Οι 4 γρίφοι της κάλπης...

«Ηχηρό «όχι» στην κυβέρνηση», «αέρας στα πανιά του ΠΑΣΟΚ» και «μήνυμα στον δικομματισμό»...
Στην τελική ευθεία προς τις κάλπες, αναλυτές, κομματικά επιτελεία και δημοσκόποι αναμένουν το αποτέλεσμα της 7ης Ιουνίου, για να σκιαγραφήσουν το πολιτικό σκηνικό των επόμενων μηνών. Ποια θεωρούνται στοιχεία-κλειδιά;

1 Η συμμετοχή. Η δυσαρέσκεια για το πολιτικό σύστημα και η τριήμερη αργία απειλούν να στείλουν τους πολίτες στις παραλίες αντί για τις κάλπες. Τα στοιχεία, άλλωστε, από τις ευρωεκλογές του 2004 και τις εκλογές του 2007 ενισχύουν ένα τέτοιο σενάριο: Τον Ιούνιο του 2004 καταγράφηκε μεταπολιτευτικό ιστορικά χαμηλό συμμετοχής (63,22%), ενώ και στην εθνική κάλπη του 2007 προσήλθαν 219.000 ψηφοφόροι λιγότεροι σε σχέση με το 2004.

*Στις προηγούμενες ευρωεκλογές, μάλιστα, η αποχή σε σύγκριση με τις εθνικές εκλογές ήταν -13,7%, ακολουθώντας μία γενικότερη τάση στην Ευρώπη, όπου ο μέσος όρος μείωσης της συμμετοχής ανάμεσα σε εθνικές κάλπες και εκλογές για την Ευρωβουλή φθάνει ήδη το...

24,7%.

*«Το 2004 η αποχή έπληξε κυρίως το ΠΑΣΟΚ λόγω της ήττας που υπέστη τρεις μήνες νωρίτερα. Σε δύο ψηφοφόρους της Ν.Δ. που απείχαν αντιστοιχούσαν τρεις του ΠΑΣΟΚ. Σήμερα, όμως, μπορεί να συμβεί το αντίθετο και να έχει το πρόβλημα η Ν.Δ.» λέει ο Γ. Μαυρής της Public Issue.

*Ο Χρ. Βερναρδάκης της VPRC, όμως, πιστεύει ότι η αποχή μπορεί να κάνει ζημιά και στα μικρά κόμματα, αφού όσοι δηλώνουν απρόθυμοι για την κάλπη είναι δυσαρεστημένοι από τη Ν.Δ., δεν βλέπουν ως εναλλακτική λύση το ΠΑΣΟΚ και «αν ψήφιζαν, θα επέλεγαν Οικολόγους, ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ ή ΛΑΟΣ».

*Ο Δ. Μαύρος της MRB προβλέπει, ωστόσο, ότι η αποχή δεν θα ξεπεράσει το 37% του 2004: «Τότε δεν διακυβευόταν τίποτα. Σήμερα ακόμη και οι δυσαρεστημένοι πολίτες έχουν επιλογές», σημειώνει. Και προσθέτει ότι «στην Ελλάδα δεν έχει περάσει ακόμη το ευρωπαϊκό κλίμα αποχής από την κάλπη».

2 Η διαφορά μεταξύ ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ., αλλά και το άθροισμα των ποσοστών των δύο μεγάλων κομμάτων.

Οι δύο παραπάνω παράμετροι κρίνονται κρίσιμες, αλλά και πάλι απαιτούν μια τρίτη για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Κι αυτή, δεν είναι άλλη από το πεδίο στο οποίο, εκείνες θα εκδηλωθούν.

Ας υποτεθεί π.χ. ότι η διαφορά θα είναι 4%. Αλλα συμπεράσματα θα βγάλει κάποιος αν τα ποσοστά των κομμάτων είναι 40% έναντι 36% και άλλα αν είναι 35% έναντι 31%. Και στις δύο περιπτώσεις η διαφορά είναι ίδια. Στη μια, όμως, θα βρισκόμαστε κοντά σε πιθανή αυτοδυναμία στις επόμενες εθνικές εκλογές, ενώ στην άλλη οδηγούμαστε ίσως σε άλλες λύσεις.

*Πολλοί πιστεύουν ότι μπορεί να έχουμε κλίμα ευρωεκλογών του 1999, όπου ο δικομματισμός σημείωσε τα ιστορικά χαμηλά του με 68,85%.

«Το άθροισμα του δικομματισμού αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο χαμηλότατο σημείο του. Ομως, δεν ξέρω αν αυτό θα διατηρηθεί ώς τις κάλπες», διαπιστώνει ο Δ. Μαύρος.

*Αλλωστε η πίστη ή η απόρριψη προς τα δύο κόμματα δεν ακολουθεί σταθερή πορεία: Στις εθνικές του 1996 το άθροισμα Ν.Δ. - ΠΑΣΟΚ έφθασε στο 79,61% (το εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι ακριβώς το ίδιο ποσοστό του 1996 καταγράφηκε και στις εθνικές εκλογές του 2007).

Το 2000, ωστόσο, έφθασε ξανά στα ύψη με 86,52%!

3 Οι αναποφάσιστοι. Η μέτρηση αυτού του τμήματος των ψηφοφόρων διαφέρει από εταιρεία σε εταιρεία.

Αλλοι ειδικοί καταγράφουν στη συγκεκριμμένη κατηγορία όσους δηλώνουν καθαρά «δεν έχω αποφασίσει» και άλλοι περιλαμβάνουν στην ομάδα της αδιευκρίνιστης ψήφου κι εκείνους που λένε «δεν ξέρω, δεν απαντώ, θα ψηφίσω λευκό ή άκυρο».

*Σύμφωνα με την MRB, το ύψος της αδιευκρίνιστης ψήφου ανέρχεται τώρα στο 15%, καθώς το «επίπεδο βεβαιότητας» για την ψήφο σ' αυτές τις εκλογές είναι πολύ χαμηλό και βρίσκεται στο 72%, όταν σε προηγούμενες αναμετρήσεις, σε αντίστοιχο χρονικό διάστημα άγγιζε το 85%.

*Η VPRC, με διαφορετική μεθοδολογία, το καταγράφει περίπου στο 4% του εκλογικού σώματος, με την παρατήρηση ότι το 60-75% αυτού του ποσοστού προέρχεται από τη Ν.Δ., και φλερτάρει με τα μικρότερα κόμματα. Αρα, η Ν.Δ. έχει να κερδίσει λίγο απ' αυτό το κομμάτι ψηφοφόρων.

4 Το αίνιγμα των Οικολόγων. Οι Οικολόγοι-Πράσινοι φαίνεται να εισπράττουν από παντού: «Το 32% εκείνων που δηλώνουν ότι θα ψηφίσουν Οικολόγους είναι σαφώς ψηφοφόροι της Ν.Δ.», τονίζει ο Χρ. Βερναρδάκης.

Επίσης, κερδίζουν από νέους ψηφοφόρους, αλλά και από πολίτες που είχαν στραφεί προς τον ΣΥΡΙΖΑ, ακόμη και προς το ΠΑΣΟΚ. Θα διατηρηθεί αυτή η τάση ώς τις κάλπες;

*Επειδή το κόμμα αυτό δεν έχει «ιστορική βάση» δεν είναι σίγουρο. «Σημαντικό τμήμα των ψηφοφόρων που απαντά ότι δεν θα πάει στις κάλπες, δηλώνει ότι αν ψήφιζε, θα ψήφιζε Οικολόγους», όπως σημειώνει ο Δ. Μαύρος. Δεν θεωρείται απίθανο, όμως, οι Οικολόγοι να βρεθούν ακόμη και στην τρίτη θέση, καθώς αυτό το σχήμα «εκφράζει σε μεγάλο βαθμό το κλίμα εναντίον του πολιτικού συστήματος».
Του ΔΗΜΗΤΡΗ ΤΣΙΟΔΡΑ
Από την ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ