Στ' «αχνάρια» του Βενιζέλου...

Εβαλε τη σφραγίδα του δημιουργώντας ουσιαστικά τη σύγχρονη Ελλάδα. Τον λάτρεψαν οι μισοί Ελληνες και τον μίσησαν οι άλλοι μισοί. Ο λόγος για τον Ελευθέριο Βενιζέλο, στον οποίο είναι αφιερωμένο το όγδοο επεισόδιο τη σειράς «Μεγάλοι Ελληνες» που μεταδίδει απόψε (22.00) η τηλεόραση του Σκάι.
Ηρθε στην Αθήνα και ανέλαβε τα ηνία της χώρας το 1909, σε ηλικία 45 χρόνων έχοντας στις «αποσκευές» του την 20χρονη πείρα του στα κοινά και τους αγώνες της Κρήτης. Γι' αυτό και στο ντοκιμαντέρ, που παρουσιάζει ο συγγραφέας Πέτρος Τατσόπουλος, η εισαγωγή είναι αφιερωμένη στη λεγόμενη Κρητική Πολιτεία, τη δράση δηλαδή του Βενιζέλου στην Κρήτη.
Αυτή την ταινία υπογράφει....

σκηνοθετικά ο Γιάννης Κασπίρης, ένας από τους δύο παραγωγούς (ο άλλος είναι ο Γιώργος Κολόζης) της σειράς «Μεγάλοι Ελληνες» που στηρίζεται σε φορμά του BBC. Οταν τον ρωτάμε για τις δυνατότητες και τους περιορισμούς που είχε, επισημαίνει: «Το BBC καθορίζει πολλά στο συγκεκριμένο φορμά. Σου απαγορεύει πολλά πράγματα. Δεν επιτρέπει πάνω από έναν παρουσιαστή. Σου απαγορεύει να κάνεις συνεντεύξεις, να κάνεις σπικάζ και αφηγήσεις σε τρίτο πρόσωπο. Σου περιορίζει τις αφηγηματικές δυνατότητες. Πρέπει να έχεις ευρήματα, αλλά να μην το κάνεις "βαρύ" και διώξεις το κοινό. Είναι φιξιόν με τεκμηρίωση κι έτσι πρέπει να το κρίνεις κανείς...».

Τι φοβηθήκατε περισσότερο αναλαμβάνοντας αυτήν την παραγωγή;

«Ηταν μεγάλο ρίσκο γιατί δεν έχουμε παράδοση σε αυτό το είδος. Μπήκα κι έκανα πρώτος γυρίσματα για τον Βενιζέλο για να ορίσω και τους κανόνες για τα υπόλοιπα επεισόδια. Πόσες μέρες γυρισμάτων, πόσα "on" (εμφανίσεις) του παρουσιαστή, σε πόσους χώρους κ.ά.».

Σε ποια στοιχεία, που πιστεύετε ότι κάνουν τον Ελευθέριο Βενιζέλο να ξεχωρίζει, εστιάζετε;

«Μελετώντας τη ζωή και το έργο του Κρητικού πολιτικού εντυπωσιάζεται κανείς από το μέγεθος της προσφοράς του και την ποιότητα του ανδρός. Η σύγχρονη Ελλάδα, στα τωρινά της σύνορα και την εθνοτική της σύνθεση, είναι δημιούργημα του Βενιζέλου, γι' αυτό πιστεύω ότι είναι ο σημαντικότερος Ελληνας της νεότερης ιστορίας μας.

Η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίσαμε φτιάχνοντας αυτήν την ταινία, ήταν το γεγονός ότι έπρεπε μέσα σε 45 λεπτά τηλεοπτικού χρόνου να χωρέσουν 50 χρόνια σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Και όχι βέβαια οποιαδήποτε χρόνια, αλλά τα σημαντικότερα χρόνια της νεότερης Ελλάδας μετά την Επανάσταση του '21. Επρεπε λοιπόν να αφηγηθούμε τη σημαντικότερη περίοδο της ελληνικής ιστορίας με τρόπο ελλειπτικό και να εστιάσουμε την προσοχή μας στα κύρια στοιχεία των γεγονότων».

Τι θέλατε να αποφύγετε σε αυτό το φιλμ;

«Από την αρχή πρόθεσή μου ήταν να αποφύγω τις βαρετές εξιστορήσεις με τα γνωστά και χιλιοδειγμένα επίκαιρα εποχής και να αναζητήσω καινούργια οπτικά υλικά και αρχεία. Ετσι αρχίσαμε την έρευνα στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ παράλληλα μελετούσαμε τις ταινίες που έχουν γίνει για τον Βενιζέλο και κυρίως την πολύ καλά τεκμηριωμένη ταινία του Βασίλη Μάρου. Η λεπτομερής έρευνα μάς επέτρεψε το στήσιμο της παραγωγής στους χώρους όπου διαδραματίστηκαν τα σημαντικότερα γεγονότα στα οποία αναφέρεται η ταινία. Παρουσιάζονται χώροι και ντοκουμέντα που προβάλλονται για πρώτη φορά στο ελληνικό κοινό».

Τι ήταν τελικά ο Ελευθέριος Βενιζέλος; Ο άνθρωπος της Αντάντ και της Βρετανικής Αυτοκρατορίας; Ενας μετρ της διπλωματίας που ευτύχησε να δει τις επιλογές του στη διεθνή σκακιέρα να δικαιώνονται; Ενας πολιτικός ηγέτης που λατρεύτηκε από τους μισούς Ελληνες και μισήθηκε από τους άλλους μισούς;

Ο σεναριογράφος της ταινίας Ντίνος Γιώτης σημειώνει: «Τελικά, ξαναδιαβάζοντας την ιστορία της Ελλάδας των πρώτων δεκαετιών του 20ού αιώνα, για τις ανάγκες αυτού του σεναρίου, συνειδητοποίησα ότι ο Ελευθέριος Βενιζέλος δεν υπήρξε ο επικεφαλής μιας παράταξης, αλλά ήταν η ίδια Ελλάδα... Επαινετικοί λόγοι έχουν γραφτεί γι' αυτόν από φίλους και εχθρούς. Περισσότερο όμως μετράνε, νομίζω, τα λόγια που έγραψε ο ίδιος, ως επικήδειο, τέσσερα χρόνια πριν πεθάνει: "Ο προκείμενος νεκρός ήτο ένας αληθινός άνδρας, με θάρρος μεγάλο, με αυτοπεποίθηση και δι' εαυτόν και διά τον λαόν, τον οποίον εκλήθη να κυβερνήση. Ισως έκαμε πολλά σφάλματα, αλλά ποτέ δεν του απέλειψε το θάρρος, ποτέ δεν υπήρξε μοιρολάτρης, διότι ποτέ δεν επερίμενε από την μοίραν να ιδή την χώραν του προηγμένην. Αλλά έθεσε εις την υπηρεσίαν της όλον το πυρ που είχε μέσα του, κάθε δύναμιν ψυχικήν και σωματικήν"».
Σ.Μανιάτης ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ