φταίει; Και ο δυστυχής Καστοριάδης; Διότι, προς το παρόν, αυτοί είναι τα μόνα θύματα της βαρβαρότητας των άλλων.
ΒΗΜΑ